Tăng sinh nội mạc tử cung

(Ảnh minh họa)

Tăng sinh nội mạc tử cung (hay còn gọi là quá sản nội mạc tử cung) xảy ra khi nội mạc tử cung, lớp lót trong cùng của tử cung trở nên quá dày. Tình trạng này không phải là ung thư, nhưng trong một vài trường hợp, nó có thể dẫn tới ung thư tử cung.

Những thay đổi của nội mạc tử cung trong chu kỳ kinh nguyệt là sự đáp ứng với các hormone. Trong giai đoạn đầu của chu kỳ kinh, hormone estrogen được tạo ra từ buồng trứng. Estrogen làm cho lớp lót tử cung phát triển và dày lên để chuẩn bị cho quá trình mang thai. Vào giữa chu kỳ, một trứng sẽ được phóng thích từ một trong hai buồng trứng (sự rụng trứng). Theo sau sự rụng trứng, nồng độ của một hormone khác là progesterone bắt đầu tăng. Progesterone giúp nội mạc tử cung chuẩn bị đón nhận và nuôi dưỡng một trứng đã thụ tinh. Nếu sự thụ thai không xảy ra, nồng độ của estrogen và progesterone sẽ giảm. Đây cũng là khởi đầu cho thời gian hành kinh, lớp nội mạc tử cung sẽ bong ra và được cơ tử cung co bóp để đẩy ra ngoài cơ thể. Một khi lớp lót đã bong ra hoàn toàn, một chu kỳ kinh mới bắt đầu.

Tăng sinh nội mạc tử cung được chia làm thể đơn thuần và phức tạp. Nó còn được phân loại dựa vào sự thay đổi tế bào. Nếu có các thay đổi bất thường, thì được gọi là thể không điển hình. Các thuật ngữ sau dùng để diễn đạt các thể của tăng sinh:

• Tăng sinh đơn thuần;
• Tăng sinh phức tạp;
• Tăng sinh không điển hình đơn thuần;
• Tăng sinh không điển hình phức tạp.

Dấu hiệu thường gặp nhất của tăng sinh là sự chảy máu tử cung bất thường. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, bạn nên đến gặp bác sĩ hoặc Gọi thoại - Gọi video khám từ xa với bác sĩ chuyên khoa Sản phụ trên kênh khám từ xa Wellcare để được tư vấn và hướng dẫn điều trị:

• Chảy máu nhiều hơn hay kéo dài hơn bình thường trong giai đoạn hành kinh.
• Chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn 21 ngày (tính từ ngày đầu tiên của giai đoạn hành kinh này đến ngày đầu tiên của giai đoạn hành kinh tiếp theo).
• Chảy máu sau khi mãn kinh.

Tăng sinh nội mạc tử cung thường xảy ra sau khi mãn kinh, khi sự rụng trứng dừng lại và progesterone không còn được tạo ra. Nó cũng có thể xảy ra trong giai đoạn tiền mãn kinh, khi sự rụng trứng xảy ra không đều đặn. Phụ nữ có nồng độ estrogen cao và không có đủ progesterone trong những trường hợp sau đây:

• Sử dụng các loại thuốc tương tự như estrogen
• Sử dụng estrogen liều cao kéo dài sau khi mãn kinh (ở những phụ nữ chưa cắt tử cung)
• Kinh nguyệt không đều, đặc biệt liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang hay vô sinh
• Béo phì.

(Ảnh minh họa)

Tăng sinh nội mạc tử cung hay gặp nhất là do thừa estrogen mà không có progesterone. Nếu sự rụng trứng không xảy ra, progesterone sẽ không được tạo thành và lớp lót tử cung sẽ không bong ra. Nội mạc tử cung sẽ tiếp tục phát triển để đáp ứng với lượng estrogen trong cơ thể. Các tế bào tạo nên lớp lót sẽ ngày càng chen chúc nhau và trở nên bất thường. Tình trạng này gọi là tăng sinh, có thể dẫn đến ung thư ở một số phụ nữ.

Tăng sinh nội mạc tử cung thường xảy ra với những phụ nữ có các yếu tố nguy cơ sau:

• Hơn 35 tuổi
• Người da trắng
• Chưa từng mang thai
• Mãn kinh muộn
• Bắt đầu có kinh nguyệt sớm
• Tiền sử bản thân có các bệnh như đái tháo đường, hội chứng buồng trứng đa nang, bệnh túi mật, hay bệnh lý tuyến giáp
• Béo phì
• Hút thuốc lá
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư buồng trứng, ung thư đại tràng hay ung thư tử cung.

Có nhiều nguyên nhân gây chảy máu tử cung bất thường.Siêu âm qua âm đạo có thể được thực hiện để đo bề dày của lớp nội mạc tử cung. Trong kỹ thuật này, một thiết bị nhỏ sẽ được đặt trong âm đạo của bạn. Sóng siêu âm từ thiết bị sẽ chuyển thành hình ảnh của các cơ quan trong khung chậu. Nếu lớp nội mạc dày, đó có thể là sự biểu hiện của tăng sinh nội mạc tử cung.Cách duy nhất để biết chắc chắn đó có phải là ung thư hay không là lấy một mẫu mô nhỏ từ lớp nội mạc và phân tích nó dưới kính hiển vi. Điều này có thể thực hiện với các phương pháp như sinh thiết nội mạc tử cung, nong và nạo buồng tử cung, hoặc nội soi buồng tử cung.

Trong nhiều trường hợp, tăng sinh nội mạc tử cung có thể được điều trị bằng progestin. Progestin được sử dụng qua đường uống, tiêm, qua dụng cụ tử cung (intrauterine device), hoặc ở dạng kem bôi âm đạo. Liều lượng sử dụng phụ thuộc vào tuổi và thể tăng sinh. Việc điều trị bằng progestin có thể gây chảy máu âm đạo như trong quá trình hành kinh.Nếu bạn bị tăng sinh không điển hình, đặc biệt là thể tăng sinh không điển hình phức tạp, nguy cơ ung thư sẽ cao hơn. Phẫu thuật cắt tử cung thường là cách điều trị tốt nhất nếu bạn không muốn sinh con nữa.

Bạn có thể làm theo các bước sau để giảm nguy cơ tăng sinh nội mạc tử cung:

• Nếu bạn dùng estrogen sau mãn kinh, bạn cần dùng thêm progestin hay progesterone.
• Nếu chu kỳ hành kinh của bạn không đều, bác sĩ sẽ khuyên uống thêm các viên thuốc tránh thai. Chúng có chứa estrogen cùng với progestin, các dạng khác của progestin cũng có thể được sử dụng.
• Nếu bạn quá cân, nên giảm cân. Nguy cơ ung thư nội mạc tử cung tăng theo mức độ béo phì.

Biên dịch - Hiệu đính: BS. Phạm Thanh Hoàng

Nguyễn Thị Thanh Phương

Nguồn: Y học cộng đồng