Hỏi bệnh sử và khám thực thể đau phần lưng dưới

Tên kỹ thuật y tế: Bệnh sử và khám thực thể đau phần lưng dưới

Bộ phận cơ thể/mẫu thử: lưng dưới

Hỏi bệnh sử là quá trình hỏi lại các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh mà bạn đã mắc phải. Bên cạnh việc khai thác bằng cách hỏi trực tiếp, bác sĩ có thể phát cho bạn một bảng câu hỏi để bạn điền vào. Bệnh sử rất quan trọng vì nó giúp cho bác sĩ biết được cơn đau của bạn ra sao và có những yếu tố nào trong cuộc sống có thể gây ra bệnh ví dụ như chấn thương, lối sống hoặc tiền sử gia đình. Sau khi hỏi bệnh sử xong, bác sĩ sẽ thực hiện khám phần lưng dưới bằng một số thủ thuật và biện pháp chuyên môn để xác định xem nguồn gốc và nguyên nhân của bệnh là gì.

Đa số trường hợp đau lưng sẽ tự thuyên giảm trong vòng vài tuần mà không cần phải điều trị. Nên vì vậy trong vài ngày đầu bạn có thể nằm nghỉ tại giường để xem thử cơn đau có giảm không. Nhưng nếu cơn đau vẫn kéo dài thì bạn nên đi khám bác sĩ. Bạn nên đi khám khi bạn có cơn đau lưng đi kèm với những dấu hiệu sau:

• Cơn đau dai dẳng kéo dài và đau rất nhiều, đặc biệt là vào ban đêm khi bạn đang ngủ hoặc khi bạn nằm xuống;
• Cơn đau lan dọc xuống một hoặc cả hai chân, đặc biệt là khi nó lan xuống dưới đầu gối;
• Cơn đau đi kèm với yếu, liệt, mất cảm giác hoặc có cảm giác như kiến bò ở một hoặc hai chân;
• Sụt cân không rõ lý do;
• Sưng đỏ vùng lưng.

Bạn nên đi khám cấp cứu ngay:

• Sau khi bị tai nạn giao thông, bị té ngã hoặc chấn thương liên quan đến vùng lưng;
• Tiêu tiểu không tự chủ được;
• Cơn đau đi kèm với sốt.

Cơn đau có thể di những bất thường về cơ xương khớp, thần kinh hoặc đôi khi là do tâm lý. Khi bạn căng thẳng, hiện tượng căng cơ và co thắt cơ có thể xảy ra ở lưng gây ra đau nhức. Tương tự, tâm lý không ổn cũng làm cơn đau nặng hơn. Nếu bạn hay bác sĩ có linh cảm rằng cơn đau là do tâm lý của bạn bị căng thẳng, tức giận, hay những tình trạng cảm xúc tiêu cực khác, thì bạn nên đi điều trị tâm lý để giải quyết bệnh tận gốc. Liệu pháp hành vi – nhận thức và đáp ứng sinh học sẽ cung cấp cho bạn công cụ để giải quyết cơn đau của mình.

Thường thì phương pháp khám và hỏi bệnh sử không gây ra bất cứ nguy cơ hay biến chứng nào cho bạn.

Trước khi tiến hành kỹ thuật y tế này, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Bạn nên chuẩn bị giấy tờ về những chẩn đoán và phương pháp điều trị ở những lần khám trước đây để cho bác sĩ xem. Thậm chí cả những bệnh bạn đã khỏi trong quá khứ, thì chúng cũng rất quan trọng để giúp bác sĩ chuẩn đoán đúng bệnh đau lưng. Hơn thế nữa, biết những bệnh lý trong quá khứ và hiện tại giúp bác sĩ đưa ra phương pháp chăm sóc tốt nhất cho tình trạng của bạn.

Bạn nên đem theo đơn thuốc bạn đang uống để cho bác sĩ xem.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào trong quy trình thực hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn kể lại quá trình bệnh của mình hoặc bạn sẽ điền vào tờ đơn có một số câu hỏi liên quan đến triệu chứng đau. Bạn càng cung cấp nhiều thông tin, bác sĩ sẽ dễ chẩn đoán đúng bệnh của bạn hơn. Bệnh sử rất quan trọng vì nó giúp bác sĩ hiểu cơn đau bắt đầu khi nào, những yếu tố nào gây ra cơn đau, ví dụ như chấn thương, lối sống của bạn và liệu có ai trong gia đình bạn mắc bệnh giống bạn hay không. Sau khi đọc qua bệnh sử, bác sĩ sẽ hỏi thêm liên quan đến những thông tin bạn cung cấp. Một vài câu hỏi tiêu biểu bao gồm:

• Cơn đau bắt đầu khi nào?
• Có bị chấn thương gì liên quan đến cơn đau?
• Bạn cảm nhận cơn đau ở chỗ nào? Mức độ nghiêm trọng thế nào?
• Cơn đau có lan ra những phần khác của cơ thể?
• Những yếu tố nào làm cơn đau nhẹ/nặng hơn?
• Bạn đã từng bị chấn thương hay phẫu thuật ở lưng hay cổ hay không?
• Bạn có bị bệnh gì về bàng quang và ruột?
• Có tiền sử mắc bệnh loãng xương trong gia đình hay không?

Sau khi hỏi bệnh sử xong, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn làm một số động tác theo sự hướng dẫn của bác sĩ trong tư thế đứng, ngồi, hay nằm. Điều này giúp bác sĩ khám được sức mạnh của cơ cũng như cảm giác ở nơi bị đau. Phần khám thường bao gồm những việc sau:

• Quan sát và đo lường mức độ di động của chi;
• Sờ vào vùng đau để xem thử có bị sưng hay không, kiểm tra các dây chằng ở khớp và bắt xem mạch có đập bình thường không;
• Kiểm tra tổng quát thân và chân;
• Kiểm tra các dây thần kinh;
• Làm một số nghiệm pháp đặc biệt như nghiệm pháp chân duỗi thẳng.

Sau khi kết thúc phần khám. Bạn có thể trở lại sinh hoạt bình thường ngay lập tức. Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn mắc một bệnh nào đó, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm khác như chụp cắt lớp, chụp X-quang, chụp MRI, xét nghiệm máu để xác định chính xác nguyên nhân bệnh. Cụ thể bác sĩ sẽ chọn xét nghiệm nào tùy thuộc vào cơn đau và tình trạng sức khỏe của bạn.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình thực hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Hỏi bệnh sử và khám thực thể bệnh đau lưng dưới sẽ có kết quả như sau:

Kết quả bình thường

Bệnh sử cho thấy không có nguyên nhân rõ ràng gây ra triệu chứng đau lưng dưới.

Khám lâm sàng không thấy cơn đau này đi kèm với yếu cơ hoặc những triệu chứng liên quan đến thần kinh.

Bác sẽ có thể đề xuất:

• Điều trị không phẫu thuật (điều trị nội khoa, nghỉ ngơi, thuốc giảm đau, chườm nước nóng hay nước đá, vận động).
• Làm thêm một số xét nghiệm bổ sung để tìm xem có nguyên nhân nào khác ẩn bên dưới không.

Kết quả bất thường

Hỏi bệnh sử và khám thực thể phát hiện ra đau lưng dưới có liên quan tới tình trạng căng cơ hay vận động cơ quá mức hoặc các bệnh gây ra do thần kinh bị chèn ép.

Nếu triệu chứng đau lưng liên quan tới căng cơ hay vận động cơ quá mức, hay có liên quan đến thần kinh nhưng không nặng, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị bảo tồn gồm nghỉ ngơi, thuốc giảm đau, chườm nước nóng hay nước đá, vận động trong một thời gian để xem triệu chứng có cải thiện hay không.

Nếu triệu chứng liên quan đến thần kinh và tình trạng bệnh rất nặng hay bác sĩ nghi ngờ tình trạng hiện tại tuy nhẹ nhưng nó có nguy cơ ngày càng nặng lên, bác sĩ sẽ đề xuất những kiểm tra khác như chụp X-Quang, chụp hình cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp vi tính (CT) hay xét nghiệm máu.

Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.

Tác giả: Ban biên tập HelloBACSI - Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư.Nguồn: Hello Bác sĩ