Bị Rắn Cắn

Miễn trừ trách nhiệm: Thông tin này không nhằm mục đích thay thế cho tư vấn và kết luận từ chuyên gia y tế, hướng dẫn điều trị khẩn cấp hoặc quy trình đào tạo sơ cứu chính thức. Không sử dụng thông tin này để chẩn đoán hoặc xây dựng kế hoạch điều trị cho bất kỳ vấn đề sức khỏe hoặc bệnh lý nào mà chưa tham vấn trực tiếp với chuyên gia y tế. Nếu bạn đang ở trong một tình trạng y tế khẩn cấp hoặc đe dọa đến tính mạng, hãy tìm kiếm sự trợ giúp từ các cơ sở y tế ngay lập tức.

Ở Việt nam có hơn 200 loài rắn. Trong đó có 53 loại có độc chủ yếu thuộc hai họ là rắn lục và rắn hổ. Phân bổ ở khắp mọi miền đất nước. Rất nguy hiểm nếu khi bị cắn mà không biết có phải bị rắn độc cắn không và làm thế nào để sơ cứu khi bị cắn.

Khi bị rắn độc cắn hay gọi ngay 115 nếu vùng bị cắn đổi màu, bắt đầu sưng tấy hoặc đau đớn và thực thiện các bước sơ cứu trước khi đưa đến cơ sở y tế:

• Tránh khỏi khoảng cách tấn công của con rắn
• Giữ nạn nhân bình tĩnh tránh cho chất độc lan ra
• Tháo bỏ trang sức và cởi bỏ quần áo ở vị trí bị rắn cắn trước khi nó sưng lên
• Đặt vị trí của vết thương thấp hơn hoặc bằng mức tim
• Làm sạch vết thương bằng xà phòng và nước, sau đó vết thương bằng băng sạch và khô.

• Không sử dụng dây garô để cầm độc vì dễ gây tắc nghẽn động mạch. Nó làm đau và rất nguy hiểm, tay chân rất dễ thiếu máu. Nhiều trường hợp phải cắt bỏ tay chân vì dây garo. Và khi tháo dây chất độc sẽ tràng một lúc về tim rất nguy hiểm
• Chích, châm, chọc,... vết cắn: các biện pháp này không có ích ngược lại còn là nạn nhân bị thương
• Không cố hút chất độc
• Không sử dụng chất có caffeine và rượu, nó có thể làm tăng tốc độ hấp thụ chất độc của cơ thể
• Không cố gắn bắt hoặc giết rắn. Hãy ghi nhớ màu sắc và hình dạng nó hoặc dùng điện thoại chụp lại hình rắn. Nó sẽ cho bác sĩ nhận dạng trong quá trình điều trị

• Hầu hết các vết cắn thường ở các chi.
• Nếu là rắn không có độc cắn vết thương chỉ đau và trầy xước
• Nếu là rắn độc cắn nạn nhân sẽ bị đau rát trong khoảng 15 đến 30p. Vết thương có thể sưng tấy hoặc bầm tím. Kèm thêm các dấu hiệu và triệu chứng buồn nôn, khó thở, có mùi lạ trong miệng,... Một số loài rắn có độc tố gây ra các triệu chứng thần kinh chẳng hạn như ngứa ran, khó nói và suy nhược.

Đôi khi rắn độc cắn nhưng không nhả độc

Hổ mang chúa có phần da màu vàng như nghệ ở dưới cổ, phía sau là hoa văn chữ V ngược, trong khi đó phần màu da dưới cổ của các con rắn hổ mang thông thường không có màu vàng và không có dấu hiệu chữ V ngược sáng màu sau cổ. Hổ mang chúa có phần vảy đầu rất khác biệt so với các loài rắn hổ mang thông thường.

Rắn hổ đất (tên khoa học Naja kaouthia) có nhiều ở Việt Nam. Từ 30 phút đến vài giờ sau khi bị rắn cắn, nạn nhân sẽ sùi bọt mép, liệt cơ hô hấp, tê, nói, nuốt khó. Đặc điểm nhận dạng: Thân màu sẫm hoặc màu vàng lục, sau cổ có 2 vòng màu trắng và đen như hình mắt kính, ở giữa có vệt màu nâu đen.

Hổ mèo là loài rắn độc thường gặp. Nọc rắn hổ mèo có khả năng gây viêm mô tế bào, hoại tử mô, chèn ép khoang ở vùng cơ thể bị cắn, diễn tiến muộn sẽ nhiễm trùng nhiễm độc toàn thân.

Theo các thống kê thì những trường hợp bị rắn cạp nong cắn chỉ sau khoảng 30 phút nếu không được điều trị kịp thời thì nạn nhân sẽ bị suy hô hấp và dẫn tới tử vong.

Những vết cắn của rắn cạp nong thường không đau và khiến cho nạn nhân không hề biết gì trong khi ngủ. Vì vậy mà tỷ lệ tử vong do rắn cạp nong cắn trong khi ngủ cực kỳ cao ở những vùng quê.

Nọc độc của rắn cạp nia có độc tính mạnh hơn nhiều so với rắn hổ mang. Tại thời điểm bị rắn cạp nia cắn, người bệnh thường không có biểu hiện bất thường.

Tuy nhiên, trong vòng 2 - 3 giờ sau khi bị cắn, người gặp nạn xuất hiện những triệu chứng bất thường như:

• Tại vết cắn xuất hiện tấy đỏ lan xung quanh vết cắn.
• Sụp mi giống như người buồn ngủ, muốn ngất.
• Đồng tử giãn không còn phản xạ với ánh sáng.
• Xuất hiện triệu chứng liệt chi, chân tay không nhấc lên được.
• Đau rát cổ họng khó nuốt làm ứ đọng đờm.
• Khó thở, khó nói chuyện, giao tiếp, lâu dần có thể dẫn đến suy hô hấp cấp

Rắn lục đuôi đỏ (Crotalus atrox), còn được gọi là rắn đuôi đỏ, là một loài rắn độc thuộc họ Viperidae. Khi bị cắn bởi rắn lục đuôi đỏ, người bị cắn có thể gặp các triệu chứng sau:

1. Đau và sưng: Vùng bị cắn sẽ gây ra đau mạnh và sưng nhanh chóng. Đau có thể lan rộng và lan tỏa xa vùng cắn.
2. Huyết áp thấp: Rắn lục đuôi đỏ có độc mạnh và có thể gây ra suy giảm huyết áp. Điều này có thể dẫn đến chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi và thậm chí mất ý thức.
3. Chảy máu: Rắn lục đuôi đỏ có hệ thống nọc độc mạnh mẽ và có thể gây ra chảy máu tại vết cắn. Các vết chảy máu có thể xuất hiện nội tạng hoặc dưới da.
4. Co giật: Một số người bị cắn rắn lục đuôi đỏ có thể trải qua các cơn co giật do ảnh hưởng của chất độc lên hệ thần kinh.
5. Buồn nôn và nôn mửa: Rắn lục đuôi đỏ có thể gây ra cảm giác buồn nôn và nôn mửa.
6. Tình trạng hô hấp: Chất độc của rắn lục đuôi đỏ có thể gây ra khó thở hoặc suy hô hấp.

Rắn Lục đầu bạc là một loài rắn Có Độc và nọc độc của chúng rất nguy hiểm đối với con người. Theo nghiên cứu của các chuyên gia cho thấy, nọc độc của loài rắn này có thể sản sinh ra 2 loại nọc độc thần kinh và nọc độc tế bào, đây là những nọc độc gây tỉ lệ tử vong ở người bị cắn rất cao và vô cùng nguy hiểm.

Khi bị rắn lục sừng cắn, người bị cắn có thể gặp các triệu chứng sau:

1. Đau và sưng: Vùng bị cắn sẽ gây ra đau mạnh và sưng nhanh chóng. Đau có thể lan rộng và lan tỏa từ vết cắn.
2. Huyết áp thấp: Rắn lục sừng cắn có thể gây suy giảm huyết áp. Điều này có thể dẫn đến chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi và thậm chí mất ý thức.
3. Chảy máu: Rắn lục sừng cắn có nọc độc mạnh mẽ và có thể gây ra chảy máu tại vết cắn. Các vết chảy máu có thể xuất huyết nội tạng hoặc dưới da.
4. Nổi mẩn và ngứa: Một số người có thể phản ứng với kích ứng da như nổi mẩn, ngứa hoặc phù nề xung quanh vùng bị cắn.
5. Suy hô hấp: Rắn lục sừng cắn có thể gây khó thở hoặc suy hô hấp trong một số trường hợp nghiêm trọng.

Các triệu chứng lâm sàng tại chỗ: Bệnh nhân sau bị rắn Chàm quạp cắn rất đau. Sưng nề chi bị cắn và lan nhanh gây hạch vùng. Chảy máu vết cắn. Bóng nước thường xuất hiện muộn hơn do sưng nề nhanh và nhiều. Các bóng nước đa dạng, có nhiều máu bên trong nên khi vỡ gây chảy máu liên tục. Hoại tử ít gặp nhưng thường hoại tử sâu các cơ do tình trạng chèn ép khoang dẫn đến phải cắt cụt chi.

Khi bị rắn biển cắn có thể gây liệt cơ, tan máu, các triệu chứng liệt như các loại rắn hổ, cạp nong, cạp nia cắn

Biên dịch bởi Wellcare (Nguồn: Mayo Clinic) - 09-08-2023