Điều trị ung thư trẻ em

Ung thư là bệnh hiếm gặp ở trẻ em với tỷ lệ 1% trong tổng số ung thư các độ tuổi. Mỗi năm, trung bình có thêm 160.000 trường hợp mới mắc. Tại Việt Nam, ung thư trẻ em chiếm khoảng 1,63%.

Phần lớn ung thư trên trẻ em nhạy cảm với hoá xạ, tia xạ. Hiện nay, tỷ lệ sống thêm sau 5 năm của ung thư trẻ em đạt 75%. 85% trẻ ung thư có dấu hiệu ban đầu như: có khối u hoặc sưng nề bất thường ở ổ bụng; Sốt kéo dài không lý giải được; Mệt mỏi, xanh xao, sút cân nhanh; Dễ xuất hiện vết bầm tím và chảy máu không lý giải được; Đau kéo dài không lý giải được, đau đầu kèm theo nôn; Thay đổi đột ngột khả năng thăng bằng hoặc thay đổi đột ngột hành vi; Đầu sưng nề, xuất hiện vệt sáng trắng ở mắt.

Trẻ em có một trong những triệu chứng trên trong vài ngày hoặc vài tuần, cần phải đưa đi khám ngay. Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và cho làm một số xét nghiệm cần thiết.

 Điều trị ung thư trẻ em bao gồm: hóa trị liệu, phẫu thuật, xạ trị và điều trị sinh học. Hóa trị liệu được sử dụng nhiều nhất do tế bào ung thư ở trẻ em rất nhạy cảm với hóa chất; trẻ em chịu đựng với hóa trị liệu tốt hơn người lớn, liều dung nạp tối đa cao hơn người lớn, tác dụng có hại cấp dễ phục hồi hơn người lớn. Đa hóa trị liệu là một nguyên lý chuẩn trong điều trị ung thư trẻ em.

Phương pháp điều trị phẫu thuật ung thư trẻ em được chỉ định hầu hết cho các khối u đặc, với nguyên tắc chung cố gắng cắt bỏ hoàn toàn hay cắt bỏ tối đa khối u, vét hạch khu vực nhằm triệt căn, hạn chế tái phát, phẫu thuật đơn thuần thực hiện ở giai đoạn sớm, nói chung phẫu thuật thường kết hợp với hóa trị liệu hoặc xạ trị. Phẫu thuật được chỉ định trong trường hợp cấp cứu hoặc làm giảm triệu chứng ở giai đoạn muộn, ngoài ra còn có vai trò trong cấy ghép đoạn mạch, tạo hình và phục hồi chức năng.

Phương pháp xạ trị thường chỉ định khá dè dặt trong ung thư trẻ em bởi dễ có biến chứng muộn của tia ion hóa. Đối với trẻ em xạ trị đơn thuần hoặc phối hợp với các phương pháp điều trị khác, khi chỉ định cần cân nhắc đặc biệt tới lợi ích và những biến chứng lâu dài tới sự phát triển của trẻ em.

Điều trị sinh học như liệu pháp miễn dịch, điều trị trúng đích bằng kháng thể đơn dòng đang dần được áp dụng, góp phần làm tăng tỷ lệ sống thêm, nhất là những trường hợp kháng thuốc.

Điều trị giảm đau và chăm sóc tâm lý trong ung thư trẻ em nhằm làm giảm mức độ trẻ em phải chịu đựng ở mọi giai đoạn có thể xảy ra, do tức nghẽn, chèn ép, di căn và do bệnh thần kinh, nhất là sau cắt cụt chi mức độ đau cao hơn ở người lớn. Chăm sóc tâm lý đóng vai trò quan trọng, góp phần làm phục hồi nhanh các tác dụng do điều trị.