Các loại ma túy phổ biến ở Việt Nam (Phần 7): Ma túy

Thuật ngữ 'ma túy'

Theo khái niệm khoa học: Ma túy là các chất có nguồn gốc tự nhiên (morphin...); bán tổng hợp (heroin được bán tổng hợp từ morphin) hay tổng hợp (amphetamine) có tác dụng lên thần kinh trung ương gây cảm giác như giảm đau, hưng phấn hay cảm thấy dễ chịu... mà khi dùng nhiều lần thì sẽ phải sử dụng lại nó nếu không sẽ rất khó chịu.
Theo cách hiểu thông thường trong xã hội hiện nay: trong xã hội, ma túy thường được hiểu đó là heroin, bạch phiến. Một người bị nghiện ma túy sẽ bị mọi người hiểu là nghiện heroin hay ngược lại mà không có sự phân biệt về chất người đó lệ thuộc.
Dựa theo nguồn gốc sản sinh thì các chất ma túy gồm có:

Ma túy tự nhiên

Ví dụ thuốc phiện, cần sa... Đây là các chất ma túy có sẵn trong tự nhiên, là những ancaloit của một số loài thực vật như: thuốc phiện, cần sa, coca...

Ma túy tự nhiên
(Ảnh minh họa)

Nguồn gốc:

  • Từ nhựa cây thuốc phiện (cây anh túc, anh tử túc, a phiến ...), có trồng ở 12 tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam
  • Từ lá, hoa, quả cây cần sa (còn gọi là bồ đà, cây gai dầu) được trồng ở một số tỉnh giáp ranh biên giới Việt Nam – Campuchia và ở Tây Nguyên
  • Từ lá cây coca, chế ra chất cathinon, có nhiều ở Nam Mỹ

Ma túy bán tổng hợp

Ví dụ như heroine.

Ma túy tổng hợp

Ví dụ như ectasy.

Nguồn gốc:

  • Các loại ma túy tổng hợp từ hóa chất độc hại thuốc nhóm amphetamin, methamphetamin...
  • Các chất ma túy thường độc hại hơn thuốc phiện 500 lần.
Ma túy tổng hợp
Ảnh: Báo Đà Nẵng

Đặc điểm của ma túy

Có thể gây nghiện sử dụng với liệu lượng tăng dần và tăng tần số sử dụng, làm cho cơ thể mất khả năng khống chế. Liều lượng thích hợp có tác dụng chữa bệnh.

Nguồn gốc và sự phát triển ma túy

Ma túy, mà đại diện điển hình là thuốc phiện, đã xuất hiện từ rất lâu trước đây. Hơn 8000 năm trước đây, thuốc phiện đã được người Somai ở tây Á sử dụng, người ta đã biết được những khoái cảm và sự thoải mái hết sức mà thuốc phiện mang lại khi dùng.
Thế kỷ thứ 1, Rioskelires đã miêu tả khá kỹ về thuốc phiện trong cuốn sách 'Dược điển luận' của mình. Tuy nhiên ở thời kỳ này, người ta mới chỉ chú trọng đến những khoái cảm, những tác dụng trong chữa bệnh mà thuốc phiện mang lại chứ chưa chú ý tới mặt trái của nó, đó là tác dụng gây nghiện khó cai.

Dấu hiệu nhận biết người sử dụng ma túy

Sau đây là một vài những dấu hiệu thường gặp ở các người nghiện ma túy:

  • Thường xuyên vắng mặt, ít tiếp xúc với mọi người hơn để lấy thời gian sử dụng ma túy: đi vệ sinh lâu hơn, đi ngủ sớm hơn...
  • Cần một lượng tiền lớn một cách đột ngột
  • Răng vỡ vụn, mắt lờ đờ...
  • Khi say thuốc người nghiện rơi vào trạng thái ảo giác không kiểm soát được ý thức
  • Khi không có thuốc thì ngứa ngáy chân tay, đến cơn thì vật vã ...
  • Người nghiện thường ít tiếp xúc với nước, da xanh xao, người ốm.

Tác hại của ma túy

* Đối với hệ hô hấp

Các chất ma túy kích thích hô hấp gây tăng tần số thở trong thời gian ngắn, sau đó sẽ gây ức chế hô hấp, nhất là khi dùng quá liều. Nhiều trường hợp ngưng thở nếu không cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến tử vong, đôi khi ngưng thở rất đột ngột.
Chẳng hạn một thanh niên đang cai nghiện đột ngột ngưng thở tử vong không rõ nguyên nhân, khi giải phẫu tử thi thì phát hiện nạn nhân có bao heroin bởi một màng mỏng rồi cấy dưới da để thuốc phóng thích từ từ, nhưng bao thuốc đột nhiên vỡ và phóng thích quá nhiều gây ngộ độc.
Ngoài ra, sau khi dùng ma túy (nhất là cocaine) có thể gây phù phổi cấp, tràn khí màng phổi, tràn khí trung thất, xuất huyết phế nang, viêm tiểu phế quản tắc nghẽn, viêm phổi, lên cơn hen phế quản...
Theo thông tin trên tạp chí Medical Progress tháng 1 năm 1999, nhiều công trình nghiên cứu của các tác giả Mỹ đã cho thấy có mối liên quan giữa hút ma túy (nhất là cocaine) và ung thư phổi.

* Đối với hệ tim mạch

Các chất ma túy sẽ kích thích làm tăng nhịp tim, ảnh hưởng trực tiếp lên tim, gây co thắt mạch vành tạo nên cơn đau thắt ngực, nặng hơn có thể gây nhồi máu cơ tim. Chúng cũng là nguyên nhân của các rối loạn nhịp đe dọa tính mạng người dùng ma túy. Ngoài ra còn gây nên tình trạng co mạch làm tăng huyết áp.

* Đối với hệ thần kinh

Ngoài tác dụng kích thích thần kinh giai đoạn đầu gây hưng phấn, sảng khoái, lệ thuộc thuốc…, cũng có thể gây các tai biến như: co giật, xuất huyết dưới nhện, đột quị...

* Đối với hệ sinh dục

Không như người ta thường lầm tưởng, dùng ma túy sẽ làm tăng khả năng tình dục. Ở người nghiện ma túy, khả năng tình dục suy giảm một cách rõ rệt, và hậu quả này vẫn tồn tại sau khi ngưng dùng thuốc một thời gian khá lâu. Ở những nam giới dùng ma túy trong thời gian dài sẽ bị chứng vú to (gynecomastia) và bất lực. Còn ở phụ nữ sẽ bị rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, rong kinh, tăng tiết sữa bất thường và vô sinh.
Ngoài ra, người dùng ma túy còn phải chịu những tác hại khác như: hoại tử tế bào gan, ảo thính, ảo thị...
Những trình bày trên cho thấy các loại thuốc lắc thực chất cũng chính là một loại ma túy, gây những tác hại rất nghiêm trọng cho người sử dụng.
Không những vậy, cả gia đình và xã hội cũng sẽ bị đe dọa. Những người nghiện lúc đó sẽ mất hết lí trí, lại cần tiền, tính khí bất thường, dữ dằn, hung bạo khiến gia đình tan vỡ, bố mẹ anh chị đau lòng. Không những vậy, những con nghiện khát thuốc này sẽ tìm kiếm bằng được tiền để mua thuốc, do đó sẽ có hàng loạt những vấn đề về trộm cắp, trấn lột, thậm chí là giết người. Như vậy thì cả xã hội sẽ bị rối ren, mất an ninh trật tự...

Xem thêm: 

>>> Các loại ma túy phổ biến ở Việt Nam (Phần 8): Thuốc 'lắc' - loại ma túy độc hại nhất

Theo Trung tâm Tư vấn Cai nghiện Ma túy trực thuộc Sở Lao động Thương binh xã hội Tp.HCM

- 22-06-2018 -

Bài viết liên quan