Cai nghiện ma túy đá: Cần quan tâm đến tâm lý bệnh nhân

Ma túy đá là một loại chất gây nghiện có cơ chế tác động đến hệ thần kinh trung ương, gây nên những ảnh hưởng đến tâm lý, cảm xúc của người nghiện. Do vậy để loại trừ ảnh hưởng của ma túy đá, trước hết chúng ta cần phải quan tâm đến yếu tố tâm lý của bệnh nhân.

Sự thật về ma túy đá

Ma túy đá thực chất là hóa chất tổng hợp từ thuốc kích thích amphetamine, có tên khoa học là methamphetamin, có tác dụng gây kích thích hệ thần kinh trung ương. Đây là một loại chất độc cực kỳ với não bởi nó gây nên các bệnh tâm thần cho người nghiện, từ lo sợ vô cớ, trầm cảm đến loạn thần kinh thật sự.

Hội chứng cai nghiện của ma túy đá không giống hội chứng cai của các loại ma túy khác. Người cai nghiện ma túy đá không có cảm giác đau nhức, không tiêu chảy, không ớn lạnh nổi da gà, không có cảm giác dòi bò trong xương, không vật vã… nhưng lại luôn luôn cảm thấy buồn chán, mệt mỏi, kiệt sức, chậm chạp hoặc lầm lỳ, rất dễ bị kích động, dễ nổi giận, có thể hoang tưởng ảo giác, không kiểm soát được cảm xúc, hành vi.

Hiện nay ma túy đá chưa có phác đồ cai nghiện cụ thể, mà chỉ trị liệu theo triệu chứng như người bệnh được cho dùng thuốc an thần khi bị kích động, dùng thuốc chống trầm cảm khi bị trầm cảm, hoặc dùng thuốc trị tâm thần phân liệt khi bị loạn thần…

Sử dụng tình cảm để “đồng hóa” bệnh nhân

Ma túy đá hiện nay là một vấn đề lớn gây bức xúc trong xã hội. Ma túy đá đã và đang xuất hiện khắp mọi nơi, từ các vùng quê hẻo lánh cho đến các thành thị sầm uất, mà đối tượng nghiện nhiều nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên, những đối tượng đang ở độ tuổi “phản nghịch”.

Điều đáng nói là việc phát hiện ra người thân trong gia đình nghiện ma túy đá không khó nhưng ít nhất phải từ 6 tháng trở đi các gia đình mới phát hiện ra trong con em mình nghiện ma túy đá, có đối tượng giấu kỹ thì phải ít nhất 1 - 2 năm gia đình mới phát hiện ra. Đến lúc này bệnh nhân đã nghiện được một khoảng thời gian với lượng thuốc nhất định và việc cai nghiện sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

Người nghiện ma túy đá thường thay đổi tính tình thất thường, tâm lý không ổn định, có khi bị hoang tưởng sẽ gây ra những hậu quả xấu cho bản thân và xã hội. Có nhiều cách để giúp người nghiện ma túy đá vượt qua cơm nghiện nhưng yếu tố quan trọng nhất đó chính là gia đình.

Khi biết trong nhà mình có người nghiện ma túy, có thể nhiều bậc cha mẹ, ông bà, vợ/chồng sẽ có phản ứng trách móc, thóa mạ người nghiện, hoặc bắt nhốt để bắt người nghiện cai. Tuy nhiên đây là những hành động không chút nào khôn ngoan. Đối phó với người nghiện ma túy không phải cứ cương là được mà gia đình phải bình tĩnh và sử dụng biện pháp “lấy nhu chế cương”.

Bởi ảnh hưởng của ma túy đá không chỉ tác động đến sức khỏe mà hơn hết là về tâm lý người nghiện. Theo một nghiên cứu, lúc nghiện ma túy đá, cảm xúc của người nghiện sẽ bị cộng hưởng lên gắp 20 lần bình thường, ví dụ như khi vui thì vui hơn bình thường, còn nóng giận lên thì ghê ghớm táo bạo, khi buồn thì khóc như đứa trẻ… cho nên hành vi cảm súc của họ rất nguy hiểm.

Lúc lên cơn nghiện, họ cũng không thể làm chủ được cảm xúc bản thân và có thể có những hành vi đánh chửi người ngăn họ đi tìm ma túy đá để sử dụng. Nếu bạn không đủ tỉnh táo và thiếu bình tĩnh để nhận ra điều này và chỉ vì bị mắng đôi chút mà mặc kệ họ thì không bao giờ có thể giúp được họ cai nghiện.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần cắt đứt mọi việc có liên quan đến việc họ sử dụng ma túy như cắt tài chính, tìm cách hạn chế tiếp xúc bạn bè, gọi điện báo cho công an nếu phát hiện đối tượng xấu tiếp cận họ.

Ngoài ra, bạn cũng nên tìm hiểu xem ai là người khiến họ sợ nhất hoặc kính trọng nhất đến. Bởi những cảm xúc lúc này của họ cộng hưởng lên rất nhiều, nên khi gặp phải người họ sợ thì sẽ sợ chết khiếp, gặp phải người họ kính trọng thì sẽ kính trọng gấp bội. Những người này sẽ có khả năng khuyên bảo họ rất dễ.

Và điều còn lại là ý chí chính bản thân họ. Bạn muốn giúp họ vượt qua thì phải dùng nhu mới chế cương mới hế ngự được cảm súc của họ. Tuyệt đối không thể chống đối hoặc thấy họ sai thì chúng ta la hét, chỉ trích bởi như thế chỉ làm mọi chuyện tồi tệ hơn.

Ví dụ như khi họ đang ở trong phòng tìm mọi cách để có tiền chơi ma túy, mà bạn lên gọi họ xuống ăn cơm nhưng họ không xuống mà còn tỏ ra bực dọc với chúng ta. Nếu bạn không bình tĩnh, có thể bạn sẽ quát to lên hoặc chửi bới họ nhưng điều này tuyệt đối không nên. Bạn hãy im lặng chờ họ vượt qua cảm xúc tìm cách để chơi ma túy đá và sau đó bạn mới nhỏ nhẹ bảo họ rằng dạo này họ gầy hơn trước rất nhiều, nên ăn cơm đều đặn để có sức khỏe tốt…

Để đối tượng nhận ra bản thân họ có lỗi thì sẽ cải tiến được hiểu quả trong quá trình cai nghiện. Chúng ta hãy ôn tồn đối với họ thì sẽ có ngày họ nhận ra đâu là con đường tốt nhất và quay về với gia đình.

Trường hợp của anh Dung dưới đây là một ví dụ về việc gia đình phản ứng quá cực đoan khiến người nghiện không thể dứt được khỏi ma túy.

Anh Dung chia sẻ: “Giá như vợ tôi suy nghĩ cho tôi thì tôi đã không lún sâu vào ma túy đá gần 1 năm nay. Ai lầm lỡ dính vào ma tuý thì mới hiểu tâm trạng của người nghiện. Không ai muốn mình như vậy cả, chỉ cần một lời động viên, an ủi cũng là động lực rất lớn để người nghiện cố gắng vượt qua rồi.

Thế nhưng với tôi thì khác, vợ tôi không biết thông cảm. Có một lần đang cai nghiện tôi nhờ vợ mua dùm chai nước truyền dịch và 1 số thuốc an thần, vợ quay lại hỏi mua làm gì. Mấy lần ở nhà cai được 3-4 ngày. Trước lúc cai đã dặn đừng có làm anh kích động, anh làm gì kệ anh, anh nói gì đừng cãi lại vậy mà suốt ngày ngồi than thở. Người cai ma túy đá mấy ngày đầu ai mà không ngủ li bì, thế mà tôi nằm cũng không yên, bực mình lại đi chơi ma túy đá.

Thực sự tôi rất nản với vợ nhưng nghĩ đến con trai tôi lại cố cai bằng được. Chia sẻ một chút kinh nghiệm cai với mọi người, hi vọng những người có người thân bị nghiện hay đang cai nghiện đừng như vợ tôi, sẽ chỉ đẩy người nghiện dính sâu vào ma túy hơn".