Viêm dây thần kinh thị giác

Giảm thị lực

Trong vòng vài giờ đến vài ngày, có khi chỉ sau 1 đêm ngủ dậy, bệnh nhân nhìn mờ đi nhanh chóng. Thị lực có thể giảm ít hay nhiều tùy vào từng bệnh nhân; đôi khi bệnh nhân đến với tình trạng chỉ còn nhận thức được sáng tối. Trước khi giảm thị lực, bệnh nhân có thể có những dấu hiệu tương tự nhiễm siêu vi: sốt nhẹ, đau đầu, sổ mũi…
Đau trong hốc mắt
Đa phần bệnh nhân có cảm giác đau âm ỉ trong mắt, hoặc sâu trong hốc mắt, đau đặc biệt tăng lên khi liếc mắt.
Rối loạn sắc giác
Bệnh nhân nhìn màu sắc bị khác đi so với lúc bình thường, hoặc so với mắt bình thường, thường hay gặp rối loạn màu xanh – đỏ.
Hiện tượng Uhthoff
Đây là hiện tượng bệnh nhân bị mờ mắt khi nhiệt độ cơ thể tăng (vận động, tắm nước nóng, bị sốt…). Sau 5 – 10 phút mắt hết mờ. Đây là dấu hiệu sớm, cho thấy mắt có nhiều khả năng sẽ bị viêm thần kinh thị giác.

Nguyên nhân viêm thần kinh thị giác

Nguyên nhân thường gặp nhất là khi hệ thống miễn dịch của chính cơ thể tấn công lớp bên ngoài xung quanh dây thần kinh thị giác được gọi là viêm bao myelin.
Nguyên nhân thực tế gây nên tình trạng viêm vẫn chưa xác định được, mặc dù có ý kiến cho rằng có sự liên quan của tiền sử nhiễm vi-rút. Đôi khi việc viêm nhiễm có thể gây ảnh hưởng đến cả hai dây thần kinh thị giác, hay nhiều vị trí khác nhau trong não.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai - Bộ Y tế
 

Yếu tố nguy cơ viêm dây thần kinh thị giác

Tuổi. Viêm dây thần kinh thị giác thường gặp ở người từ 20-45 tuổi. Tuổi trung bình của khởi phát là khoảng 30. Người lớn tuổi hay trẻ em cũng có thể phát triển viêm dây thần kinh thị giác, nhưng nó xảy ra ít hơn ở các nhóm này.
Giới. Phụ nữ có nguy cơ phát triển viêm dây thần kinh thị giác cao gấp đôi.
Chủng tộc. Viêm dây thần kinh thị giác xảy ra nhiều hơn người da trắng.
Đột biến gen. Một số đột biến gen có thể làm tăng nguy cơ phát triển viêm dây thần kinh thị giác hoặc bệnh đa xơ cứng.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai - Bộ Y tế
 

Biến chứng viêm dây thần kinh thị giác

Biến chứng viêm dây thần kinh thị giác có thể bao gồm:
Tổn thương thần kinh thị giác
Hầu hết người bệnh có một số tổn thương thần kinh thị giác vĩnh viễn sau viêm dây thần kinh thị giác, nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào.
Giảm thị lực
Mất thị lực có thể kéo dài sau khi viêm dây thần kinh thị giác đã được cải thiện. 10% số người có tiền sử viêm dây thần kinh thị giác có một mức độ mất thị lực kéo
Phản ứng phụ của điều trị
Steroid, thuốc dùng để điều trị viêm dây thần kinh thị giác ức chế hệ miễn dịch, nguyên nhân cơ thể trở nên dễ bị nhiễm trùng. Dùng steroid kéo dài cũng có thể gây loãng xương.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai - Bộ Y tế
 

Chẩn đoán viêm dây thần kinh thị giác

Soi đáy mắt
Trong quá trình kiểm tra này, bác sĩ chiếu một ánh sáng vào mắt và xem xét các cấu trúc ở phía sau mắt. Kiểm tra này đánh giá khu vực nơi mà các thần kinh thị giác đi vào võng mạc trong mắt. Ổ đĩa quang trở nên sưng lên trong khoảng 1/3 số người có viêm dây thần kinh thị giác.
Phản ứng thử nghiệm đồng tử với ánh sáng
Bác sĩ có thể xoay quanh một đèn pin ở phía trước mắt để xem phản ứng sinh học thế nào. Ảnh hưởng bởi viêm dây thần kinh thị giác teo không nhiều.
Các xét nghiệm để chẩn đoán viêm dây thần kinh thị giác có thể bao gồm:
Kiểm tra khơi dậy tiềm năng trực quan
Để thực hiện xét nghiệm này, ngồi trước màn hình mà trên đó một mô hình cờ xen kẽ được hiển thị. Dây gắn vào đầu với các bản vá lỗi nhỏ để ghi lại phản ứng não đến các hình ảnh. Đây là loại xét nghiệm có thể phát hiện chậm dẫn truyền điện dẫn từ các khu vực bị tổn thương thần kinh.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
MRI là một thử nghiệm có sử dụng một từ trường và các xung năng lượng sóng radio để tạo hình ảnh của cơ thể. Trong MRI để kiểm tra viêm dây thần kinh thị giác, có thể được tiêm một chất cản quang để làm cho thần kinh thị giác và các phần khác của bộ não rõ hơn về các hình ảnh. MRI cũng rất quan trọng để xác định xem liệu có những vùng trong não, nơi myelin đã bị tổn thương, trong đó chỉ ra một nguy cơ phát triển bệnh đa xơ cứng. MRI cũng có thể giúp loại bỏ khối u hoặc điều kiện khác có thể bắt chước viêm dây thần kinh thị giác.
Xét nghiệm máu
Một xét nghiệm máu mới gọi là một NMO – IgG, xét nghiệm máu kiểm tra các kháng thể cho Optica neuromyelitis. Những người bị viêm dây thần kinh thị giác nghiêm trọng có thể trải qua thử nghiệm để xác định xem họ đang có khả năng phát triển Optica neuromyelitis. Một tỷ lệ trầm tích hồng cầu (ESR), xét nghiệm máu được sử dụng để phát hiện viêm nhiễm xảy ra trong cơ thể. Xét nghiệm này có thể giúp xác định viêm dây thần kinh thị giác là do bị viêm động mạch sọ.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai - Bộ Y tế
 

Điều trị viêm dây thần kinh thị giác

Viêm dây thần kinh thị giác thường sẽ tự cải thiện tốt hơn. Trong một số trường hợp, thuốc steroid được sử dụng để điều trị viêm dây thần kinh thị giác, bởi vì chúng giúp giảm viêm thần kinh thị giác. Nếu dùng được steroid, điều trị có thể bao gồm:
Steroid đường tĩnh mạch. Có thể sẽ điều trị steroid đường tĩnh mạch trong một vài ngày. Điều trị steroid đường tĩnh mạch có thể tăng tốc độ phục hồi thị lực.
Steroid đường uống. Sau khi điều trị bằng steroid đường tĩnh mạch, có thể tiếp tục uống prednisone trong khoảng 2 tuần. Uống steroid thường sau một đợt steroid đường tĩnh mạch, vì sử dụng steroid đường uống đơn thuần để điều trị viêm dây thần kinh thị giác có liên quan với tăng nguy cơ tái phát.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai - Bộ Y tế