Ung thư âm hộ

- Ung thư âm hộ là loại ung thư thường gặp ở lứa tuổi 65-75 nhưng đôi khi cũng xuất hiện ở người trẻ tuổi.

Nguyên nhân gây ra ung thư âm hộ hiện chưa rõ ràng nhưng có một số yếu tố nguy cơ gây bệnh đặc biệt là nhiễm vi-rút gây u nhú ở người (HPV).

Ung thư âm hộ có khả năng chữa khỏi cao khi được chẩn đoán ở giai đoạn sớm. Ở những bệnh nhân có thể phẫu thuật và ung thư chưa lan vào hạch, tỷ lệ sống sót chung là 90%. Tuy nhiên, khi ung thư đã lan vào hạch thì tỷ lệ sống thêm 5 năm nói chung chỉ vào khoảng 50-60%.

- Ngứa rát và đau xung quanh âm hộ.

Cục u hoặc mụn nổi lên rất rõ trên da.

Ra máu và khí hư nhiều.

Đau rát khi tiểu tiện.

Khi có một trong các dấu hiệu trên chưa chắc bạn đã có bệnh liên quan đến ung thư, tuy nhiên vẫn nên đi khám, kiểm tra để có thể phát hiện sớm.

- Những khối u biểu mô bên trong - VIN (viết tắt của cụm từ tiếng Anh vulval intra neoplasia), những khối u biểu mô này biến chuyển thành yếu tố tiền ung thư trong da âm hộ. Khối u này ban đầu có thể chưa phải là ung thư nhưng nó có thể tiến triển thành ung thư.

Tuy nhiên, nếu như ai đó bị các khối u này thì cũng đừng quá lo lắng, vì đa số các trường hợp chỉ là lành tính. Các triệu chứng thường gặp nhất là ngứa. Vùng bị khối u biểu mô có thể sưng lên với vùng da dày và đỏ, với những vết đốm có màu trắng nhợt hơn hoặc sẫm hơn.

Vi-rút gây u nhú HPV được nghĩ như một nguyên nhân gây bệnh, khoảng từ 3 đến 5/10 trường hợp ung thư âm hộ mà nguyên nhận là do HPV. Vi-rút này lây truyền qua các hoạt động tình dục. Có nhiều loại vi-rút HPV và một vài loài có nguy cơ gây ung thư cao.

Nghiện thuốc. Nghiên cứu cho thấy nghiện thuốc có thể tăng nguy cơ phát triển cả ung thư biểu mô và ung thư âm hộ.

Bệnh da và viêm mãn tính, một số bệnh da có nguy cơ phát triển thành ung thư như bệnh xơ hóa cứng da có những mảng tổn thương cứng tròn, bệnh Lichen hoặc bệnh xơ hóa xương mãn tính tuổi già - bệnh Paget.

Bệnh thường gặp ở những phụ nữ trước đây có kinh muộn (15-18 tuổi) và mãn kinh sớm (40 tuổi). Bệnh thường do vi-rút Human Papilloma (HPV) týp 16 và 18 gây ra, có liên quan tới ung thư cổ tử cung và âm đạo.

Tổn thương ban đầu chỉ là một vết nhỏ, xuất hiện ở vùng cửa mình, hay gặp nhất là ở môi lớn, có khi chỉ một bên nhưng thường ở cả hai bên (đối xứng). Ban đầu, hơn 50% ca ung thư âm hộ có triệu chứng của tiền ung thư: viêm teo âm hộ, bạch biến, hạ cam, u hạt, áp-xe tuyến bartholin. Đáng lo ngại là những tổn thương ác tính tiềm tàng như u nhú, hồng sản...

Ung thư phát triển tại âm hộ là chính (nguyên phát). Hãn hữu cũng có ung thư âm hộ do di căn từ thận, tử cung, buồng trứng (thứ phát). Bệnh lan tại chỗ ngày càng rộng, tới xung quanh lỗ niệu, 1/3 dưới âm đạo, sau đó lấn sang trước hố ngồi trực tràng và rãnh sinh dục, cuối cùng có thể lan tới trực tràng và hậu môn. Di căn xa ít gặp nhưng cũng có thể vào phổi, gan, xương. Do đó, Xquang phổi và siêu âm các phủ tạng cần được làm sớm để phát hiện di căn.

- Vi-rút gây u nhú HPV: khoảng từ 3 đến 5/10 trường hợp ung thư âm hộ mà nguyên nhận là do HPV. Vi-rút này lây truyền qua các hoạt động tình dục. Có nhiều loại vi-rút HPV và một vài loài có nguy cơ gây ung thư cao.

Tuổi: Nguy cơ gia tăng bệnh ung thư âm hộ ở những phụ nữ cao tuổi từ 65-75 mặc dù nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.

Hút thuốc: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư âm hộ.

Nhiễm vi-rút suy giảm miễn dịch ở người (HIV): Vi-rút truyền qua đường tình dục làm suy yếu hệ miễn dịch, có thể làm dễ bị nhiễm HPV, do đó làm tăng nguy cơ ung thư âm hộ.

Người mắc một số bệnh về da vùng âm hộ làm cho da trở nên mỏng và ngứa dần dẫn đến xơ cứng da ở khu vực này.

Chẩn đoán xác định bệnh: Dựa vào hỏi bệnh, thăm khám và xét nghiệm.

Hỏi bệnh: Như đã mô tả phần 'triệu chứng'.

Khám: Thấy hình ảnh tổn thương ở âm hộ, thường gặp ở môi lớn (50%), sau đó là môi nhỏ (15-20%) và sau cùng là âm vật. Tổn thương là những vết loét, nổi gồ, có thể đỏ tươi hoặc có những mảng trắng hay những nụ sùi.

Xét nghiệm; sinh thiết vùng tổn thương và làm xét nghiệm thấy có hình ảnh tế bào ung thư.

Tùy theo từng giai đoạn của bệnh, triệu chứng lâm sàng, tuổi của bệnh nhân mà lựa chọn các phương pháp điều trị là phẫu thuật, tia xạ, hóa chất. Các phương pháp có thể được sử dụng độc lập hay phối hợp với nhau tùy theo từng giai đoạn điều trị.

- Tiêm vắc-xin phòng HPV: Trẻ gái và phụ nữ trẻ có thể xem xét việc tiêm vắc-xin HPV để bảo vệ chống lại các chủng vi-rút được cho là gây ra các trường hợp ung thư âm hộ.

Giảm nguy cơ các bệnh lây truyền qua đường tình dục:

+ Hạn chế số lượng bạn tình vì người càng có nhiều bạn tình càng có nguy cơ nhiễm bệnh LTQĐTD

+ Sử dụng bao cao su đúng cách mỗi lần quan hệ tình dục.

Khám phụ khoa: định kỳ 6 tháng 1 lần tại các cơ sở y tế chuyên khoa.

Khi có những bất thường như thay đổi trong kích cỡ, màu sắc, có những vết chàm hay vết bớt ở vùng âm hộ; ngứa rát và đau xung quanh âm hộ; xuất hiện u cục hay mụn rộp nổi lên trên da; chảy máu bất thường; khí hư nhiều; đau rát khi tiểu tiện hay xuất hiện khối u ở vùng âm hộ thì nhất thiết cần được kiểm tra và điều trị triệt để bởi thầy thuốc chuyên khoa.

Wellcare

(nguồn Sức khỏe đời sống và Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe Trung ương)