U trong tim

U trong tim là bệnh gì?

Khối u ở tim tuy hiếm gặp nhưng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào và rất khó dự phòng. Bệnh nhân rơi vào tình trạng rất xấu nếu phát hiện muộn. Các khối u của tim có thể liên quan đến ngoại tâm mạc (lớp ngoài cùng bao phủ tim), cơ tim hoặc nội tâm mạc (màng lót bên trong buồng tim).

Các khối u lành tính trong tim bao gồm:

• U nhầy (Myxoma): là loại khối u lành tính hay gặp nhất, nằm bên trong các khoang của tim và chiếm khoảng 1/2 số khối u có nguồn gốc tại tim. Hầu hết các khối u này xảy ra trong tâm nhĩ trái của tim.
• U cơ vân (Rhabdomyoma): dạng u phát triển trong cơ tim hoặc trong lớp nội tâm mạc, chiếm khoảng 1/5 số khối u bắt nguồn từ tim. Hầu hết các khối u này xảy ra ở trẻ em hoặc trẻ nhỏ, có liên quan đến xơ hóa dạng củ lao (tuberous sclerosis), u tuyến bã nhờn của da, u thận và rối loạn nhịp tim. Các khối u này có xu hướng xảy ra trong nhiều vùng của vách tâm thất.
• U sợi (Fibroma): u sợi cũng phát triển trong cơ tim hoặc trong nội tâm mạc. Các khối u này có xu hướng xảy ra trên các van tim và có thể liên quan đến phản ứng viêm.
• U quái (Teratoma): là một loại u phát triển từ tế bào mầm phôi thai. U quái của ngoại tâm mạc thường dính vào đáy các mạch máu lớn, hay gặp ở trẻ em, hiếm hiếm gặp ở dạng nang hoặc u mỡ. Khối u này thường các u nà không biểu hiện triệu chứng, mà được phát hiện qua chụp X-quang thường quy phổi và ngực. Chỉ can thiệp phẫu thuật loại trừ các khối u nghiêm trọng.
• Các nang ở vùng ngoại tâm mạc.
• U mỡ.

Các khối u ác tính trong tim có thể bắt nguồn từ bất kỳ mô nào của tim và hầu hết xảy ra ở trẻ em. Các loại u này bao gồm:

• Sarcoma mạch máu (Angiosarcoma): chiếm 1/3 số khối u ác tính ở tim. Chúng thường bắt đầu phía bên phải của tim;
• Sarcoma sợi (Fibrosarcoma);
• Sarcoma cơ vân (Rhabdomyosarcoma);
• Sarcoma mô mỡ (Liposarcoma).

Triệu chứng, biểu hiện của bệnh u trong tim

Các khối u của tim có thể liên quan đến:

• Ngoại tâm mạc: lớp ngoài cùng bao phủ tim.
• Cơ tim: cơ của vách tim.
• Nội tâm mạc: màng lót bên trong khoang tim.

Các triệu chứng tình trạng này có xu hướng ảnh hưởng đến một phần nào đó của tim. Nếu một người có khối u ác tính trong một phần khác của cơ thể, hình thành triệu chứng bệnh lý tim thì có thể là dấu hiệu của khối u di căn đến tim.

U nhầy (Myxoma) gây ra 3 mô hình triệu chứng chung:

• Các triệu chứng tương tự như tình trạng viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, bệnh lý mạch máu collagen và các khối ác tính dưới ngưỡng phát hiện về mặt lâm sàng.
• Tắc mạch do cục nghẽn, trong đó nhiều phần của khối u bị vỡ rơi vào trong dòng máu và gây các cục máu đông hoặc tắc nghẽn.
• Hiện tượng tắc nghẽn dòng máu. Dòng máu có thể bị tắc ở vị trí mở của bất kỳ một van tim nào, thường là van 2 lá.

Sự xâm lấn hoặc can thiệp vào một đường của tim bởi khối u có thể tạo ra các triệu chứng tương tự như bệnh lý liên quan đến rối loạn van tim do bệnh lý thấp gồm sung huyết phổi và có xuất hiện các tiếng tim bất thường. Nghe tim chính xác có thể phân biệt bệnh lý u myxoma với các rối loạn van tim hai lá thật sự, đặc biệt khi vị trí cơ thể thay đổi. Thông thường, người có khối u dạng myxoma không thấy trương phình nhĩ trái như ở người có bệnh lý về van tim.

Các triệu chứng về tim của các khối u cơ vân (rhabomyomas) và u sợi (fibromas) bao gồm:

• Tắc nghẽn;
• Nhịp tim nhanh;
• Tim lớn, phì đại;
• Các dấu chứng tắc nghẽn dòng máu đi ra tâm thất;
• Có các tiếng tim bất thường.

Nếu các triệu chứng tim mạch xuất hiện cùng với đặc điểm của khối xơ hóa củ lao, có thể đó là các khối u lành tính. Điều này có thể xác định bằng siêu âm tim hoặc chụp mạch tim. Điều trị phẫu thuật các nốt thường không hiệu quả và tiên lượng nghèo nàn sau năm đầu tiên của cuộc đời. 

Các triệu chứng của khối u ở tim gây ra do sự di căn của một khối u ác tính từ một phần cơ thể, gồm có:

• Tim lớn một cách đột ngột;
• Thay đổi hình dáng một cách kỳ lạ của tim trên phim chụp X-quang;
• Một tình trạng tắc nghẽn;
• Nhịp tim bất thường;
• Suy tim không thể giải thích nguyên nhân;

Các triệu chứng của khối u ác tính ở tim bắt nguồn từ tim có thể bao gồm:

• Suy tim đột ngột;
• Một tình trạng tích tụ dịch máu nhanh chóng trong lớp lót quanh tim, thường kèm theo một tình trạng tắc nghẽn dòng máu trong tim;
• Nhiều loại rối loạn nhịp khác nhau.

So sánh với các khối u lành tính, thì các khối u ác tính có xu hướng gây ra một tình trạng suy sụp, tổn thương nhanh và nghiêm trọng, có thể lan rộng đến tủy sống, cột sống gần các mô mềm và các cơ quan quan trọng.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Khi bị bệnh, bệnh nhân thường thấy đau ngực, đánh trống ngực, sốt, sút cân, khó thở, mệt mỏi… Một số trường hợp không có triệu chứng và chỉ được xác định khi tiến hành điện tâm đồ.
Vì vậy, khi gặp các triệu chứng trên đặc biệt là ngất khi thay đổi tư thế, nên đi khám hoặc Gọi thoại - Gọi video với bác sĩ chuyên khoa Tim mạch trên hệ thống Khám từ xa Wellcare để được tư vấn, chẩn đoán, phát hiện bệnh sớm, tránh để u to hoặc tử vong mới biết bệnh. Nếu u được phát hiện ở giai đoạn sớm, phẫu thuật cắt bỏ hoặc dùng hóa chất, xạ trị có tiên lượng khá tốt.

Nguyên nhân gây bệnh U trong tim

U niêm (myxomas) có xu hướng liên quan đến yếu tố gia đình và có thể ít nhất có yếu tố di truyền một phần.
Có một khối u ở phần khác cơ thể di căn đến tim - đặc biệt là u hắc tố, vú hoặc ung thư phổi có thể dẫn đến nguy cơ cao hình thành nên các khối u ác tính tại tim.

Biến chứng của u trong tim

Khi đến khám thường ở giai đoạn muộn, khối u đã to. Nhiều người chỉ cảm thấy mệt, khó thở, ngất... và thường hay chữa nhầm là bệnh động kinh.
Chỉ tính riêng u nhầy đã có tới 15% bệnh nhân bị đột tử do tắc cấp tính van hai lá hoặc mạch vành.
Đối với khối u khác, đặc biệt là u ác tính di căn từ nơi khác đến tim, thường gây ra suy tim ứ huyết, tràn dịch màng ngoài tim, rối loạn nhịp và blốc tim, tiên lượng rất xấu, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng.

Chẩn đoán U trong tim

U nhầy (Myxoma) có thể chẩn đoán như sau:

• Từ các triệu chứng lâm sàng mà bệnh nhân có;
• Dựa vào kết quả điện tâm đồ;
• Thỉnh thoảng qua thông tim;
• Thỉnh thoảng qua sinh thiết nội tâm mạc hoặc cơ tim;
• Chụp nhấp nháy các cửa van tim;
• Chụp cắt lớp vi tính;
• Chụp cộng hưởng từ (MRI);
• Chụp mạch tim.

U cơ vân và u sợi có thể chẩn đoán dựa trên nền các triệu chứng sinh ra. Nếu các triệu chứng cũng kèm theo đặc điểm xơ hóa dạng củ, có thể có một khối u lành tính hiện diện. Điều này có thể xác định nhờ vào siêu âm tim hoặc chụp mạch tim.
Các khối u ở tâm nhĩ, đặc biệt u myxoma ở tâm nhĩ phải, có thể chứa cặn lắng canxi được nhìn thấy trong khi chụp X-quang.

Điều trị U trong tim

Điều trị khối u nhầy (myxoma) thường được tiến hành bởi phẫu thuật loại bỏ khối u.
Phẫu thuật loại bỏ nhiều nốt khi có khối u cơ vân hoặc khối u sợi thường không hiệu quả. Hầu hết trẻ nhỏ và trẻ em có khối u không sống được 1 năm.
U quái thường xảy ra ở trẻ em, cũng thường được phẫu thuật loại bỏ ngay cả khi chúng không gây triệu chứng. Trong trường hợp này, phẫu thuật loại bỏ các khối u phát triển.
Điều trị các khối u ở tim ác tính thường dùng tia xạ, hóa liệu pháp và kiểm soát các biến chứng. Kết quả mong đợi của các khối u này không phải là tốt.