Tử cung nhi hóa

Tìm hiểu Tử cung nhi hóa

Bình thường ở những bé gái khi đến tuổi dậy thì, dưới vai trò của nội tiết tố nữ đã giúp cho hệ sinh dục phát triển lớn lên, trở thành người phụ nữ, đặc biệt là tử cung, đây là cơ quan tạo ra kinh nguyệt, giúp cho trứng thụ tinh làm tổ hình thành lên thai nhi và nuôi dưỡng thai nhi phát triển.
Để đạt được chức năng trên, hình thể tử cung cho phép có kích thước đường kính trước sau từ 35 - 45mm. Cấu trúc có đầy đủ thành phần bao gồm lớp thanh mạc, lớp cơ và lớp niêm mạc.
Hình thể tử cung phát triển lớn lên được là nhờ vai trò của nội tiếp tố estrogen và progesterone đồng thời cũng tùy thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt và tình trạng thai nghén. Một lý do nào đó mà cơ thể một số phụ nữ không có estrogen và progesterone, khi đó tử cung không lớn lên được, và cẫn duy trì trạng thái rất nhỏ như khi còn là bé gái. Hoặc cũng có trường hợp, khi sinh ra không hề có tử cung.
Tất cả những nguyên nhân trên là cho tử cung không thể đảm nhiệm chức năng của mình được nghĩa là không có khả năng tạo ra kinh nguyệt và không thể cho trứng làm tổ để phát triển thai nhi.
Tử cung nhi hóa trong tuổi sinh đẻ là một thuật ngữ để chỉ những phụ nữ trong độ tuổi 16-45 có bất thường về kinh nguyệt và khả năng thụ thai.
Cách xác định chủ yếu dựa vào sự đo đạc đường kính trước sau của tử cung trên siêu âm có chỉ số dưới 30mm, cùng với đi kèm vô kinh hay thiểu kinh.
Nguyên nhân tử cung nhi hóa có nhiều. Mỗi nguyên nhân có cách điều trị riêng và khả năng thành công lấy lại thiên chức làm mẹ cũng khác nhau.

Triệu chứng, biểu hiện của tử cung nhi hóa

• Phụ nữ tử cung nhi tính thường có dáng vóc nhỏ bé như trẻ con, không có lông ở cơ quan sinh dục và nách, ngực không phát triển, cơ quan sinh dục teo, xương chậu hẹp, không có kinh.
• Tâm trí phát triển muộn hơn người hơn bình thường.
• Những dấu hiệu nhi tính thường không đầy đủ như trên mà chỉ thấy ở một số cơ quan, đặc biệt là cơ quan sinh sản, nhất là ở tử cung.
• Tử cung bị nhi tính có kích thước nhỏ như ở trẻ nhỏ (đáy tử cung < 4 cm).

Nguyên nhân

Nguyên nhân thường gặp là do nội tiết tố giảm hay cơ thể tiết nội tiết tố nữ dưới mức nhu cầu cần thiết của cơ thể. Những phụ nữ này có cấu trúc giải phẫu hoàn toàn bình thường, nhận biết được thấy ra kinh không đều, 2 - 3 tháng mới có kinh nguyệt.
Một trong những nguyên nhân thường gặp nữa, đó là phụ nữ có phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng 2 bên do khối u, hay suy buồng trứng sớm.
Nguyên nhân ít gặp hơn do bất thường bẩm sinh, phụ nữ không có tử cung hay tử cung rất nhỏ, biểu hiện trên lâm sàng vô kinh nguyên phát. Nguyên nhân này gặp trong hội chứng Rokitansky - Kuster - Hauser: có hai buồng trứng, không có tử cung, không có âm đạo, âm hộ bình thường, do bất thường ống Muller.
Hội chứng Morris do không nhạy cảm với Androgen. Biểu hiện bằng thiếu thụ cảm hay do đột biến gene mã hóa các thụ cảm của Androgen làm cho các thụ cảm không hoạt động không có tử cung, buồng trứng và vòi trứng. Khẳng định chẩn đoán bằng nhiễm sắc đồ, 46 XY, vật thể giới âm tính.

Các yếu tố, nguy cơ

Nguyên nhân gây nhi hóa là do có nhiều yếu tố cản trở sự phát triển hài hoà của cơ thể và sự trưởng thành của nhiều chức năng, bao gồm sự bất thường về gen, bệnh tật của người mẹ khi mang thai và rối loạn nội tiết (như suy tuyến giáp, suy thuỳ trước tuyến yên).
Các yếu tố môi trường sống, ảnh hưởng của hóa chất đến quá trình phát triển của tử cung:

• Ảnh hưởng của yếu tố di truyền
• Ảnh hưởng do sự phát triển của tuyến nội tiết

Chẩn đoán tử cung nhi hóa

Cách xác định tử cung nhi hóa chủ yếu dựa vào đo đường kính trước - sau của tử cung trên siêu âm và các triệu chứng khác như:

• Đường kính tử cung có chỉ số dưới 30mm.
• Phụ nữ không có kinh từ nhỏ.
• Kinh nguyệt rất ít, kinh thưa và không đều.
• Khi lập gia đình, sau 1 năm không có thai.

Cách phát hiện: Khám phụ khoa để xác định hệ sinh dục (bao gồm âm hộ, âm đạo, tử cung và hai phần phụ) có bất thường hay không. Trường hợp tử cung nhỏ hơn bình thường, phụ nữ vẫn thấy có kinh từ tuổi dậy thì.
Trường hợp không có tử cung thường đi kèm bất thường bẩm sinh khác. Siêu âm giúp bạn chẩn đoán rõ ràng hơn.

Điều trị tử cung nhi hóa

Các phương pháp điều trị có thể áp dụng trong bệnh tử cung nhi hóa:

• Đối với những trường hợp xác định có tử cung và tử cung nhỏ, xét nghiệm nội tiết tố nữ giảm, ta có thể dùng thuốc nội tiết gồm estrogen và progesterone từ 3 - 6 tháng, đồng thời theo dõi sự lớn của tử cung, cũng như chu kỳ kinh nguyệt.

Chú ý cần kiểm tra về vú cũng như chức năng gan thận. Tư vấn khả năng thụ thai cho phụ nữ có nhu cầu sinh con.

• Những phụ nữ có suy buồng trứng sớm thực sự hay đã bị cắt bỏ buồng trứng 2 bên, cần duy trì thuốc nội tiết tố lâu dài. Những phụ nữ này muốn có thai phải có sự hỗ trợ sinh sản, cần xin trứng và thụ tinh trong ống nghiệm sau khi trứng được thụ thai, sẽ cấy vào tử cung để cho thai phát triển.
• Những phụ nữ có bất thường bẩm sinh như không có tử cung hay tử cung rất nhỏ, cần làm một số xét nghiệm về nhiễm sắc thể, tùy theo mức độ có thể phẫu thuật tạo hình tử cung.

Các biến chứng của tử cung nhị hóa thường gặp:

• Những phụ nữ có tử cung nhi tính kèm theo không có buồng trứng hay âm đạo (rất thường gặp) thì không thể sinh con do không thụ thai và mang thai được.
• Những biến chứng thường gặp trong thời kì sản nếu mang thai
• Ảnh hưởng đến cấu tạo cơ quan sinh dục