Mù màu

Mù màu là bệnh gì?

Bệnh mù màu không phải là không nhận biết được bất kỳ màu sắc nào. Bệnh mù màu (rối loạn sắc giác) là hiện tượng vẫn nhìn rõ mọi vật, nhưng không phân biệt được màu sắc. Bệnh không ảnh hưởng đến khả năng sống của người mắc bệnh nên những người bị bệnh vẫn có thể sinh sản bình thường, vì vậy gen bệnh có khả năng lan rộng trong cộng đồng.

Chẩn đoán bệnh mù màu

Trong một bài kiểm tra mù màu ở mắt, bạn được yêu cầu nhìn vào một loạt chấm màu và thử tìm ra một mô hình từ những chấm màu đó, chẳng hạn như một chữ hay một con số nào đó. Các mô hình mà bạn nhìn được sẽ giúp bác sĩ biết những màu nào là màu mà bạn khó phân biệt.
Trong một bài kiểm tra mù màu khác, bạn sắp xếp các chip màu theo theo các nhóm màu có màu tương tự nhau. Người bị mù màu không thể sắp xếp các chip màu một cách chính xác.
Vì mù màu có thể ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của chúng ta nên việc phát hiện ra nó sớm là rất quan trọng. Ở trẻ em, mù màu có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập và sự phát triển khả năng đọc. Và mù màu có thể hạn chế việc lựa chọn nghề nghiệp sau này đặc biệt là các nghề liên quan đến màu sắc.

Nguyên nhân gây bệnh mù màu

Bệnh mù màu hầu hết có tính di truyền liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính (cặp này ở nữ là XX, ở nam là XY). Bệnh phát sinh do đột biến hoặc thiếu một gen trên nhiễm sắc thể X, làm rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc. Gen này là gen lặn. Người con trai nào nhận được ở mẹ loại gen này thì không thể phân biệt được màu sắc, vì nhiễm sắc thể Y không có gen màu sắc trội để lấn át gen mù màu.
Còn phụ nữ chỉ mắc bệnh này nếu có 2 gen mù màu: một của mẹ và một của bố mắc bệnh truyền cho. Nếu người phụ nữ chỉ có một gen bệnh thì chưa việc gì, vì gen màu sắc ở nhiễm sắc thể còn lại đủ át gen bệnh. Điều đó giải đáp vì sao các thống kê đều cho hay nam giới mắc chứng mù màu có tỷ lệ cao hơn nhiều so với nữ.
Một số nguyên nhân khác gây mù màu gồm có:

• Lão hóa
• Bệnh về mắt, chẳng hạn như glaucome, thoái hóa hoàng điểm, đục thủy tinh thể, hoặc bệnh võng mạc do tiểu đường.
• Chấn thương mắt
• Tác dụng phụ của một vài loại thuốc

Chế độ chăm sóc đối với bệnh nhân mù màu

Những ngành học cần nhiều đến phân biệt màu sắc như hội họa, sinh vật biển, sẽ trở nên rất khó khăn vì mắt của người bệnh không chuẩn về màu sắc. Những ngành nghề như cảnh sát, lính cứu hỏa, phi công, lái xe lửa vân vân đều cần những người có mắt tốt và không có bất kỳ một khiếm khuyết về loạn sắc nào cả. Chính vì vậy, những người mắc bệnh loạn sắc nên cần sự tư vấn giúp đỡ của một bác sĩ nhãn khoa khi còn nhỏ ở tuổi cấp sách đến trường để có hướng học tập thích hợp cho sự chọn lựa nghề nghiệp và học vấn.

Điều trị bệnh mù màu

Mù màu do di truyền không thể chữa trị hay khắc phục. Mù màu không do di truyền có thể được chữa trị, tùy vào từng nguyên nhân. Ví dụ, bệnh đục thủy tinh thể làm giảm khả năng phân biệt màu sắc. Trong trường hợp này, mù màu có thể được chữa trị bằng phẫu thuật loại bỏ thủy tinh thể bị đục, nhằm khôi phục lại khả năng nhìn màu.
Bệnh mù màu cũng có thể được khắc phục bằng cách:

• Đeo kính áp tròng màu: có thể giúp bạn nhìn được sự khác biệt giữa các màu. Tuy nhiên, những kính áp tròng này không cho màu sắc tự đúng tự nhiên và có thể làm méo mó hình ảnh.
• Đeo kính gọng chống chói: Những người bị mù màu có thể phân biệt màu tốt hơn khi có ít chói và ít ánh sáng.
• Nên học các dấu hiệu về độ sáng hoặc vị trí, thay vì học nhận biết màu. Ví dụ, bạn có thể học thứ tự của 3 màu đèn giao thông.