Kiết lỵ

Kiết lỵ là tình trạng nhiễm trùng ở ruột già do một loại amíp hoặc do vi khuẩn Shigella gây ra. Hầu hết nhiễm trùng ở dạng mang mầm bệnh không triệu chứng, một số biểu hiện ở dạng tiêu chảy nhẹ kéo dài, hoặc trầm trọng hơn là lỵ tối cấp.

Biểu hiện lâm sàng ngoài ruột thường là áp xe gan, có thể vỡ vào màng bụng, màng phổi, màng ngoài tim.

Triệu chứng, biểu hiện bệnh kiết lỵ

1. Rối loạn về đại tiện:

Người bệnh đi đại tiện rất nhiều lần, mỗi lần ra rất ít phân, có khi không có phân, mót rặn nhiều nhưng rất khó đại tiện, đau rát hậu môn kèm theo cảm giác mót đại tiện một cách bức thiết.

Tính chất của phân:

Phân thường rất ít, dạng lỏng lẫn với chất nhầy niêm dịch mủ nhầy, máu tươi, máu lẫn niêm dịch, bọt và hơi; có khi chỉ có máu và niêm dịch không có phân.

Đau và mót rặn:

Mỗi lần đi đại tiện bệnh nhân thường thấy đau quặn từng cơn ở dọc theo khung đại tràng, nhất là vùng đại tràng sigma và trực tràng, kèm theo đau có phản xạ mót rặn, đau buốt mót rặn ở hậu môn bắt người bệnh phải đại tiện ngay. Sau khi đại tiện thì đau và mót rặn hết, trong 1 ngày có rất nhiều cơn, gây nên đại tiện nhiều lần.

2. Các triệu chứng khác:

Người bệnh có thể sốt nhẹ, có thể không, nhưng chủ yếu là đau quặn bụng, mót rặn. Sốt cao nếu là do shigella.

Triệu chứng tiêu hoá: tuỳ theo nguyên nhân, có thể có những dấu hiệu như nôn, sôi bụng, bán tắc ruột…

Triệu chứng toàn thân: tuỳ theo nguyên nhân, có thể có dấu hiệu, nhiễm khuẩn, suy mòn…

Điều trị

1. Các loại thuốc diệt lỵ amíp:

Emetine: Do thuốc bài tiết chậm nên cần khoảng thời gian giữa 2 đợt điều trị là 45 ngày.

Metronidazole: Thuốc xâm nhập qua hàng rào máu não tốt, nên là thuốc chọn lựa để điều trị các tổn thương thần kinh trung ương.

Dehydro-emetine: ít độc, thải trừ nhanh hơn émetine, khoảng cách giữa 2 đợt điều trị là 15 ngày.

2. Các loại thuốc diệt kiết lỵ do mầm bệnh shigella

Ciprofloxacine, Pefloxacine, Ofloxacine.

Bactrim.

Điều trị bệnh kiết lỵ

Các loại thuốc diệt lỵ amíp:

Emetine: Do thuốc bài tiết chậm nên cần khoảng thời gian giữa 2 đợt điều trị là 45 ngày.

Metronidazole: Thuốc xâm nhập qua hàng rào máu não tốt, nên là thuốc chọn lựa để điều trị các tổn thương thần kinh trung ương.

Dehydro-emetine: ít độc, thải trừ nhanh hơn émetine, khoảng cách giữa 2 đợt điều trị là 15 ngày.

Các loại thuốc diệt kiết lỵ do mầm bệnh shigella

Ciprofloxacine, Pefloxacine, Ofloxacine.

Bactrim.

Phòng ngừa

- Rửa sạch tay trước khi ăn, ăn chín, uống sôi.

Rửa sạch rau sống, thức ăn cần đậy kỹ tránh ruồi nhặng.

Vệ sinh phân, rác, quản lý việc dùng phân trong nông nghiệp.

Ðặc biệt nơi sống tập thể và người phục vụ ăn uống, cấp dưỡng, nuôi dạy trẻ phải sạch sẽ.

Ðiều trị người lành mang bào nang.

Phòng ngừa bệnh kiết lỵ

- Rửa sạch tay trước khi ăn, ăn chín, uống sôi.

Rửa sạch rau sống, thức ăn cần đậy kỹ tránh ruồi nhặng.

Vệ sinh phân, rác, quản lý việc dùng phân trong nông nghiệp.

Ðặc biệt nơi sống tập thể và người phục vụ ăn uống, cấp dưỡng, nuôi dạy trẻ phải sạch sẽ.

Ðiều trị người lành mang bào nang.

Bài thuốc dân gian bệnh kiết lỵ

Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:

Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống 2 lần.

Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia 2 lần uống trong ngày.

Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.

Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống 2 lần.

Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia 2 lần uống trong ngày.

Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.

Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà.