Bỏng Nhiệt
Miễn trừ trách nhiệm: Thông tin này không nhằm mục đích thay thế cho tư vấn và kết luận từ chuyên gia y tế, hướng dẫn điều trị khẩn cấp hoặc quy trình đào tạo sơ cứu chính thức. Không sử dụng thông tin này để chẩn đoán hoặc xây dựng kế hoạch điều trị cho bất kỳ vấn đề sức khỏe hoặc bệnh lý nào mà chưa tham vấn trực tiếp với chuyên gia y tế. Nếu bạn đang ở trong một tình trạng y tế khẩn cấp hoặc đe dọa đến tính mạng, hãy tìm kiếm sự trợ giúp từ các cơ sở y tế ngay lập tức.
Định nghĩa vết bỏng
Bỏng là tổn thương mô do tiếp xúc với chất lỏng nóng, ánh nắng mặt trời, ngọn lửa, hóa chất, điện, hơi nước hay các nguyên nhân khác. Các thương tích xảy ra trong nhà bếp do đồ uống nóng, súp và thức ăn nấu trong lò vi sóng là các nguyên nhân phổ biến ở trẻ em.
Bỏng nặng sẽ cần có sự trợ giúp y tế khẩn cấp. Bỏng nhẹ thường có thể được điều trị bằng cách sơ cứu.
Sơ cứu vết bỏng nhẹ
- Làm mát vết bỏng. Để vết bỏng dưới vòi nước mát (không lạnh), chảy trong khoảng 10 phút. Nếu vết bỏng ở trên mặt, hãy đắp một miếng vải ướt và mát cho đến khi vết bỏng dịu đi. Đối với vết bỏng ở miệng do thức ăn hoặc đồ uống nóng, hãy ngậm một viên đá trong vài phút.
- Tháo nhẫn hoặc các vật dụng bó sát khác ra khỏi vùng da bị bỏng. Thực hiện thao tác này một cách nhanh chóng và nhẹ nhàng, trước khi bị sưng lên.
- Đừng làm vỡ rộp nước. Rộp nước là hàng rào tự nhiên giúp bảo vệ chống nhiễm trùng. Nếu vết phồng rộp vỡ ra, hãy nhẹ nhàng làm sạch vùng da đó bằng nước và bôi thuốc mỡ chứa kháng sinh.
- Thoa kem: Sau khi vết bỏng đã nguội, hãy thoa kem dưỡng, chẳng hạn như kem lô hội hoặc bơ ca cao. Cách này sẽ giúp ngăn ngừa vết thương bị khô và làm dịu nhẹ vết bỏng.
- Băng bó vết bỏng: Che vết bỏng bằng băng sạch. Quấn lỏng vết thương để tránh gây áp lực lên vùng da bị bỏng. Băng bó giúp giữ ẩm (độ ẩm phù hợp) cho vết thương, giảm đau và bảo vệ vùng da bị phồng rộp được sạch sẽ.
- Nếu cần, hãy dùng thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen (Advil, Motrin IB, những loại khác), naproxen sodium (Aleve) hoặc acetaminophen (Tylenol, những loại khác).
Sơ cứu vết bỏng lớn
Trong lúc chờ sự trợ giúp từ nhân viên y tế, bạn có thể:
- Nếu có thể đảm bảo an toàn cho chính mình, hãy cố gắng bảo vệ bệnh nhân không bị tổn thương thêm bằng cách giúp họ không tiếp xúc với nguồn gây bỏng. Đối với bỏng điện, hãy chắc chắn rằng nguồn điện đã được tắt trước khi bạn đến gần người bị bỏng. Đừng cố gắng cởi bỏ quần áo bị dính vào vết bỏng.
- Giữ cho người bị bỏng còn thở. Nếu biết cách, bạn hãy hô hấp nhân tạo cho họ.
- Cởi bỏ đồ trang sức, thắt lưng và các vật dụng bó sát khác, đặc biệt là ở vùng bị bỏng và cổ. Bởi vì các vùng bị bỏng sẽ nhanh chóng bị sưng lên.
- Che (chỉ che lỏng lẻo) vết bỏng bằng gạc hoặc vải sạch.
- Nâng cao vùng cơ thể đang bị bỏng, lên trên mức của tim nếu có thể.
- Theo dõi các dấu hiệu bị sốc. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm: da mát, ẩm, mạch yếu và thở nông.
Sơ cứu bỏng hóa chất
Khi nào cần gọi cấp cứu?
Bạn gọi cấp cứu đối với bỏng nặng, khi vết bỏng:
- Sâu, xuống hết tất cả các lớp của da
- Khiến da bị khô và sần sùi
- Có thể bị cháy thành than hoặc có các mảng màu trắng, nâu hoặc đen
- Có đường kính lớn hơn 8 cm
- Vết bỏng bao phủ tay, chân, mặt, háng, mông hoặc khớp chính, hoặc bao quanh cánh tay hoặc chân
- Có kèm dấu hiệu bị ngạt khói
- Vết bỏng bị sưng lên rất nhanh
Bỏng điện, kể cả bỏng do sét đánh và bỏng hóa chất nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Những vết bỏng nhẹ vẫn có thể cần được chăm sóc khẩn cấp nếu nó ảnh hưởng đến mắt, miệng, tay hoặc vùng sinh dục. Trẻ sơ sinh và người lớn tuổi cũng có thể cần được chăm sóc khẩn cấp khi bị bỏng nhẹ.
Biên dịch bởi Wellcare - (Nguồn: Mayo Clinic) - 04-06-2022