Hàng năm, từ điển Oxford xuất bản một danh sách những từ vựng mới, trong đó có từ Movember- hình ảnh chiếc ria mép trong chữ November với mục đích nâng cao ý thức của mọi người về những vấn đề sức khoẻ ở nam giới. Khẩu hiệu của tổ chức Movember đơn giản nhưng cô đọng “ Hãy phòng chống tử vong sớm ở nam giới”. Hãy xem, đó là gì vậy?
Những vấn đề sức khoẻ nam giới mà chị em cần biết
Năm 2003 Movember bắt đầu với quy mô nhỏ, một nhóm những người đàn ông quyết định nuôi bộ ria mép của họ trong một tháng nhằm ủng hộ một người bạn đang mắc căn bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Nhưng ngày nay, các hoạt động này đã trở thành sự kiện trên toàn thế giới, thu hút sự tham gia của cả các chị em.
1. Ung thư tuyến tiền liệt và ung thư tinh hoàn
Sự kiện Movember luôn bắt đầu với ung thư tuyến tiền liệt. Đây là căn bệnh ung thư phổ biến thứ 2 ở nam gới, hàng năm tại Anh có khoảng 35.000 đàn ông được chẩn đoán và 10.000 người tử vong do căn bệnh này. Yếu tố nguy cơ chính của căn bệnh này là tuổi- tuổi trung bình của bệnh nhân là 70-74 tuổi nhưng cũng giống như tất cả những loại ung thư khác, chẩn đoán sớm sẽ mang lại cơ hội kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.
Một trong những vấn đề cần chú ý của căn bệnh này là những triệu chứng sớm: bệnh nhân đi tiểu nhiều lần trong ngày, tần suất tăng đần theo thời gian, bệnh nhân phải rặn lâu mỗi khi đi tiểu và dòng nước tiểu thường yếu, thậm chí chỉ nhỏ giọt, bệnh nhân thường xuyên phải thức dậy giữa đêm để đi vệ sinh và thường thấy nước tiểu nhỏ giọt từ đầu dương vật khi kết thúc đi tiểu- đây là những triệu chứng lâm sàng tương tự với bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt (BPE).
Hiện nay chưa có chương trình sàng lọc quốc gia nào cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Trong khi đó, xét nghiệm PSA có thể giúp chẩn đoán căn bệnh này mặc dù nó không hoàn toàn chính xác, xét nghiệm này bỏ sót một số trường hợp mắc ung thư, trong khi nhiều bệnh nhân có chỉ số PSA cao nhưng lại không có ung thư tuyến tiền liệt. Tuy vậy, bác sĩ vẫn có thể thu được nhiều thông tin từ thăm khám trực tiếp tuyến tiền liệt và xét nghiệm máu. Do vậy nếu chồng của bạn hay những người đàn ông trong gia đình có những triệu chứng kể trên, hãy đưa họ đi khám ngay để có thể phát hiện sớm vấn đề.
Ung thư tinh hoàn thường xuất hiện ở những bệnh nhân trong độ tuổi từ 20 đến 30 tuổi, tuy vậy chúng ta nên hiểu rằng bất kỳ tuổi nào đều có thể gặp căn bệnh này và bất kì khối u cục khi sờ vào không gây đau đều có nhều nguy cơ là ung thư tinh hoàn và cần được kiểm tra.
2. Bệnh tim mạch
Bệnh tim mạch không phải là một phần trong chiến dịch Movember, nhưng căn bệnh này nên cần được chú ý. Mặc dù chị em phụ nữ cũng khó tránh khỏi những vấn đề về tim mạch, nhưng nam giới là nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn. Kiểm tra huyết áp và xét nghiệm cholesterol máu trong những lần khám sức khoẻ định kỳ là một điều cần thiết- cả hai yếu tố vừa kể có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
3. Ăn uống hợp lý và kiểm soát cân nặng
Giữ cân nặng trong giới hạn là môt vấn đề tương đối khó khăn đối với nam giới- gần ¾ đàn ông Anh thừa cân hoặc béo phì. Nguy cơ mắc các bệnh ung thư, bệnh tim mạch, đột quỵ và đái tháo đường typ 2 đều có mối liên quan mật thiết với cân nặng.May mắn thay, người phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc và kiểm soát cân nặng cho đấng mày râu. Nếu là người thường xuyên vào bếp chuẩn bị thức ăn, bạn có thể giúp đỡ chồng của mình bằng một số thay đổi nhỏ có tác động tốt tới sức khoẻ. Hãy thay những thực phầm chiên rán bằng các đồ nướng, sử dụng thực phẩm nguyên cám hoặc ngũ cốc hơn là dùng các loại thực phẩm nguồn gốc bột mì, bổ sung rau xanh cho các bữa ăn, trộn thêm đậu hoặc các loại đậu đỗ.
4. Sử dụng đồ uống có cồn
Rượu cung cấp năng lượng cho cơ thể dưới dạng 'calo rỗng'- do vậy hạn chế sử dụng rượu sẽ giúp nam giới kiểm soát cân nặng của mình, cũng như giảm nguy cơ mắc ung thư, bệnh tim và bệnh lý gan. Hãy giúp chồng bạn chú ý tới những loại thức uống có nồng độ cồn thấp (bia thường có nồng độ cồn từ 3 đến 8%). Giải thích cho chồng bạn biết rằng bạn đang cố gắng để giúp anh ấy khoẻ hơn, và chồng bạn chỉ nên uống thức uống có cồn từ 2 đến 3 lần một tuần
Và một mẹo nhỏ nữa mỗi người phụ nữ nên ghi nhớ: Đồng thời với sức khoẻ thể chất, hãy quan tâm tới** sức khoẻ** tinh thần của chồng bạn. Những người đàn ông càng nhiều tuổi càng có nguy cơ cao hơn mắc trầm cảm nên hãy động viên và chia sẻ với chồng bạn nhiều hơn trong cuộc sống và chú ý tới cảm xúc của họ.
Ths.Bs Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt NamViện y học ứng dụng Việt Nam
