Rối loạn stress cấp tính

Stress cấp tính thường xảy ra khi cá nhân phải đối mặt với những tình huống tác động mạnh đến tinh thần. Đó là những tình huống gây sang chấn tâm lý rất mạnh và có thể dẫn đến nhiều hậu quả nặng nề. Ở những cơ thể vốn đã kiệt sức và có các bệnh lý mạn tính sẽ làm cho sức khỏe càng tồi tệ hơn. Mức độ của stress cấp còn phụ thuộc vào khả năng đối phó của từng cá nhân.

Rối loạn stress cấp tính là gì?

Rối loạn Stress cấp tính phát triển trong phạm vi 1 tháng sau khi một cá nhân trải nghiệm hay chứng kiến một sự kiện như bị đe doạ, cái chết, bị bệnh tật hay có chấn thương nghiêm trọng, sự bạo hành về thể chất đối với bản thân hay những người khác… Về cảm xúc, họ cảm thấy rất sợ hãi, kinh hoàng hoặc cảm thấy mình rơi vào tình trạng không nơi nương tựa.

Tìm hiểu về rối loạn stress cấp tính

Rối loạn stress cấp tính. (Ảnh minh họa)

Trước đây, những triệu chứng này đã được tiên lượng là sẽ phát triển thành bệnh rối loạn sau sang trấn (PTSD). Từ sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, những triệu chứng này được gọi tên là “sự va chạm của những vỏ xò”, giống như triệu chứng của người lính bị hôn mê do bom nổ và những người bị chảy máu trong trung tâm thần kinh. Tuy nhiên, ngay cả những người dân thường cũng có thể bị ảnh hưởng bởi những điều này.
Gần đây, rối loạn stress cấp tính cho thấy, trong một thời gian ngắn người ta sẽ có thể có những phản ứng PTSD ngay sau khi người đó trải qua một sự tổn thương. Sự tổn thương được để cập ở cả hai lĩnh vực y học và tâm thần học. Về mặt y học, sự tổn thương nói đến tổn thương cơ thể nghiêm trọng gây chấn thương hay là một cú sốc. Định nghĩa này thường liên hệ chặt chẽ tới các tổn thương trong phòng cấp cứu và đại diện cho một góc nhìn phổ biến trong xã hội. Về mặt tâm thần, sự tổn thương có một ý nghĩa khác, đó là một cảm xúc đau đớn, đầy căng thẳng hay một cú sốc mạnh về tâm lý, những điều này thường là hậu quả cuối cùng của những ảnh hưởng tinh thần hay thể chất.
Những tổn thương tâm lý hay cảm xúc có hại, về bản chất là một phản ứng bình thường của cơ thể trước một vấn đề. Chúng bao gồm cả việc tạo nên những ký ức đau buồn về sự kiện nằm sâu trong bộ não của chúng ta. Nhìn chung, người ta tin rằng càng trực tiếp đối mặt với sự kiện gây tổn thương, nguy cơ có những cảm giác có hại càng cao.
Vì vậy, trong một vụ bắn súng trường học, những sinh viên bị thương do bị bắn là những người bị ảnh hưởng về cảm xúc nặng nề nhất; những sinh viên chứng kiến bạn cùng lớp bị bắn bị thương hoặc bị chết có xu hướng bị ảnh hưởng về mặt tâm lý cảm xúc nặng hơn so với những sinh viên ở những khu vực khác của trường khi vụ bạo lực xảy ra. Nhưng thậm chí những việc tiếp xúc gián tiếp với bạo lực cũng có thể gây ra nỗi đau. Trong trường hợp này, tất cả trẻ em hay vị thành niên đã từng trải qua một vụ bạo lực hay thảm hoạ, thậm chí chỉ cần tiếp xúc (thông báo) qua các phương tiện truyền thông, cũng nên được xem xét kĩ về những dấu hiệu căng thẳng về cảm xúc.

Triệu chứng của rối loạn Stress cấp tính

Để chẩn đoán rối loạn căng thẳng cấp tính, những triệu trứng phải duy trì ít nhất 2 ngày tới 4 tuần trong vòng 1 tháng của tổn thương.

Một người có thể được xác định khi có rối loạn đau buồn cấp tính nếu như không có những bằng chứng về những rối loạn tâm thần hay điều kiện sức khoẻ khác. Nếu những triệu chứng tồn tại sau 1 tháng, bệnh nhân sẽ được chuẩn đoán là rối loạn stress sau sang chấn.

Những biểu hiện bao gồm:

  • Thiếu những phản ứng cảm xúc, các giác quan bị tê liệt hoặc thờ ơ;
  • Giảm bớt quan tâm với môi trường xung quanh;
  • Ý thức, cảm nhận không thực tế;
  • Việc làm mất nhân cách hay có cảm giác không còn là chính mình;
  • Không có khả năng để nhớ một phần của nỗi đau, “chứng quên phân tách”;
  • Gia tăng trạng thái lo âu và dễ bị kích thích, giống như khó để thức dậy hay đi ngủ;
  • Rối loạn về những trải nghiệm hứng thú;
  • Lặp lại những sự kiện đã gây khủng hoảng, tổn thương như hình ảnh và/hoặc suy nghĩ, giấc mơ, ảo giác hay hồi tưởng;
  • Có ý định thoát khỏi việc bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc, nói chuyện, những nơi hay những người nhắc họ về nỗi đau;
  • Những cảm xúc của đau buồn thường gây khó khăn cho việc thực hiện những kỹ năng xã hội như thực hiện trách nhiệm, mục đích công việc hay tìm kiếm sự điều trị.

Khi xuất hiện các triệu chứng nêu trên, hãy đi khám bác sĩ hoặc Gọi thoại - Gọi video với bác sĩ chuyên khoa Tâm lý hoặc Tâm thần học trên Hệ thống khám từ xa Wellcare để nhận được chẩn đoán chính xác cũng như sự can thiệp phù hợp nhất do tình trạng và triệu chứng khác nhau với từng người. 

- 20-11-2018 -

Bài viết liên quan

  • Rối loạn ràng buộc xã hội thiếu kiềm chế (Disinhibited social engagement disorder - DSED) là một trong hai rối loạn gắn bó thời thơ ấu, được hình thành khi trẻ không được nuôi dưỡng và chăm sóc tình cảm từ bố mẹ vì bất kỳ lý do nào. Do những nhu cầu chưa được trọn vẹn này, mà trẻ không cảm thấy gắn kết bố mẹ nhưng lại cảm thấy thoải mái và thân thiết với những người lạ mặt.

  • Thị dâm là một hội chứng lệch lạc tình dục, bao gồm khẩu dâm (thích đề cập, thích nói chuyện tình dục cho người khác nghe), thính dâm (thích nghe, rình mò, lén nghe người khác tán tỉnh nhau), ngoài ra còn có nhiều loại khác như ý dâm, ác dâm, khổ dâm... Người mắc chứng thị dâm là người chỉ cảm thấy thỏa mãn tình dục hoặc chỉ đạt được cực khoái khi nhìn thấy đối tượng đang khỏa thân, đang âu yếm hay làm tình... Những người này thích nhìn trộm và chỉ có thể đạt được kích thích tình dục qua hành vi nhìn trộm.

  • Khi bị chó cắn, trẻ mất sự an toàn vốn có và nhận ra bản thân không được bao bọc như vẫn tưởng.

  • Nhiều người chúng ta trải qua một thời gian dài đau buồn và sầu khổ khi người thân của mình qua đời. Sự đau khổ của bạn thực chất là một phản ứng bình thường trước một mất mát lớn như thế. Nỗi đau đó có thể bao gồm nhiều phản ứng về mặt tinh thần, thể chất, xã hội hoặc cảm xúc khác nhau. Những phản ứng cảm xúc và tinh thần thường bao gồm giận dữ, mặc cảm tội lỗi, lo âu, buồn bã và trầm cảm. Những phản ứng thể chất gồm rối loạn giấc ngủ, khó ăn, những triệu chứng bất thường trên cơ thể và bệnh tật.