Kỹ thuật vắt sữa bằng tay

Nguyên tắc chung

Không có phương pháp nào có thể rút sữa khỏi ngực mẹ một cách hiệu quả như việc bé bú trực tiếp.

Lý do: miệng, lưỡi, hàm trên, hàm dưới của bé tạo ra cơ chế kích thích đầu ti – quầng vú, và tạo ra cơ chế nút, áp lực nút một cách tự nhiên mà việc dùng tay hay dùng máy không thể nào thay thế được.

Chìa khóa để vắt/hút sữa thành công là kích thích phản xạ xuống sữa.

Vắt/hút sữa là một kỹ năng cần học hỏi, không tự nhiên có thể vắt/hút được hiệu quả, vì nó không đúng với sinh lý bình thường.

Ở đây không bàn tới khi nào phải vắt sữa bằng tay, khi nào dùng máy, chỉ tập trung vào kỹ thuật giúp các mẹ vắt/hút sữa hiệu quả.

Vì là kỹ năng cần học hỏi, nên mẹ đừng nản chí khi mới tập vắt hay hút sữa. Ban đầu có thể được rất ít, nhưng theo thời gian, chừng 1 - 2 tuần, mẹ sẽ quen, sẽ thành thạo hơn, sẽ vắt/hút được nhiều hơn.

Kỹ thuật massgae vê quầng vú đầu ti - kích thích phản xạ xuống sữa

Các mẹ có thể xem nhiều thông tin trên mạng, nhiều cách massage để kích thích phản xạ xuống sữa, mẹ cứ áp dụng và xem cách nào thích hợp với mình, miễn cách đó giúp mẹ dễ xuống sữa là được. Mẹ có thể tham khảo cách dưới đây:

• Khi massage vê quầng vú đầu ti, mẹ không cần phải tuân theo 100% theo hướng dẫn. Mục đích của việc massage giúp mẹ thư giãn, sau đó là kích thích dây thần kinh quanh quầng vú và đầu ti.
• Cả quá trình massage vê quầng vú đầu ti cần khoảng 1 - 2 phút, tùy từng mẹ. Nếu mới 30 giây sữa đã xuống thì mẹ vắt hay hút luôn, không cần làm đủ thời gian đưa ra. Ưu tiên cho thời gian vê quầng vú và đầu ti nhiều hơn massage ngực, vì các dây thần kinh kích thích phản xạ xuống sữa nằm ở quanh quầng vú đầu ti.
• Có thể chỉ đơn giản là dùng hai lòng bàn tay xoa bóp nhẹ nhàng hai bầu ngực (khoảng 30 giây). Dùng 5 ngón tay chụm lại vê quầng vú đầu ti, lực vê không quá nhẹ, cũng không quá mạnh gây đau, đủ “phê” là được. Vê cho tới khi xuống sữa thì dừng, rồi thực hiện vắt tay hay hút máy.

Kỹ thuật vắt tay

Vắt tay rất thuận tiện vì nó dễ chứ không khó, có thể áp dụng bất cứ lúc nào, không hề tốn kém nhiều, mẹ thuần thục đến nỗi vắt tay hoàn toàn, không cần dùng đến máy hút sữa. Mẹ có thể dùng vào những ngày đầu, nếu bé phải cách ly mẹ, hay khi ngực quá căng cần vắt bớt cho bé dễ bú, hoặc vắt sữa khi tắc tia…

Đầu tiên mẹ nhớ rửa 2 tay bằng xà phòng thật sạch rồi mới bắt đầu vắt.

* Cách đặt ngón tay hình chữ C:

Đặt các ngón tay như trong hình, lưu ý đặt ở rìa quầng vú (thường là cách chân ti khoảng 2,5 cm)

Hình ảnh được mô tả theo kỹ thuật Marmet (copyright 1978, revised 1979, 1981 and 1988 – Chele Marmet)

* Kỹ thuật vắt:

Hình ảnh được mô tả theo kỹ thuật Marmet (copyright 1978, revised 1979, 1981 and 1988 – Chele Marmet)

Massage vê quầng vú như trên.

Tiến hành vắt theo các động tác:

• Ấn hướng ra sau ngực
• Bóp 
• Thả tay.

Xoay tròn ngón tay quanh quầng vú để tác động trên các tia sữa khác nhau.

Trên cùng một ngực, lần lượt đổi tay phải rồi sang tay trái … để có thể tác động lên tất cả các tia sữa.

Ví dụ trên cùng là ngực phải, áp dụng cả 2 tay.

Hình ảnh được mô tả theo kỹ thuật Marmet (copyright 1978, revised 1979, 1981 and 1988 – Chele Marmet)

Hình ảnh được mô tả theo kỹ thuật Marmet (copyright 1978, revised 1979, 1981 and 1988 – Chele Marmet)

* Ví dụ về trình tự khi vắt tay:

1. Massage ngực vê quầng vú đầu ti khoảng 2 phút -> vắt bên phải -> sữa ra ít hơn.

2. Massage ngực vê quầng vú đầu ti khoảng 2 phút -> vắt bên trái -> sữa ra ít hơn.

3. Massage ngực vê quầng vú đầu ti khoảng 2 phút -> vắt bên phải -> sữa ra ít hơn.

4. Massage ngực vê quầng vú đầu ti khoảng 2 phút -> vắt bên trái ->…

* Lưu ý:

Khi vắt tay, những cái đầu tiên có thể chưa ra sữa, mẹ cứ việc vắt thêm mấy cái nữa, rồi đổi bên xen kẽ, nhất là vào những ngày đầu, sữa non rất ít, nên có khi vắt 3 - 4 cái mới có một giọt sữa chảy ra, mẹ sẽ hứng sữa bằng muỗng.

Vắt tay không đau, nếu cảm thấy đau, nghĩa là mẹ làm sai chỗ nào đó.

Không để tay thế này:

Hình ảnh được mô tả theo kỹ thuật Marmet (copyright 1978, revised 1979, 1981 and 1988 – Chele Marmet)

Thời gian vắt sữa

Vắt tay hay hút bằng máy đơn thì khoảng 20 - 30 phút, tính cả thời gian massage vê quầng vú đầu ti.

Hút bằng máy hút đôi thì chỉ cần 10 - 20 phút, có mẹ chỉ cần 5 phút là đã hút gần như đủ lượng sữa cần hút. Vì vậy không quy định thời gian hút một cách chính xác. Thời gian gợi ý chỉ là con số tham khảo hay gặp ở các mẹ.

Không nên hút lâu hơn 20 phút mỗi bên vì sẽ dễ tổn thương đầu ti.

Xem thêm: 

>>> Kỹ thuật vắt sữa bằng máy

>>> Hướng dẫn bảo quản sữa mẹ sau khi vắt khoa học