Không chỉ ở người lớn mà trẻ em ngay từ sơ sinh đã có thể bị viêm đường tiết niệu. Trong các nhiễm khuẩn ở rrẻ em, viêm đường tiết niệu gặp khá nhiều, chỉ đứng sau viêm đường hô hấp và viêm đường tiêu hoá.
Viêm đường tiết niệu là gì?
Viên đường tiết niệu là một bệnh gây nhiễm trùng tại bàng quang hay tại thận. Nhiễm trùng tại bàng quang gọi là bệnh viêm bàng quang. Nhiễm trùng tại thận được gọi là viêm đài bể thận. Triệu chứng phổ biến của nhiễm trùng tiết niệu bao gồm:
- Sốt
- Trẻ cảm thấy khó chịu, hay cáu gắt, quấy khóc
- Tiểu tiện nhiều hơn bình thường
- Cảm giác đau buốt khi đi tiểu nên thường khiến trẻ khóc khi mót tiểu hoặc đi tiểu
- Đau bụng, nôn mửa
- Đau lưng
- Có máu trong nước tiểu, có thể chỉ màu hơi hồng nhạt cho đến máu đỏ, tươi hoặc sẫm màu như màu nước chè
Nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu
Bệnh gây ra do vi khuẩn xâm nhập qua niệu đạo (là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể) và gây viêm nhiễm các bộ phận trong hệ thống tiết niệu.
Chẩn đoán viêm đường tiết niệu
Bác sỹ chẩn đoán bệnh sau khi thực hiện một số xét nghiệm đối với nước tiểu của trẻ. Việc chẩn đoán bao gồm ba bước:
- Kiểm tra mẫu nước tiểu bằng que thử
- Quan sát mẫu nước tiểu dưới kính hiển vi
- Nuôi cấy vi khuẩn trong nước tiểu trong phòng thí nghiệm
Lấy mẫu nước tiểu
Mẫu nước tiểu chuẩn dùng để xét nghiệm là mẫu nước tiểu giữa dòng (bỏ đi nước tiểu đầu và cuối bãi tiểu), lấy vào buổi sáng. Bác sỹ sẽ hướng dẫn cha mẹ cách lấy nước tiểu và thu mẫu nước tiểu đựng trong một ống tuyp hay sử dụng túi đựng nước tiểu.
Kết quả xét nghiệm nước tiểu
Các bác sỹ sẽ xem xét kết quả của các xét nghiệm nước tiểu và mẫu nuôi cấy vi khuẩn. Đối với mẫu nước tiểu được lấy đúng cách, nếu kết quả nuôi cấy vi khuẩn dương tính đồng nghĩa là trẻ đã bị viêm đường tiết niệu và ngược lại. Kết quả cuối cùng của quá trình nuôi cấy thường thu được sau 2 đến 3 ngày, sẽ cho biết trẻ bị nhiễm loại vi khuẩn nào và nên sử dụng loại kháng sinh nào cho phù hợp.
Đối với mẫu nước tiểu thu được bằng túi đựng nước tiểu và cho kết quả dương tính từ test que thử, các bác sỹ thường sẽ tiếp tục thu thêm mẫu nước tiểu kiểm tra một lần nữa để xác định chính xác tình trạng bệnh.
Chăm sóc trẻ bị viêm đường tiết niệu
Sử dụng kháng sinh
Tùy thuộc vào tuổi, triệu chứng và tiền sử bệnh, trẻ có thể phải sử dụng kháng sinh đường uống hoặc nhập viện để tiêm kháng sinh đường tĩnh mạch.
Ban đầu, bác sỹ sẽ kê một loại kháng sinh phổ rộng. Khi bác sỹ đã biết được chính xác loại vi khuẩn gây bệnh, một số loại kháng sinh đặc hiệu hơn thích hợp nhất cho loại vi khuẩn đó. Các triệu chứng của trẻ thông thường sẽ được cải thiện trong vòng 48 h sau khi dùng kháng sinh. Kể cả như vậy thì vẫn phải kiên trì cho trẻ dùng kháng sinh cho tới hết một liệu trình điều trị. Dừng đột ngột khi cảm thấy trẻ đã đỡ có thể làm bệnh tái phát nặng hơn và gây hiện tượng kháng thuốc nếu dùng trở lại kháng sinh đó.
Giảm đau và hạ sốt
Cho trẻ uống paracetamol hoặc ibuprofen để giảm đau và hạ sốt. Những thuốc này thường sẽ có hiệu lực trong vòng 1 h sau uống và không gây tương tác với kháng sinh.
Đưa trẻ đi thăm khám lại
Sau khi trẻ bắt đầu sử dụng kháng sinh, hãy lên lịch hẹn khám lại với bác sỹ. Các bác sỹ sẽ giúp kiểm tra xem các kháng sinh đang sử dụng có tác dụng tốt hay không hoặc kê một loại khác nếu trẻ không thấy đỡ.
Một số xét nghiệm khác cho trẻ dưới 2 tuổi
Nếu con bạn bị viêm đường tiết niệu lần đầu kèm theo sốt trước năm 2 tuổi, trẻ nên được làm siêu âm thận. Trẻ cũng nên chụp X-quang bàng quang niệu đạo (VCUG) để kiểm tra hiện tượng trào ngược nước tiểu tức là khi nước tiểu chảy ngược lại từ bàng quang vào niệu quản và thận. Việc thực hiện test kiểm tra này phụ thuộc vào kết quả siêu âm, độ tuổi của trẻ và tình trạng bệnh lý.
Các phòng viêm đường tiết niệu ở trẻ
Phần lớn các bệnh viêm đường tiết niệu ở trẻ em có thể phòng tránh được. Đối với trẻ lớn, bạn có thể giúp phòng bệnh cho trẻ bằng các biện pháp sau đây:
- Dạy con gái bạn cách chùi từ đằng trước ra sau (từ âm đạo ra phía hậu môn) sau khi đi vệ sinh. Điều này đặc biệt quan trọng sau khi đi đại tiện vì giúp ngăn ngừa vi khuẩn trong phân xâm nhập vào đường tiết niệu.
- Phòng táo bón cho trẻ. Hiện tượng táo bón gây đại tiện khó khăn hơn hoặc tần xuất ít hơn bình thường. Đôi khi, táo bón ngăn cản quá trình rỗng hoàn toàn của bàng quang dễ dẫn tới viêm đường tiết niệu.
- Khuyến khích trẻ uống thật nhiều nước mỗi ngày.
- Khuyến khích trẻ đi tiểu sau mỗi 2 – 3 tiếng và không nên nhịn tiểu quá lâu.
- Một vài trẻ bị trào ngược bàng quang niệu đạo nghiêm trọng hoặc những bất thường khác trong hệ thống tiết niệu có thể cần phải sử dụng kháng sinh liều thấp mỗi ngày để ngăn nhiễm trùng.
Khi nào nên đi khám bác sỹ
Hãy gọi cho bác sỹ để được tư vấn nếu những triệu chứng của trẻ kéo dài hơn 48 h sau khi bắt đầu dùng kháng sinh.
Hãy đưa trẻ tới phòng cấp cứu gần nhất hoặc gọi cấp cứu 115 nếu trẻ:
- Cảm giác mệt lả và lờ đờ buồn ngủ.
- Đau bụng hoặc đau lưng dữ dội.
- Nôn mửa liên tục và không thể uống bất kỳ loại thuốc hay dung dịch lỏng nào.
- 28-05-2018 -