Có nên vật lý trị liệu lấy đờm ở trẻ em bị bệnh hô hấp?

Hiện nay, phương pháp vật lý trị liệu để lấy đàm nhớt của trẻ em trong các bệnh lý về hô hấp đang được áp dụng khá phổ biến. Tuy nhiên, nếu lạm dụng quá mức sẽ dẫn đến phản tác dụng gây tổn thương đến niêm mạc mũi của trẻ, đồng thời khiến cho tình trạng ngạt thở nghiêm trọng hơn.

Dưới đây là một số bằng chứng khoa học về vật lý trị liệu lấy đờm ở trẻ em bị bệnh hô hấp được BS Trần Văn Công, Chuyên khoa Nhi - Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare khuyến cáo:

Có cần lấy đàm cho bé không bác sĩ? Đó là một trong câu hỏi thường gặp nhất mà tôi hay gặp khi khám trẻ em bị viêm đường hô hấp từ mũi xuống phổi. Một cách tổng quát tôi không ủng hộ vật lí trị liệu lấy đàm ở trẻ em một cách thường quy. 

(Ảnh minh họa)

Với trẻ bị viêm phổi 

Với trẻ em viêm phổi nằm điều trị nội trú 

Vật lý trị liệu ngực không mang lại lợi ích gì đối với những trẻ viêm phổi cộng đồng chưa có biến chứng. Trong một nghiên cứu quan sát ngẫu nhiên ở trẻ em và người lớn việc làm vật lí trị liệu ngực không có tác động gì lên thời gian nằm viện, thời gian sốt cũng như thời gian các tổn thương phổi trên phim X-quang biến mất. 

*Chứng cớ:

Hướng dẫn điều trị viêm phổi cộng đồng trẻ em của Hiệp hội lồng ngực anh 2011 British Thoracic Society guidelines for the management of community acquired pneumonia in children: update 2011. Mục 7.2.3 Physiotheray – Recommendation.

Các nghiên cứu :
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=3924221
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=361656
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=3926095
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=18276723
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=23000693
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=24057988

Trẻ bị viêm phổi điều trị tại nhà

Trẻ điều trị tại nhà là trẻ viêm phổi nhẹ, không biến chứng nên cũng không có chỉ định làm vật lí trị liệu.

Trẻ bị viêm tiểu phế quản

Không nên làm vật lý trị liệu một cách thường quy cho trẻ em bị viêm tiểu phế quản. Một Tổng quan hệ thống từ 12 thử nghiệm ngẫu nhiên kết luận vật lý trị liệu ngực không làm giảm được độ nặng cũng như thời gian phục hồi bệnh (1). Vật lý trị liệu ngực không được khuyến khích vì chúng làm gia tăng sự căng thẳng và kích thích ở trẻ đang bệnh. 

Vật lý trị liệu ngực có thể cân nhắc cho những trẻ mắc kèm theo các bệnh khác mà dẫn tới khó tống xuất đàm ra ngoài, ví dụ: trẻ có bệnh rối loạn thần kinh cơ, xơ nang, bại não... (2)

*Chứng cớ:

(1) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=26833493
(2) National Institute for Health and Care Excellence. Bronchiolitis: diagnosis and management of bronchiolitis in children. Clinical Guideline NG 9. June 2015. https://www.nice.org.uk/guidance/ng9 (Accessed on August 20, 2015).

Trẻ bị suyễn

Không được làm vật lý trị liệu ngực khi trẻ đang lên cơn suyễn. 

Giảm nhẹ triệu chứng tại mũi trong bệnh cảm thường

Áp dụng nhiều biện pháp điều trị hỗ trợ: nhỏ mũi, xịt mũi, hút mũi, bơm rửa mũi, uống đủ nước và hít hơi ẩm.

>>> Vệ sinh mũi cho trẻ đúng cách