U nang buồng trứng

U nang buồng trứng là gì?

U nang buồng trứng là một cấu trúc bất thường dạng túi hình thành tại buồng trứng, bên trong chứa dịch lỏng hoặc các mô. Đây là bệnh lý khá phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và có thể có một hoặc nhiều u nang c­­ùng lúc. U nang buồng trứng có thể thay đổi kích thước, trong hầu hết các trường hợp, u nang không gây nguy hại và tự biến mất. Một số trường hợp khác, u nang có thể gây ra nhiều biến chứng và cần phải được điều trị.
U nang buồng trứng có nhiều loại khác nhau. Hầu hết các u nang là lành tính (không ung thư). Ít gặp hơn, nhưng có khi một vài trường hợp u nang có thể trở thành ác tính (ung thư).

Triệu chứng của u nang buồng trứng?

Hầu hết các u nang buồng trứng có kích thước nhỏ và không có triệu chứng. Một số trường hợp có thể gây đau âm ỉ hay đau nhói ở vùng bụng hoặc đau trong một số tư thế vận động nhất định. Một số u nang lớn hơn có thể gây xoắn, đây là nguyên nhân gây triệu chứng đau. Các u nang xuất huyết hoặc vỡ có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, cần phải điều trị kịp thời.

Hình 1: Triệu chứng U nang buồng trứng: đau âm ỉ hay đau nhói ở vùng bụng

Chẩn đoán u nang buồng trứng?

U nang buồng trứng có thể được phát hiện trong khi khám phụ khoa định kỳ. Khi thăm khám, nếu bác sĩ phát hiện một buồng trứng có kích thước lớn hơn bình thường thì có thể khuyến cáo thực hiện thêm một số xét nghiệm để chẩn đoán xác định:

• Siêu âm đường âm đạo: Siêu âm sử dụng các sóng âm để tạo ra hình ảnh và truyền đến màn hình qua đó giúp có thể quan sát được các cơ quan bên trong cơ thể. Trong phương pháp này, một dụng cụ nhỏ, mảnh được gọi là đầu dò siêu âm được đưa vào trong âm đạo. Các hình ảnh được tạo ra bởi sóng âm cho thấy hình dạng, kích thước, vị trí, và cấu trúc của u nang.
• Phẫu thuật nội soi: đây là một phương pháp phẫu thuật, một ống nội soi (ống nhỏ có mang đầu máy quay) được đưa vào ổ phúc mạc để quan sát các cơ quan vùng chậu. Phẫu thuật nội soi cũng là một phương pháp được sử dụng để điều trị u nang.
• Xét nghiệm máu: ngoài siêu âm, có thể tiến hành xét nghiệm máu đo nồng độ CA125. Nếu CA125 tăng có thể là một dấu hiệu của ung thư buồng trứng ở phụ nữ đã mãn kinh. Ở phụ nữ tiền mãn kinh, có thể có nhiều nguyên nhân khác ngoài ung thư gây tăng CA125, do đó, xét nghiệm này không phải là một công cụ tốt nhất để chẩn đoán ung thư buồng trứng ở phụ nữ trong độ tuổi này.

Hình 2: U nang buồng trứng

Điều trị u nang buồng trứng?

Có thể sử dụng thuốc tránh thai để điều trị một số loại u nang buồng trứng. Cách điều trị này tuy không làm biến mất các u nang đã có nhưng có thể ngăn ngừa hình thành các u nang mới. Nếu u nang lớn và có các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Mức độ và loại phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

• Kích thước và phân loại u
• Tuổi
• Các triệu chứng
• Mong muốn có con

Có thể phẫu thuật cắt bỏ khối u nang và giử lại buồng trứng, phương pháp phẫu thuật này gọi là bóc u nang buồng trứng. Tuy nhiên, một số trường hợp cần phải cắt bỏ một hoặc cả hai buồng trứng, chỉ định này trong một số trường hợp chỉ có thể biết được trong quá trình phẫu thuật.

Các thuật ngữ liên quan đến u nang buồng trứng

Lành tính: Không phải ung thư.
CA125: Một chất trong máu, có thể tăng trong một số loại ung thư.
Phẫu thuật nội soi: Một phẫu thuật trong đó sử dụng ống nội soi (một dụng cụ mảnh có thể truyền ánh sáng) đưa vào để quan sát các cơ quan vùng chậu hoặc để thực hiện phẫu thuật.
Ác tính: Thuật ngữ dùng để mô tả các tế bào hoặc khối u có khả năng xâm lấn vào mô và lây lan sang các cơ quan khác của cơ thể.
Thời kỳ mãn kinh: là một giai đoạn trong đời của người phụ nữ, khi buồng trứng ngừng hoạt động dẫn đến không còn kinh nguyệt.
Buồng trứng: Gồm hai cấu trúc nằm ở hai bên tử cung, chứa trứng và sản xuất nội tiết tố.
Khám vùng chậu: Khám cơ quan sinh sản của phụ nữ bằng tay
Siêu âm: Sử dụng sóng âm được để kiểm tra cấu trúc bên trong. Siêu âm còn được ứng dụng để kiểm tra thai nhi trong thai kỳ.