Hỏi đáp về ung thư tuyến giáp

1. Các giai đoạn của ung thư tuyến giáp là gì?

Có nhiều loại ung thư tuyến giáp khác nhau. Giai đoạn của ung thư cho biết về kích thước của nó và liệu nó có di căn hay không. Các bác sĩ sử dụng các hệ thống phân giai đoạn khác nhau - hệ thống TNM hoặc hệ thống phân giai đoạn theo số.

Nhận biết loại và giai đoạn ung thư sẽ giúp bác sĩ quyết định phương pháp điều trị phù hợp.

• Biệt hóa - Differentiated thyroid cancer
• Dạng nhú - Papillary thyroid cancer
• Dạng nang - Follicular thyroid cancer
• Dạng tế bào Hurthle - Hürthle cell thyroid cancer
• Dạng tủy - Medullary thyroid cancer
• Dạng thoái sản - Anaplastic thyroid cancer
• Các loại hiếm gặp: Có thể có ung thư hạch phát triển trong tuyến giáp. U lympho nguyên phát tuyến giáp là một loại u lympho và việc điều trị tương tự như điều trị ung thư hạch.

Một loại ung thư tuyến giáp hiếm gặp khác là sarcoma của tuyến giáp. Loại này có thể được điều trị bằng phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị.

2. Có thể ngăn ngừa tái phát ung thư sau khi điều trị không?

Cho dù ăn uống đúng cách, tập thể dục và tái khám đều đặn, chúng ta vẫn không thể đảm bảo là ung thư sẽ không tái phát. Tuy nhiên, bạn vẫn nên thực hiện một số hành động nhất định để duy trì một sức khỏe tốt và giảm thiểu nguy cơ:

- Ăn uống điều độ

- Bổ sung vitamin và một số khoáng chất cần thiết

- Rèn luyện thể lực tốt

Bạn sẽ có nhiều khả năng bị ám ảnh mỗi khi cảm thấy đau nhức đâu đó nếu luôn lo nghĩ về ung thư. Hãy khám và tư vấn với bác sĩ để biết về các dấu hiệu tái phát phổ biến. Bởi vì chỉ có một số triệu chứng chính là có thể gợi ý bạn đang có các vấn đề nghiêm trọng. Bao gồm:

• Các triệu chứng ung thư từng có trước đây quay trở lại (ví dụ: khối u mới phát triển ở vị trí cũ)
• Cơn đau không liên quan đến chấn thương và không tự biến mất
• Giảm cân đột ngột
• Dễ chảy máu hoặc bầm tím - không rõ nguyên nhân
• Phát ban hoặc phản ứng dị ứng (sưng tấy, ngứa dữ dội hoặc thở khò khè)
• Ớn lạnh hoặc sốt
• Đau đầu thường xuyên
• Khó thở
• Phân hoặc nước tiểu có máu
• Các cục u hoặc vết sưng mới - không rõ nguyên nhân
• Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, chán ăn hoặc khó nuốt
• Ho lâu không khỏi
• Bất kỳ dấu hiệu nào khác mà bác sĩ đã dặn hoặc bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác không rõ nguyên nhân

Tuy nhiên, khoan nghĩ đến ung thư khi gặp phải các triệu chứng bất thường. Hãy nhớ rằng bạn vẫn có thể bị cảm lạnh, nhiễm trùng, viêm khớp, các vấn đề về tim, v.v. - giống như bất kỳ ai khác. Các bác sĩ là người có đầy đủ năng lực để tìm ra nguyên nhân. Việc của bạn là cung cấp đủ thông tin về tiền sử và các dấu hiệu bất thường hiện tại cho các bác sĩ.

3. Điều trị đích (targeted therapy) là như thế nào?

Điều trị đích là phương pháp sử dụng thuốc nhằm tìm ra một đặc tính cụ thể trong tế bào ung thư, chẳng hạn như đột biến gen hoặc protein và tự gắn vào các tế bào đó. Sau khi gắn vào, những loại thuốc này có thể giết chết các tế bào hoặc có thể hỗ trợ các liệu pháp khác hoạt động tốt hơn, như hóa trị.

Trong số các loại thuốc được sử dụng trong Liệu pháp đích có khái niệm gọi là chất ức chế kinase, nhắm mục tiêu vào các enzym cụ thể được gọi là protein kinase giúp điều chỉnh sự phát triển của tế bào. Các loại thuốc trong điều trị đích khác, được gọi là thuốc ức chế hình thành mạch, được thiết kế để ngăn khối u thiết lập nguồn cung cấp máu mới.

Bạn có thể dùng một trong những loại thuốc này, nếu bạn có:

• Ung thư tuyến giáp biệt hóa như ung thư tuyến giáp thể nhú, nang hoặc tế bào Hürthle, hoặc
• Ung thư tuyến giáp thể tuỷ

Việc có thể sử dụng một trong những loại thuốc này hay không cũng có thể phụ thuộc vào các phương pháp điều trị bạn đã thực hiện. Bác sĩ sẽ thảo luận về các loại thuốc trong điều trị đích với bạn nếu họ nghĩ rằng có ích cho bạn.

4. Hoá trị (Chemotherapy) là gì?

Hóa trị sử dụng các loại thuốc chống ung thư được tiêm vào tĩnh mạch hoặc uống. Hóa trị là liệu pháp toàn thân, có nghĩa là thuốc đi vào máu và đi khắp cơ thể để tiếp cận và tiêu diệt các tế bào ung thư.

Hóa trị hiếm khi hữu ích đối với hầu hết các loại ung thư tuyến giáp, nhưng may mắn thay, lại cũng không cần thiết trong hầu hết các trường hợp. Hóa trị thường được kết hợp với xạ trị tia bên ngoài đối với ung thư tuyến giáp không tăng sinh và đôi khi được sử dụng cho các bệnh ung thư tiến triển khác không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

5. Liệu pháp Xạ trị ngoài (External Beam Radiation) nghĩa là sao?

Xạ trị bằng từ ngoài là sử dụng các tia (hoặc hạt) năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc làm chậm sự phát triển của chúng. Một chùm bức xạ từ một thiết bị được chiếu tập trung một cách có tính toán vào cơ thể.

Đây là loại xạ trị thường được sử dụng nhất để điều trị ung thư tuyến giáp thể tuỷ và ung thư tuyến giáp bất sản. Đối với bệnh ung thư sử dụng iốt (hầu hết các loại ung thư tuyến giáp biệt hóa), liệu pháp phóng xạ thường là phương pháp điều trị tốt hơn.

Xạ trị ngoài thường được sử dụng cho các bệnh ung thư không hấp thụ iốt và đã lan ra ngoài tuyến giáp. Điều này có thể được thực hiện để giúp điều trị ung thư hoặc giảm nguy cơ ung thư tái phát ở cổ sau khi phẫu thuật.

Nếu ung thư không đáp ứng với liệu pháp phóng xạ, liệu pháp bức xạ ngoài có thể được sử dụng để điều trị ung thư đã trở lại ở cổ hoặc di căn xa gây đau hoặc các triệu chứng khác.

Xạ trị ngoài thường được thực hiện 5 ngày một tuần trong vài tuần. Trước khi đợt điều trị bắt đầu, đội ngũ y bác sĩ sẽ tiến hành đo đạc cẩn thận để tìm ra các góc chính xác để nhắm đích đến cho các chùm bức xạ và với một liều lượng bức xạ thích hợp. Bản thân phương pháp điều trị này không gây đau đớn và giống như chụp X-quang thông thường. Mỗi lần điều trị chỉ kéo dài vài phút, mặc dù thời gian chuẩn bị để đưa bạn vào vị trí điều trị - thường mất nhiều thời gian hơn.

6. Liệu pháp Hormone tuyến giáp có tốt không?

Nếu tuyến giáp đã bị cắt bỏ, cơ thể không thể tạo ra hormone tuyến giáp nữa. Bạn sẽ cần uống thuốc nội tiết tố tuyến giáp (levothyroxine) để thay thế hormone tự nhiên và giúp duy trì sự trao đổi chất bình thường và có thể giảm nguy cơ ung thư tái phát.

Chức năng tuyến giáp bình thường được điều chỉnh bởi tuyến yên. Tuyến yên tạo ra một hormone gọi là TSH khiến tuyến giáp tạo ra hormone tuyến giáp cho cơ thể. TSH cũng thúc đẩy sự phát triển của tuyến giáp và có thể là của các tế bào ung thư tuyến giáp. Mức độ TSH, lần lượt, được điều chỉnh bởi lượng hormone tuyến giáp có trong máu. Nếu mức độ hormone tuyến giáp thấp, tuyến yên sẽ tạo ra nhiều TSH hơn. Nếu mức độ hormone tuyến giáp cao, không cần nhiều TSH, do đó tuyến yên tạo ra ít hơn.

Các bác sĩ đã phát hiện ra rằng bằng cách cung cấp liều lượng hormone tuyến giáp cao hơn bình thường, mức TSH có thể được giữ ở mức rất thấp. Điều này có thể làm chậm sự phát triển của bất kỳ tế bào ung thư còn lại và giảm nguy cơ một số bệnh ung thư tuyến giáp (đặc biệt là các bệnh ung thư nguy cơ cao) tái phát.

7. I-ốt phóng xạ (Radioactive Iodine - Radioiodine) là như thế nào?

Tuyến giáp hấp thụ gần như tất cả iốt trong cơ thể bạn. Do đó, iốt phóng xạ (RAI, còn được gọi là I-131) có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến giáp. RAI thu thập chủ yếu trong các tế bào tuyến giáp, nơi bức xạ có thể phá hủy tuyến giáp và bất kỳ tế bào tuyến giáp nào khác (bao gồm cả tế bào ung thư) chiếm iốt, mà ít ảnh hưởng đến phần còn lại của cơ thể bạn. Liều bức xạ được sử dụng ở đây mạnh hơn nhiều so với liều được sử dụng trong chụp quét bằng tia phóng xạ, được mô tả trong Thử nghiệm ung thư tuyến giáp.

Phương pháp điều trị này có thể được sử dụng để cắt bỏ (phá hủy) bất kỳ mô tuyến giáp nào không được loại bỏ bằng phẫu thuật hoặc để điều trị một số loại ung thư tuyến giáp đã di căn đến các hạch bạch huyết và các bộ phận khác của cơ thể.

Liệu pháp i-ốt phóng xạ giúp mọi người sống lâu hơn nếu họ bị ung thư tuyến giáp thể nhú hoặc nang (ung thư tuyến giáp thể biệt hóa) đã di căn đến cổ hoặc các bộ phận cơ thể khác, và hiện nay nó là phương pháp tiêu chuẩn trong những trường hợp như vậy. Nhưng lợi ích của liệu pháp RAI ít rõ ràng hơn đối với những người bị ung thư tuyến giáp nhỏ mà dường như chưa di căn, thường có thể được loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật.

Bạn cần thảo luận về những rủi ro và lợi ích của liệu pháp RAI với bác sĩ. Liệu pháp i-ốt phóng xạ không thể được sử dụng để điều trị ung thư biểu mô tuyến giáp thể tủy (không biệt hóa) và thể tủy vì những loại ung thư này không sử dụng i-ốt.

8. Khi nào thì cần phẫu thuật?

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính trong hầu hết mọi trường hợp ung thư tuyến giáp, ngoại trừ một số trường hợp ung thư tuyến giáp bất sản. Nếu ung thư tuyến giáp được chẩn đoán bằng sinh thiết chọc hút kim nhỏ (FNA), phẫu thuật cắt bỏ khối u và toàn bộ hoặc một phần tuyến giáp còn lại thường được khuyến khích.

Cắt bỏ thùy - Lobectomy

Phẫu thuật cắt bỏ thùy là một phẫu thuật loại bỏ thùy có chứa ung thư, thường là cùng với một lớp mô mỏng gọi là isthmus (phần nhỏ của tuyến hoạt động như một cầu nối giữa thùy trái và phải). Phẫu thuật cắt bỏ thùy đôi khi được sử dụng để điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa (thể nhú hoặc thể nang) nhỏ và không có dấu hiệu lan ra ngoài tuyến giáp. Phẫu thuật cắt bỏ thùy cũng đôi khi được sử dụng để chẩn đoán ung thư tuyến giáp nếu kết quả sinh thiết FNA không cung cấp chẩn đoán rõ ràng.

Một ưu điểm của phẫu thuật này là một số bệnh nhân có thể không cần uống thuốc hormone tuyến giáp sau đó vì nó để lại một phần tuyến giáp. Nhưng việc để lại một phần tuyến giáp có thể gây trở ngại cho một số xét nghiệm tìm tái phát ung thư sau khi điều trị, chẳng hạn như quét phóng xạ và xét nghiệm máu thyroglobulin.

Cắt bỏ tuyến giáp - Thyroidectomy

Cắt tuyến giáp là phẫu thuật để loại bỏ tuyến giáp. Đây là phẫu thuật phổ biến nhất cho bệnh ung thư tuyến giáp. Giống như phẫu thuật cắt thùy, điều này thường được thực hiện thông qua một vết rạch dài vài inch ở phía trước cổ. Bạn sẽ có một vết sẹo nhỏ ở phía trước cổ sau khi phẫu thuật, nhưng vết sẹo này sẽ mờ đi theo thời gian.

Nếu toàn bộ tuyến giáp bị loại bỏ, sẽ được gọi là phẫu thuật toàn bộ tuyến giáp. Đôi khi bác sĩ phẫu thuật có thể không thể loại bỏ toàn bộ tuyến giáp được. Nếu gần như tất cả các tuyến đã được cắt bỏ, ta gọi là phẫu thuật cắt gần-trọn tuyến giáp.

Sau khi phẫu thuật cắt gần trọn hoặc toàn bộ tuyến giáp, bạn sẽ cần uống thuốc nội tiết tố tuyến giáp (levothyroxine) hàng ngày. Nhưng lợi thế của phẫu thuật này so với phẫu thuật cắt bỏ tiểu thùy là bác sĩ sẽ có thể kiểm tra sự tái phát (ung thư tái phát) sau đó bằng cách sử dụng quét phóng xạ và xét nghiệm máu thyroglobulin.

Loại bỏ hạch bạch huyết - Lymph node removal

Nếu ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó ở cổ, chúng sẽ được loại bỏ cùng lúc với phẫu thuật tuyến giáp. Điều này đặc biệt quan trọng trong điều trị ung thư tuyến giáp thể tủy và ung thư không sản sinh (khi phẫu thuật là một trong số các lựa chọn).

Đối với ung thư thể nhú hoặc ung thư nang mà chỉ có 1 hoặc 2 hạch bạch huyết mở rộng được cho là chứa ung thư, các hạch to có thể được cắt bỏ và bất kỳ chất lắng đọng nhỏ nào của tế bào ung thư có thể còn sót lại sau đó sẽ được điều trị bằng iốt phóng xạ. Thường thì, một số hạch bạch huyết gần tuyến giáp được loại bỏ khi phẫu thuật được gọi là bóc tách cổ khoang trung tâm. Loại bỏ nhiều hạch bạch huyết hơn, bao gồm cả những hạch bạch huyết ở bên cổ, được gọi là phẫu thuật bóc tách cổ triệt để.