Viêm âm đạo là bệnh lý phổ biến ở phụ nữ, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, chất lượng sống, hạnh phúc gia đình và nghiêm trọng hơn là sức khỏe sinh sản của chị em. Chứng bệnh phụ khoa này ở mỗi người là khác nhau, bởi vậy cách điều trị cũng tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Nấm men chỉ tồn tại với một số lượng nhỏ trong âm đạo và thường vô hại. Nhưng khi chúng phát triển vượt quá tầm kiểm soát sẽ gây nên tình trạng ngứa ngáy, bỏng rát, tấy đỏ tại âm đạo cực kỳ khó chịu. Trong một số trường hợp, người bệnh sẽ bị tiết dịch âm đạo có màu trắng đục, không mùi và đặc như pho mát.
Bình thường, hệ vi khuẩn chí âm đạo gồm các vi khuẩn nhóm Lactobacillus (lợi khuẩn) có vai trò duy trì pH âm đạo và kiểm soát số lượng các nấm men. Tuy nhiên cân bằng này sẽ bị phá vỡ do việc sử dụng kháng sinh, corticosteroid, bệnh tiểu đường không được kiểm soát hay sự gia tăng nồng độ estrogen khi sử dụng các thuốc tránh thai hay khi mang thai. Trong nhiều trường hợp, nhiễm nấm âm đạo lại không có nguyên nhân rõ ràng.
Dưới đây là một số giải pháp giúp bạn giải quyết và đối phó với căn bệnh khó chịu này.
Probiotic
Nhiều loại sữa chua có chứa những chủng probiotic (lợi khuẩn) tương tự như những vi khuẩn có vai trò duy trì cân bằng tự nhiên của âm đạo, tuy nhiên các nghiên cứu trước kia vẫn chưa thể chứng minh được ăn một cốc sữa chua mỗi ngày có hiệu quả như thế nào đối với viêm âm đạo do nấm.
Trong một nghiên cứu mới đây tại Italy, những phụ nữ nhiễm nấm âm đạo mãn tính sau khi áp dụng liệu pháp đặt viên probiotic tại âm đạo (1 lần/đêm trong vòng 7 ngày, sau đó mỗi 3 đêm trong vòng 3 tuần, và rồi 1 lần/tuần) nhận thấy tỷ lệ nhiễm nấm âm đạo giảm tới 87%. Giáo sư Laurie Cullen thuộc Đại học Bastyr khuyến cáo nên điều trị bằng liệu pháp điều trị thông thường trước và sau đó nên dùng viên đặt chứa Lactobacillus để duy trì môi trường âm đạo cân bằng, khỏe mạnh.
Theo dõi tại nhà
Trong khi hầu hết phụ nữ đều tự chẩn đoán mình đang bị nhiễm nấm âm đạo thì trong nhiều trường hợp họ lại bị viêm âm đạo do vi khuẩn – một căn bệnh với những triệu chứng tương tự nhiễm nấm nhưng cần phải điều trị bằng kháng sinh.
Viêm đường tiết niệu cũng có những triệu chứng dễ gây nhầm lẫn (đau và cảm giác bỏng rát nhưng không có tiết dịch) và cũng cần những loại thuốc điều trị khác.
Que thử dịch âm đạo tại nhà để đo pH âm đạo có thể giúp chẩn đoán bạn có bị nhiễm nấm âm đạo hay không. Các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng những phụ nữ thuộc nhóm nguy cơ cao như mang thai hay bị nhiễm trùng tái đi tái lại nhiều lần ở âm đạo nên sắp xếp thời gian để đi khám bác sỹ định kỳ.
Vì vậy, nếu bạn để ý thấy đau, rát, ngứa ở âm đạo lúc bình thường hoặc khi đi tiểu hoặc khi quan hệ tình dục; dịch âm đạo có màu trắng, đục, đặc hoặc số lượng rất nhiều thì cách tốt nhất là nên đi khám bác sỹ để được điều trị đúng và tránh tái phát.
Tinh dầu tràm trà
Tinh dầu tràm trà đã được chứng minh trong một số thí nghiệm và nghiên cứu trên động vật với đặc tính kháng nấm. Mặc dù vẫn cần thêm những nghiên cứu khác đánh giá sâu hơn hiệu quả của loại tinh dầu này nhưng một số phụ nữ báo cáo lại rằng họ nhận thấy tình trạng nhiễm nấm được cải thiện khi sử dụng tampon có nhúng vào tinh dầu tràm trà và sử dụng vào ban đêm. Tuy nhiên, GS. Cullen khuyên phụ nữ nên thận trọng khi sử dụng phương pháp này: “ Âm đạo khá nhạy cảm, do vậy bạn nên thận trọng khi đưa bất cứ một thành phần nào có thể gây kích ứng vào.” Nếu bạn nhận thấy biện pháp này làm bạn cảm thấy khó chịu thì hãy ngừng sử dụng ngay lập tức.
Viên đạn chứa acid boric
Theo GS. Cullen, đối với những trường hợp nhiễm nấm âm đạo không biến chứng, liệu pháp điều trị đầu tay là sử dụng acid boric. Đây là một hợp chất kháng nấm và kháng khuẩn tự nhiên. Các nghiên cứu đã chứng minh nó có thể ức chế sự phát triển của nấm Candida albicans là thủ phạm hàng đầu gây nhiễm nấm âm đạo, cũng như một số chủng nấm khác như Candida glabrata – một trong những nguyên nhân gây viêm âm đạo và có xu hướng đề kháng với các phương pháp điều trị. Acid boric dạng bột là tác nhân gây kích ứng và không bao giờ nên đặt trực tiếp vào âm đạo. Bạn nên sử dụng dạng viên đạn và chỉ sử dụng trong vòng 5-7 ngày.
Mặc quần lót bằng chất liệu cotton
Môi trường nóng, ẩm là điều kiện thuận lợi cho sự tăng sinh của nấm men âm đạo, do vậy một lời khuyên dành cho các chị em để phòng và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh đó là mặc quần lót bằng chất liệu cotton thoáng mát, tránh mặc những loại quần bó quá chặt, và thay đồ bơi cũng như quần áo tập ngay sau khi bơi lội hay tập gym.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến cáo không nên sử dụng dung dịch thụt rửa có mùi thơm, các dung dịch khử mùi cơ thể… có thể phá vỡ cân bằng pH âm đạo. Bạn cũng nên vệ sinh cơ quan sinh dục sau khi quan hệ bằng xà phòng không mùi (đặc biệt sau quan hệ bằng miệng).
Sử dụng viên tránh thai chỉ chứa progestin
Các biện pháp tránh thai có estrogen như là các viên tránh thai kết hợp có thể làm các vi nấm tăng sinh. Nếu một bệnh nhân thấy rằng phương pháp tránh thai mà người đó sử dụng rất hiệu quả thì vẫn có thể duy trì. Tuy nhiên, bạn cũng nên cân nhắc một số liệu pháp không chứa estrogen như là viên uống tránh thai mini chỉ chứa progestin và IUD (đặt vòng tránh thai). Chất diệt tinh trùng có thể làm thay đổi môi trường pH âm đạo và gây viêm âm đạo.
Ngoài các biện pháp tránh thai, GS. Cullen cũng khuyến cáo nên sử dụng chất bôi trơn (dung môi nước, tránh dùng glycerin) trong khi quan hệ bởi việc ma sát quá mạnh có thể làm rối loạn hệ vi sinh của âm đạo.
Thuốc kháng nấm dùng ngoài
Biện pháp điều trị chuẩn mực đối với các trường hợp nhiễm nấm âm đạo đó là sử dụng kem bôi hoặc viên đạn có chứa thuốc kháng nấm. Những loại thuốc này có chứa những dược chất diệt nấm nhóm azole đã được chứng minh có hiệu quả tiêu diệt nấm tới 80-90%. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ 1-7 ngày.
Nếu bạn cảm thấy vô cùng ngứa ngáy khó chịu thì các loại kem bôi có thể thích hợp với bạn. Những phụ nữ bị nhiễm nấm tái phát và khó điều trị khỏi nên điều trị kéo dài tới 7 đến 14 ngày.
Nếu tình trạng nhiễm nấm không được cải thiện thì hãy đi khám bác sỹ để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và lựa chọn loại thuốc điều trị phù hợp nhất với bạn.
Thuốc kháng nấm đường uống
Khoảng 5% phụ nữ thường bị nhiễm nấm âm đạo mãn tính, tái phát ít nhất 4 lần trong 1 năm. Theo một nghiên cứu của Đại học Y Wayne State, những phụ nữ có tiền sử bị nhiễm nấm tái phát được sử dụng thuốc kháng nấm đường uống fluconazole (Diflucan) hàng tuần trong vòng 6 tháng, và trong thời gian đó, tỷ lệ bị nhiễm nấm tái phát đã giảm tới 90%. Sau 6 tháng, 43% phụ nữ đã được công nhận khỏi hoàn toàn so với chỉ 22% trong nhóm dùng giả dược.
- 28-05-2018 -