Ma túy: Dễ nghiện, khó cai, nhanh tái

Nghiện ma túy được xem là một căn bệnh mãn tính của não, và đã là bệnh mãn tính thì thường khó điều trị lại rất dễ mắc phải. Chỉ cần sử dụng ma túy một lần là có thể mắc bệnh và sau đó não sẽ không bao giờ quên dấu ấn do ma túy để lại.

Dễ nghiện

Có nhiều nguyên nhân khiến một người nghiện ma túy. Ban đầu người sử dụng ma túy có thể vì các nguyên nhân như tò mò, buồn chán muốn tìm đến cảm giác mới để thay đổi hay bị lừa, bị bạn bè dụ dỗ sử dụng ma túy với các lý do như dùng thích lắm, dùng một lần không nghiện được đâu…

Khi mới sử dụng ma túy, người nghiện cảm thấy nhẹ nhàng, êm dịu, không thấy lo lắng không buồn phiền, vui vẻ khuấn khích, tăng năng suất làm việc, hoạt bát trong giao tiếp… đây là những cảm giác rất mạnh mà khi dùng ma túy người dùng khó có thể quên và nó khiến họ muốn được tận hưởng lần nữa lần nữa.

Trong giai đoạn đầu nghiện ma túy, người nghiện cảm thấy mình vẫn rất khỏe và đầu óc bình thường, vẫn có thể tự kiểm soát được ma túy. Tuy nhiên theo thời gian, nhu cầu về ma túy của cơ thể sẽ dần tăng lên bắt đầu sử dụng ma túy thì lần tiếp theo bạn vẫn sẽ có nhu cầu về nó và số lần cơ thể đòi hỏi ma túy sẽ dần tăng lên cho đến khi ma túy xâm chiếm và kiểm soát các hoạt động thần kinh, đòi hỏi cơ thể phải cung cấp ma túy hằng ngày dẫn đến “nghiện ma túy”.

Thêm nữa, vì một số yếu tố tâm lý, người nghiện ma túy sẽ che giấu không muốn để cho người thân xung quanh biết được và hậu quả là tình trạng nghiện ma túy sẽ ngày càng nặng và khó giải quyết. Một khi đã nghiện thì sẽ rất khó bỏ và nếu không có thuốc, người nghiện sẽ phải chịu đựng “hội chứng cai” rất khó chịu. Và khi không thể chịu được, họ lại tìm đến ma túy và tiếp tục sử dụng.

Đối với một số loại ma túy như ma túy tổng hợp, ma túy đá, nếu sử dụng dài ngày thì ma túy đá sẽ dần kiểm soát hoạt động hệ thần kinh của họ khiến họ bị “ngáo đá” với các hành vi không kiểm soát được bản thân như hoang tưởng, chém giết, leo cột điện, thoát y, cắt tay chân, tự sát…

Hành trình “mắc bệnh” nghiện ma túy rất đơn giản, chỉ là một lần sử dụng, sau đó dần dần lệ thuộc và cuối cùng là nghiện.

>>> Xem thêm: 10 nguyên nhân khiến con người dễ sa chân vào ma túy

Khó điều trị

Nghiện ma túy là một căn bệnh mãn tính rất khó điều trị bởi vì nhiều nguyên nhân. 

Về tâm lý

Có thể nói hiện nay hầu hết người nghiện không muốn được cai nghiện. Vì sao? 

Như chúng ta đã nói trước đó, đây là vì những cảm giác mà ma túy mang lại cho người nghiện. Khi sử dụng ma túy thì tất cả những vấn đề trước đây của họ dường như được giải quyết hết, không buồn chán, không lo âu. Khi vui thì vui hơn, khi buồn thì ma túy có thể mang hết nỗi buồn đi.

Bên cạnh đó, với một bộ phận người nghiện, nhất là giới trẻ thì việc sử dụng ma túy được xem như là đẳng cấp của một dân chơi. Điều đó được thể hiện ở chỗ có rất nhiều “bữa tiệc” ma túy được xảy ra ở các tụ điểm ăn chơi như quán bar, karaoke, vũ trường...

Thêm một nguyên nhân nữa, người dùng ma túy dù trẻ hay già thì cũng đều thường là những người có cá tính mạnh, không thích nghe lời người khác mà thích làm theo sở thích của mình. Lối suy nghĩ này vừa là tính cách vốn có của họ và cộng thêm những tác động của ma túy nữa nên việc khuyên nhủ họ cai nghiện rất khó và dẫn tới những khó khăn trong điều trị.

Về sinh lý

Khi sử dụng ma túy cơ thể người nghiện sẽ không thể tiết ra được morphin nội sinh. Chất này có tác dụng làm giảm stress cho cơ thể, do vậy khi mất hormon nội sinh, cơ thể luôn đòi hỏi phải có chất để thay thế dẫn đến sự lệ thuộc vào ma túy.

Trong ma túy còn có các chất có tác dụng kích thích tăng dẫn truyền thần kinh khiến tế bào thần kinh tăng tiết ra các chất dẫn truyền thần kinh trung gian lên nhiều lần so với bình thường, khiến cơ thể hưng phấn, không biết mệt mỏi. Tuy nhiên điều này cũng rất nguy hiểm vì chất kích thích khiến tế bào thần kinh phải hoạt động tối đa nên nhanh chóng bị mệt, thậm chí bị chết đi, về lâu dài dẫn đến tình trạng loạn thần ảo giác và tổn thương hệ thần kinh.

Đối với nhóm ma túy tự nhiên Opioid (heroin, morphin, thuốc phiện...) người nghiện nếu không dùng thuốc sẽ gặp phải hội chứng cai rất đáng sợ, khiến họ mệt mỏi, đau bụng, đi ngoài, đặc biệt là hội chứng ròi bò trong xương khiến họ không thể vượt qua được mà từ bỏ.

Đối với nhóm ma túy tổng hợp ATS (ma túy đá, ke, ngựa, thuốc lắc, kẹo, cocai, cỏ mỹ...) vì không có hội chứng cai rầm dộ như nhóm Opioids nên người nghiện không cảm thấy cơn vật vã, nên khiến người sử dụng nhầm tưởng rằng những chất này không gây nghiện, và họ có thể kiểm soát được. Tuy nhiên đây mới là điều nguy hiểm bởi nó tàn phá cơ thể gấp nhiều lần so với nhóm ma túy tự nhiên.

Đúng là ma túy tổng hợp ít gây ra cơn vật vã của hội chứng cai nghiện, người nghiện có thể dừng lại không sử dụng trong một khoảng thời gian khi bị khuyên nhủ hoặc bắt buộc và điều này khiến người dùng cứ nghĩ rằng họ đã tự cai được ma túy. Tuy nhiên, sau đó nếu họ gặp phải vấn đề về tình cảm, cảm xúc như chán nản, thất vọng hoặc bị dụ dỗ lôi kéo thì họ sẽ lại dùng lại và sẽ dùng nhiều hơn lần trước.

Ma túy tổng hợp đặc biệt nguy hiểm vì nó tác động đến não, không chỉ tàn phá cơ thể mà còn có khả năng phá hủy trí não con người. Những người nghiện ma túy đá nặng thường bị mất trí loạn thần, có cảm giác bất an, khi bình thường thì ngớ ngẩn, suy nghĩ như những đứa trẻ con, hoặc có khi hung bạo, mất kiểm soát làm ra những hành vi nguy hiểm cho xã hội.

Điều trị cai nghiện ma túy

Như chúng ta đã biết, nghiện ma túy do 2 nguyên nhân chính là tâm lý người sử dụng và tác dụng lệ thuộc của ma túy. Do đó để điều trị cai nghiện ma túy, chúng ta cần điều trị cả hai nguyên nhân trên kết hợp với phục hồi sức khỏe và chống tái nghiện.

• Điều trị loại bỏ tác dụng của ma túy: Là quá trình cắt cơn, giải độc để loại bỏ các chất ma túy ra ngoài cơ thể và đầu óc. Sau quá trình này, não bộ con người đã không còn bị chất ma túy chi phối và họ có thể có những suy nghĩ khác mang tính tích cực hơn nhưng họ vẫn chưa thể bỏ được ma túy.
• Điều trị tâm lý: Sau khi cắt cơn, giải độc, tâm lý người nghiện đã tương đối ổn định và họ có thể nghe, có thể tâm sự. Họ cũng sẽ chia sẻ nguyên nhân khiến họ nghiện và muốn sớm trở lại như người bình thường. Lúc này, gia đình và bác sĩ tâm lý cần phải động viên khuyến khích họ, tác động tâm lý với người bệnh.
• Phục hồi sức khỏe: Trong thời gian nghiện, các dạng chất ma tuý đã tàn phá sức khoẻ dẫn đến tình trạng mệt mỏi toàn cơ thể, ăn uống kém, mất ngủ, đặc biệt là các tế bào tiết hormon nội sinh (morphin nội sinh) bị mất đi khiến tâm lý người cai nghiện rất mệt mỏi. Phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân sẽ giúp họ khỏe mạnh hơn, có khả năng chống chọi lại với ma túy.
• Chống tái nghiện: Là biện pháp sử dụng thuốc chống tái nghiện hoặc liệu pháp tâm lý để giúp người nghiện hoàn toàn thoát khỏi sự lệ thuộc với ma túy kể cả về cơ thể hay tâm lý. Thuốc chống tái nghiện ma túy hiện nay thường sử dụng là Naltrexone 50mg (Revia, Albernin), là một loại thuốc đối kháng với nhóm ma túy Heroin, thuốc phiện cho nên ta chỉ có thể điều trị chống tái nghiện cho người sử dụng ma túy nhóm này.

Vai trò của gia đình và xã hội

Nghiện ma túy là căn bệnh mạn tính của não và việc cai nghiện ở nhà hay ở trung tâm chỉ giải quyết được khâu cắt cơn nghiện, loại trừ tức thời triệu chứng cai nghiện, chứ không hề làm thay đổi bản chất của bệnh mạn tính ở não. Do vậy, đối với người nghiện, bất kỳ khi nào xuất hiện các điều kiện khiến họ tiếp xúc hoặc MUỐN tiếp xúc với ma túy, thì cơn nghiện sẽ lại tái phát.

Sự thật là, gần như 100% người cai nghiện sau khi thoát khỏi tình trạng cai nghiện ma túy thì họ đều có mong muốn, có quyết tâm, làm lại cuộc đời. Tuy nhiên, với những ám ảnh tâm lý về ma túy, cộng thêm mặc cảm về những lỗi lầm của quá khứ cùng với sự coi thường, nghi kỵ và xa lánh của cộng đồng và gia đình sẽ khiến chút quyết tâm, chút ý chí ấy của họ suy giảm dần và cuối cùng họ sẽ đi tìm sự trợ giúp để có thể có niềm vui, đó chính là ma túy.

Một sự thật đáng buồn nữa là ý chí và quyết tâm của người cai nghiện dường như không cân sức đối với sự cám dỗ của ma túy và dấu ấn của ma túy trong não người nghiện mạnh đến mức dễ dàng đè bẹp mọi quyết tâm cũng như ý chí của người nghiện. Với người đã từng nghiện, dù đã cai hàng chục năm đi nữa thì chỉ cần ngửi một hơi khói ma túy phảng phất trong không khí thôi thì não của họ đã tê liệt mọi phản kháng. Và trong môi trường đầy rẫy chất ma túy hiện nay và giá ma túy ngày càng rẻ, ngày càng nhiều chủng loại thì điều này thực sự rất nguy hiểm.

Rất khó để làm được một môi trường không có ma túy, nhưng việc phòng tránh là cần thiết và đây chính là nhiệm vụ của gia đình và xã hội để giúp đỡ những người nghiện có thể làm lại cuộc đời.

Gọi thoại - Gọi video khám từ xa với bác sĩ Cai nghiện

Bạn có thể tư vấn Cai nghiện với bác sĩ Huỳnh Văn Hà thông qua hình thức Gọi thoại - Gọi video vào các ngày trong tuần bằng cách đặt hẹn trên hệ thống Khám từ xa Wellcare.

Lịch khám từ xa của bác sĩ Huỳnh Văn Hà: 7:00 - 21:30 từ thứ 2 - thứ 7 và 9:00 - 21:30 chủ nhật. 

Phí khám của bác sĩ Huỳnh Văn Hà: 150.000đ/lần tư vấn.

Hướng dẫn cách gọi khám với bác sĩ Huỳnh Văn Hà

• Bước 1: Chọn giờ còn trống.
• Bước 2: Đăng nhập Sổ khám Online (để xác định SĐT sẽ dùng gọi bác sĩ).
• Bước 3: Thanh toán trước phí khám (thẻ ATM, thẻ tín dụng, chuyển khoản, tại cửa hàng tiện lợi gần nhà).
• Bước 4: Kiểm tra tin nhắn & nhận đường link bệnh án điện tử; cập nhật lý do khám và tải ảnh hoặc video clip (đơn thuốc, x-quang…) từ bệnh án điện tử.
• Bước 5: Đúng giờ hẹn, nhấp nút gọi màu cam trên bệnh án điện tử để gặp bác sĩ; Xem dặn dò, kê toa sau khi tư vấn xong.

>>> Tổng đài hỗ trợ: (028) 3622 6822.