Viêm da dầu

Viêm da đầu là gì?

Là bệnh da thông thường, biểu hiện tình trạng viêm da mạn tính với vảy da bóng mỡ trên nền da đỏ xuất hiện ở vùng da có nhiều tuyến bã hoạt động như da đầu, mặt, vùng trước xương ức, vùng liên bả vai… Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi.
Bệnh diễn biến dai dẳng với các đợt bùng phát. Tuy không ảnh hưởng tới sức khoẻ nhưng bệnh có thể gây ảnh hưởng tới thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh.
Viêm da dầu được biết đến từ rất lâu với nhiều tên gọi khác nhau. Ở Việt Nam, trước đây viêm da dầu thường được gọi là chàm da dầu, chàm da mỡ…
Người nhiễm HIV/AIDS tỷ lệ mắc bệnh viêm da dầu rất cao.

Triệu chứng viêm da dầu

Triệu chứng lâm sàng

• Dát đỏ ranh giới không rõ trên có vảy da bóng mỡ màu vàng. Vị trí chủ yếu: Da đầu, sau tai, ống tai ngoài, rãnh mũi má, lông mày, bờ mi, vùng trước xương ức và vùng liên bả. Một số vị trí ít gặp hơn như nách, kẽ dưới vú, rốn, bẹn, kẽ mông.
• Ngứa.

Các hình thái của viêm da dầu

Viêm da dầu ở trẻ sơ sinh: Viêm da dầu có thể xuất hiện ở các vị trí:

• Ở đầu: Đỉnh đầu đóng vảy nhờn như mỡ, có màu trắng, trắng xám hay vàng, không ngứa, giống như 'mũ úp'.
• Ở thân mình (bao gồm cả tổn thương nếp gấp và vùng quấn tã) vảy nhờn, bóng màu vàng sẫm. Khi những vảy này bong ra, phần da ở chỗ đó đỏ ửng.

Viêm da dầu ở người lớn:

• Ở đầu: Gầu ở da đầu là biểu hiện sớm nhất của viêm da dầu.
• Cuối giai đoạn này xung quanh các nang lông thường đỏ lên, bong vảy, lan thành từng mảng có ranh giới rõ. Mảng tổn thương có thể lan rộng và tiến ra rìa chân tóc. Trường hợp mạn tính có thể thấy rụng tóc.

Ảnh minh họa

• Ở mặt
  
  • Viêm da dầu thường đặc trưng bằng thương tổn vùng lông mày, điểm giữa trên gốc mũi và rãnh mũi má. Thương tổn là các dát đỏ bong vảy da, ranh giới rõ và thường liên quan đến thương tổn trên đầu.
  • Viêm bờ mi cũng thường thấy, bờ mi đỏ lên và có những vảy da trắng nhỏ.
  • Viêm da dầu nông ở cằm thường gặp ở nam giới ở giai đoạn đầu khi mọc râu.
• Ở thân mình
  
  • Hình thái cánh hoa (Petaloide form): Thường gặp nhất, thường xuất hiện ở vùng trước xương ức và vùng liên bả vai ở nam giới. Thương tổn bắt đầu bằng những sẩn nhỏ nang lông, màu đỏ nâu, phía trên có vảy tiết bã. Thương tổn lan rộng ra và liên kết với nhau tạo thành đám thương tổn có hình vòng cung với vảy da trắng ở vùng trung tâm, các sẩn đỏ thẫm với vảy tiết bã ở vùng ngoại vi.
  • Hình thái bong vảy phấn: Là các dát đỏ bong vảy.
• Ở các nếp gấp như nách, bẹn, sinh dục, kẽ dưới vú: Biểu hiện như viêm kẽ, các dát đỏ ranh giới rõ và có vảy da tiết bã.

Nguyên nhân viêm da dầu

Căn nguyên của bệnh viêm da dầu chưa rõ ràng. Các yếu tố nội sinh và gen được coi là nguyên nhân của bệnh. Ngoài ra còn có vai trò của nấm.
Cơ chế bệnh sinh của bệnh viêm da dầu có thể theo một số giả thuyết sau:

• Sự bất thường về vòng đời của các tế bào thượng bì: Sự di chuyển nhanh của tế bào thượng bì ra các lớp ngoài làm cho quá trình sừng hoá chưa kịp hoàn thiện.
• Do nấm Malassezia: Gồm 7 loài M.furfur, M.sympodialis, M.obtusa, M.globosa, M.restricta, M.slooffiae và M.pachydermatis.

Yếu tố làm tăng nguy cơ viêm da dầu

Một số yếu tố liên quan:

• Viêm da dầu từng được coi là kết quả của sản xuất quá nhiều chất bã.
• Thói quen gội đầu không thường xuyên.
• Thói quen sử dụng thuốc và mỹ phẩm có chứa cồn gây khô da.
• Thời tiết nóng ẩm hoặc lạnh khô.
• Người béo bệu, có chế độ ăn nhiều chất béo.
• Rối loạn thần kinh trung ương như Parkinson, liệt dây thần kinh sọ não, mất cảm giác rộng ở thân mình.
• Stress, cơ thể suy nhược.

Một số bệnh da khác cũng thường hay phối hợp với bệnh viêm da dầu như trứng cá, trứng cá đỏ, vảy nến.

Điều trị viêm da dầu

Sử dụng các loại thuốc:

• Bong vảy, tiêu sừng.
• Thuốc kháng viêm.
• Thuốc chống nấm.