Thông liên thất

Thông liên thất là gì?

Thông liên thất (ventricular septal defect - VSD) là một lỗ hổng trong vách ngăn tâm thất, hoặc vách ngăn giữa hai ngăn dưới của tim được gọi là tâm thất phải và trái. Thông liên thất là một dị tật tim bẩm sinh, từ thai nhi còn phát triển trong thai kỳ, có thể một số vấn đề nào đó xảy ra gây ảnh hưởng đến sự phát triển của tim trong tám tuần đầu tiên của thai kỳ, dẫn đến chứng thông liên thất.

Thông thường, máu ít oxy (màu xanh lam) trở về tâm nhĩ phải từ cơ thể, đi đến tâm thất phải, sau đó được bơm vào phổi, nơi nhận oxy. Máu giàu oxy (màu đỏ) trở lại tâm nhĩ trái từ phổi, đi vào tâm thất trái, và sau đó được bơm ra ngoài cơ thể qua động mạch chủ.

Thông liên thất cho phép máu giàu oxy (màu đỏ) đi từ tâm thất trái, qua lỗ mở ở vách ngăn, rồi trộn với máu ít oxy (màu xanh) trong tâm thất phải.

Triệu chứng thông liên thất

Các dấu hiệu và triệu chứng của dị tật tim nghiêm trọng thường xuất hiện trong vài ngày, vài tuần hoặc vài tháng đầu đời của trẻ.

Các triệu chứng thông liên thất (VSD) ở trẻ có thể bao gồm:

• Ăn uống kém, không phát triển
• Thở nhanh hoặc khó thở
• Dễ mệt mỏi

Cha mẹ và bác sĩ thể không nhận thấy các dấu hiệu của thông liên thất khi sinh. Nếu khiếm khuyết nhỏ, các triệu chứng có thể không xuất hiện cho đến quãng thời gian sau này của thời thơ ấu. Các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào kích thước của lỗ và các dị tật tim liên quan khác.

Bác sĩ có thể lần đầu nghi ngờ có một khuyết tật tim trong quá trình thăm khám kiểm tra định kỳ nếu nghe thấy tiếng thổi trong khi nghe tim bằng ống nghe tim phổi. Đôi khi một VSD có thể được phát hiện khi siêu âm trước khi đứa trẻ được sinh ra.

Cũng đôi khi, VSD không được phát hiện cho đến tuổi trưởng thành. Các triệu chứng có thể bao gồm khó thở hoặc tiếng thổi tim mà bác sĩ nghe thấy khi nghe tim bằng ống nghe tim phổi.

Nguyên nhân

Thông liên thất xuất hiện trong quá trình phát triển của thai nhi và biểu hiện sau khi sanh. Trong những tuần đầu sau khi thụ thai, tim được hình thành từ một ống lớn, sau đó phân chia ra thành những phần sau này sẽ phát triển thành các vách và các buồng tim. Nếu có một bất thường xuất hiện trong quá trình này, nó có thể tạo ra một lỗ thông trên vách liên thất gây nên thông liên thất sau này.

Trong một vài trường hợp, khuynh hướng hình thành thông liên thất có thể do bất thường về gen do sự thêm hay bớt một nhiễm sắc thể. Tuy nhiên, phần lớn trường hợp không xác định được nguyên nhân.

Yếu tố nguy cơ

Các yếu tố sau đây trong thời gian mang thai có thể làm tăng nguy cơ sinh con với một khuyết tật tim trong đó có thông liên thất.

• Mẹ nhiễm Rubella trong khi mang thai làm tăng nguy cơ dị tật tim của thai nhi. Virus rubella qua nhau thai và lây lan qua hệ thống tuần hoàn mạch máu thai nhi gây tổn thương các cơ quan, bao gồm cả tim.
• Bệnh tiểu đường khó kiểm soát. Bệnh tiểu đường của người mẹ không được kiểm soát sẽ ảnh hưởng đến lượng đường trong máu thai nhi, gây ra nhiều hiệu ứng gây hại cho phát triển của thai nhi.
• Mẹ sử dụng ma túy hoặc uống rượu hoặc tiếp xúc với các chất độc hại, phóng xạ trong khi mang thai.

Điều trị

Nhiều trẻ sinh ra với một lỗ thông liên thất nhỏ (VSD) sẽ không cần phẫu thuật để đóng lỗ thông. Sau khi sinh, bác sĩ sẽ cần quan sát và theo dõi bé và điều trị các triệu chứng trong khi chờ xem liệu khiếm khuyết có tự đóng lại hay không.

Những em bé cần phẫu thuật điều trị thường phải được thực hiện ngay trong năm đầu đời. Trẻ em bị khiếm khuyết thông liên thất vừa hoặc lớn hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng có thể cần phẫu thuật để lỗ thông liên thất.

Một số trường hợp thông liên thất nhỏ được phẫu thuật đóng lại để ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến vị trí thông liên thất, chẳng hạn như gây tổn thương van tim. Nhiều người có thông liên thất nhỏ có cuộc sống hoàn toàn bình thường và ít gặp phải vấn đề nào.

Những em bé có thông liên thất lớn hoặc dễ bị mệt khi bú có thể cần bổ sung dinh dưỡng để giúp phát triển khỏe mạnh. Một số trẻ sơ sinh có thể cần dùng thuốc để điều trị suy tim.

Thuốc men

Thuốc điều trị thông liên thất tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng suy tim. Mục tiêu của thuốc là giảm lượng chất lỏng tuần hoàn và có trong phổi. Các loại thuốc có thể bao gồm thuốc lợi tiểu, chẳng hạn như furosemide (Lasix), để làm giảm lượng máu phải bơm.

Phẫu thuật hoặc các thủ thuật khác

Điều trị phẫu thuật cho thông liên thất bao gồm việc gắn hoặc vá lỗ thông bất thường giữa các tâm thất. Các bước xử lý VSD có thể bao gồm:

• Chuẩn bị phẫu thuật: Thủ thuật này được lựa chọn trong hầu hết các trường hợp phẫu thuật tim hở gây mê toàn thân. Ca phẫu thuật cần có máy tim phổi và một vết rạch trên ngực. Bác sĩ sử dụng miếng dán hoặc chỉ khâu để đóng lỗ.
• Quy trình đặt ống thông: Đóng lỗ thông liên thất trong khi đặt ống thông không cần mở lồng ngực. Bác sĩ sẽ luồn một ống mỏng (ống thông) vào mạch máu ở háng và dẫn nó đến tim. Sau đó, bác sĩ sử dụng một thiết bị lưới có kích thước đặc biệt để đóng lỗ.

Sau khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ hẹn tái khám thường xuyên để đảm bảo lỗ thông liên thất vẫn đóng và tìm các dấu hiệu biến chứng. Tùy thuộc vào kích thước của khiếm khuyết cùng với các vấn đề sức khỏe khác, bác sĩ sẽ cho bạn biết tần suất bé sẽ cần được thăm khám.

Chăm sóc trẻ bị thông liên thất

Một số trẻ được kê thuốc để làm giảm triệu chứng trước khi phẫu thuật. Những trường hợp thông liên thất lớn có thể xuất viện trong vòng 4-5 ngày sau phẫu thuật nếu không có vấn đề gì.

Hầu hết trường hợp, trẻ em được phẫu thuật sẽ phục hồi nhanh chóng nhưng vẫn cần phải theo dõi thường xuyên để phát hiện các dấu hiệu bất thường. Trẻ có thể được siêu âm lại để chắc chắn lỗ thông được đóng lại hoàn toàn.

Những triệu chứng gợi ý có vấn đề bao gồm:

• Da quanh miệng, môi và lưỡi xanh hoặc hơi tím
• Chán ăn
• Tăng cân chậm hoặc sụt cân
• Trẻ chậm, giảm vận động
• Sốt kéo dài
• Vết mổ sưng, đau và chảy mủ
• Thông báo cho bác sĩ bất cứ triệu chứng nào trong các triệu chứng kể trên sau phẫu thuật đóng lỗ thông

Khi một đứa trẻ được chẩn đoán thông liên thất, điều này luôn là một sự lo lắng cho bố mẹ chúng. Nhưng tin tốt là, đây là một bệnh lý có thể được điều trị rất hiệu quả. Hầu hết trẻ em được điều trị thành công và có cuộc sống khỏe mạnh bình thường về sau.

Khám Thông liên thất trực tuyến tại Khám từ xa Wellcare

Bước 1- Đặt hẹn khám từ xa

Bước 2 - Thanh toán phí và cung cấp thông tin bệnh án theo yêu cầu của bác sĩ

Bước 3- Đúng giờ, ấn nút GỌI BÁC SĨ

Khi thấy trẻ có những dấu hiệu của Thông liên thất, hãy nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ. Đặt hẹn khám từ xa ngay với Bác sĩ tim mạch nhi giỏi trên hệ thống Wellcare để nhanh chóng được tư vấn, khám và điều trị bệnh.

Xem thêm các bệnh tim mạch ở trẻ em khác: TỔNG HỢP 26 BỆNH TIM MẠCH NHI THƯỜNG GẶP NHẤT