Tắc ruột sơ sinh

Bệnh tắc ruột là gì ?

Bệnh thường xảy ra trong 15 ngày đầu của đời sống. Bệnh liên quan mật thiết đến các ngành sản khoa và nhi khoa là nơi trẻ được phát hiện bệnh trước khi được chuyển đến tay phẫu thuật viên.

Triệu chứng bệnh tắc ruột sơ sinh

• Khám bụng có thể sờ thấy quai ruột chứa phân su ở hố chậu phải.
• Thăm trực tràng thấy một số kết thể phân su trắng hoặc một ít phân su đen quánh.

Nguyên nhân gây bệnh tắc ruột sơ sinh

Tắc tá tràng

Nguyên nhân bên trong:

• Teo tá tràng.
• Hẹp tá tràng (màng ngăn có lỗ).

Nguyên nhân bên ngoài:

• Tụy hình nhẫn.
• Dây chằng Ladd.
• Kìm động mạch.
• Tĩnh mạch cửa trước tá tràng.

Teo ruột

Hay gặp ở ruột non.
Đoạn teo có thể ngắn hay dài, 1 hay nhiều đoạn.
Có 3 hình thái teo ruột:

• Thể màng ngăn: Giữa hai đoạn ruột ngăn cách bởi một màng ngăn niêm mạc.
• Thể dây xơ: đoạn trên và dưới nối nhau bằng một dây xơ.
• Thể gián đoạn: 2 đầu ruột không dính với nhau, mạc treo khuyết hình chữ V.

Viêm phúc mạc (VPM) bào thai

Đo thủng ruột thời kỳ bào thai dẫn tới phân su tràn vào ổ bụng.- Có thể gặp các thể: VPM dính, VPM tự do, VPM kết bọc…

Tắc ruột phân su

• Do phân su đặc quánh lấp đầy lòng ruột gây tắc, thường tắc ở đoạn cuối hồi tràng.
• Là biểu hiện sớm của bệnh xơ nang tụy.
• Dị tật hậu môn trực tràng
• Không có lỗ hậu môn: có lỗ rò hoặc không.
• Có lỗ hậu môn: teo trực tràng, hẹp hậu môn trực tràng.

Tắc ruột cơ năng

Có hội chứng tắc ruột sơ sinh.
Thăm trực tràng: vẫn có phân su.
Nguyên nhân:

• Giãn đại tràng bẩm sinh.
• Các nhiễm khuẩn sơ sinh nặng gây liệt ruột.
• Nút phân su.

Yếu tố nguy cơ tắc ruột sơ sinh

Thường gặp ở trẻ đẻ non và người mẹ bị cúm khi mang thai.

Biến chứng tắc ruột sơ sinh

Một số biến chứng có thể thấy là mất nước, hít phải chất nôn, vỡ ruột…

Điều trị tắc ruột sơ sinh

Điều trị bảo tồn

• Chỉ định khi chẩn đoán chắc chắn và chưa có biến chứng.
• Kỹ thuật tiến hành: Thụt 40ml Gastrografin vào đại tràng, quan sát dưới màn huỳnh quang cho đến khi hết thuốc sang được quai ruột non chứa phân su, thụt từ từ trong vòng 15 phút. Chụp bụng không chuẩn bị sau khi rút sonde hậu môn. Chụp kiểm tra sau 12 - 24 giờ.
• Truyền dịch bằng đường tĩnh mạch, đường 5% trong nước muối 0,2% với tốc độ 30ml/giờ trong khi tiến hành thủ thuật và trong 6 giờ tiếp theo. Theo dõi tình trạng mất nước bằng hematocrit và điện giải đồ.
• Bơm acetycystein qua sonde dạ dày mỗi lần 5ml, 6 giờ/lần trong 5 ngày.
• Cho bệnh nhân ăn khi hết dấu hiệu tắc ruột.

Phẫu thuật

Chỉ định khi bệnh nhân có các biến chứng như thủng ruột, xoắn ruột, hoặc khi điều trị bảo tồn thất bại hoặc chẩn đoán không chắc chắn.
Chuẩn bị trước mổ:

• Duy trì thân nhiệt.
• Đặt sonde hút dạ dày.
• Cho vitamin K.
• Bồi phụ nước điện giải.
• Cho kháng sinh phổ rộng (cephalosporin liều 50mg/kg cân nặng).

Kỹ thuật

Mở bụng đường giữa trên rốn. Tìm và đưa quai ruột chứa phân su ra ngoài ổ bụng. Cắt quai ruột có chứa phân su. Đặt sonde vào đầu dưới bơm rửa sạch phân su và kết thể phân su. Khâu nối ruột tận- tận 2 lớp bằng chỉ tiêu 5/0 hoặc 6/0 mũi rời.