Rối loạn lưỡng cực (bệnh hưng – trầm cảm)

Thế nào là rối loạn lưỡng cực (bệnh hưng – trầm cảm)?

Ảnh minh họa

Rối loạn lưỡng cực, hay còn gọi là rối loạn hưng – trầm cảm, là tình trạng tâm thần thay đổi bất thường khiến tâm trạng có thể đột ngột hưng cảm (tăng động, kích động) hoặc trầm cảm. Khi người bệnh cảm thấy chán nản, họ có thể cảm thấy tuyệt vọng và mất hứng thú trong các hoạt động thường ngày. Khi tâm trạng người bệnh thay đổi theo hướng khác, họ sẽ cảm thấy đầy hưng phấn và tràn đầy năng lượng. Trạng thái thay đổi tâm lý đột ngột này thường xuất hiện vài lần trong năm hoặc thậm chí nếu nặng hơn là vài lần trong tuần.

Triệu chứng thường gặp của Rối loạn lưỡng cực

Khi hưng cảm, người bệnh sẽ có một số biểu hiện sau:

• Ăn uống nhiều hơn;
• Không thích ngủ nhiều;
• Suy nghĩ tích cực và nói nhiều hơn;
• Hoạt động mạnh để tiêu hao năng lượng;
• Cảm thấy tràn đầy năng lượng và hạnh phúc;
• Giảm khả năng phán xét và thường lúng túng khi quyết định sự việc;
• Có thể nghe thấy giọng nói lạ hoặc nhìn thấy ảo giác.

Ở trạng thái trầm cảm, người bệnh sẽ gặp một số triêu chứng sau:

• Ăn ít hơn;
• Cảm thấy uể oải;
• Cảm thấy tự ti về bản thân;
• Cảm thấy cuộc sống tẻ nhạt;
• Buồn và khóc không rõ lí do;
• Rối loạn giấc ngủ;
• Suy nghĩ về cái chết hoặc muốn tự tử.

Rối loạn hưng – trầm cảm thường xảy ra theo chu kì. Tâm trạng thay đổi theo mỗi tháng, mỗi tuần, mỗi mùa hoặc trầm trọng hơn là có thể vào mỗi ngày.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Đi khám hoặc Gọi bác sĩ Tâm Thần Kinh nếu bạn:

• Bỗng dưng cảm thấy hưng phấn, không thể nghỉ ngơi hoặc người khác cho rằng bạn tăng động;
• Bị rối loạn giấc ngủ (khó ngủ hoặc mất ngủ);
• Bị tác dụng phụ khi sử dụng thuốc.

Nguyên nhân gây ra Rối loạn lưỡng cực

Hiện nay, nguyên nhân của bệnh rối loạn lưỡng cực vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, tình trạng tâm thần bất ổn này có thể bị tác động bởi nhiều yếu tố xã hội như căng thẳng và nghiện bia rượu. Ngoài ra, rối loạn lưỡng cực cũng có thể xảy ra khi bạn dùng sai thuốc đặc trị hoặc đổi liều thuốc mà chưa được sự cho phép của bác sĩ.

Nguy cơ mắc phải

Bất cứ ai cũng có thể bị rối loạn hưng – trầm cảm. Tuy nhiên, những người trên 30 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.
Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc rối loạn lưỡng cực bao gồm:

• Tâm lý căng thẳng trong thời gian dài;
• Nghiện ma túy hoặc rượu bia;
• Có tiền sử gia đình từng bị rối loạn lưỡng cực hoặc các bệnh tâm thần khác.
• Tâm lý căng thẳng trong thời gian dài;
• Nghiện ma túy hoặc rượu bia;
• Có tiền sử gia đình từng bị rối loạn lưỡng cực hoặc các bệnh tâm thần khác.

Điều trị Rối loạn lưỡng cực

Rối loạn lưỡng cực không thể chữa khỏi hoàn toàn. Bác sĩ sẽ chỉ định thuốc chứa lithium để giúp bạn cân bằng cảm xúc. Ngoài ra, bác sĩ sẽ theo dõi liên tục trong thời gian dài để ngăn ngừa tái phát trầm cảm hoặc hưng cảm. Nếu tình trạng bệnh diễn tiến nặng, bạn có thể cần uống lithium suốt đời.
Ngoài ra, bạn có thể nhờ bác sĩ tâm lý để giúp bạn điều trị rối loạn hành vi và hướng dẫn bạn kiểm soát suy nghĩ cùng nhận thức của mình.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Bạn cần chú ý một số điều sau đây để kiểm soát diễn tiến bệnh rối loạn lưỡng cực:

• Báo ngay với bác sĩ hoặc ai đó bạn tin tưởng nếu bạn có những suy nghĩ tự tử;
• Cố gắng ngủ theo lịch cố định và ngủ đủ giấc;
• Đừng mặc cảm hoặc tự tách biệt với xã hội;
• Tránh xa các chất kích thích như rượu bia, các chất gây nghiện như cocaine, ma túy và thuốc lắc.

Nếu bạn đang băn khoăn về triệu chứng của mình hoặc người thân, hãy Gọi Bác sĩ Tâm Thần Kinh để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.