Ợ nóng là một tình trạng vô cùng phổ biến. Tại Mỹ, có khoảng 60 triệu người bị ợ nóng ít nhất mỗi tháng một lần. Với những người bị chứng trào ngược dạ dày thực quản, thì chứng ợ nóng là một tình trạng thường xuyên gặp phải.
Một số nguyên nhân gây ợ nóng rất rõ ràng, nhưng một số nguyên nhân khác thì không, và không phải lúc nào ợ nóng cũng là do đồ ăn. Nếu bạn thường xuyên bị ợ nóng, thì đã đến lúc bạn ghi lại và tìm ra nguyên nhân thực sự gây ợ nóng của bạn là gì. Dưới đây là một số nguyên nhân bất ngờ gây ợ nóng có thể bạn chưa biết.
Hút thuốc
Nếu bạn đang cần thêm một lý do nữa để bỏ thuốc lá: hút thuốc sẽ khiến bệnh trào ngược dạ dày thực quản trở nên tệ hơn.
Hút thuốc có thể làm yếu van nằm giữa dạ dày và thực quản (do vậy, axit dạ dày có thể trào ngược lên thực quản), làm muối mật tiêu hóa chất béo cũng có thể trào ngược từ ruột non lên dạ dày. Hút thuốc làm làm giảm tiết nước bọt – yếu tố giúp rửa sạch axit dạ dày ra khỏi thực quả; nước bọt cũng chứa một chất kháng axit tự nhiên: bicarbonate.
Thuốc
Nếu bạn thường xuyên bị đau đầu và ợ nóng? Vậy thì bạn nên suy nghĩ lại trước khi sử dụng các loại thuốc giảm đau không cần kê đơn, như ibuprofen. Khi sử dụng thường xuyên, các thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAIDs) như ibuprofen hoặc naproxen có thể gây ra chứng ợ nóng. Một số loại thuốc kê đơn khác cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm kháng sinh, thuốc chẹn kênh canxi (điều trị tăng huyết áp), thuốc giãn phế quản như albuterol (điều trị hen suyễn và COPD), các thuốc loãng xương và một số loại thuốc an thần. Nếu bạn nghĩ các loại thuốc kê đơn mình đang sử dụng là nguyên nhân gây ợ nóng, bạn nên hỏi ý kiến bác sỹ. Không nên tự ý ngưng dùng thuốc mà không được sự cho phép của bác sỹ.
Thực phẩm chức năng dầu cá
Dầu cá có chứa axit béo omega-3 và đây là giải pháp được cho là có thể hỗ trợ kiểm soát bệnh tim mạch, trầm cảm. Tuy nhiên, dầu cá lại là nguyên nhân có thể gây ợ nóng. Phản ứng phụ của dầu cá lên hệ tiêu hóa được cho là do thành phần dầu có trong loại thực phẩm chức năng này, mà không phải do cá. Bản thân cá rất ít chất béo, giàu protein và là một nguồn thực phẩm tuyệt vời cho những người bị ợ nóng nếu được sử dụng đúng cách.
Căng thẳng
Căng thẳng có thể gây ra ợ nóng, nhưng mối liên quan giữa căng thẳng và ợ nóng phức tạp hơn bạn nghĩ. Căng thẳng thực ra không gây ra việc tăng sản xuất axit dạ dày. Trên thực tế, trong một nghiên cứu đăng tải trên Journal of Psychosomatic Research, những người mắc chứng ợ nóng thường tự cảm thấy những triệu chứng của mình có liên quan với căng thẳng, còn mức độ axit dạ dày của họ thực sự không tăng. Nói cách khác, những người thường xuyên căng thẳng có thể sẽ nhận thấy rõ dấu hiệu ợ nóng hơn, hoặc các ảnh hưởng về mặt thần kinh của căng thẳng có thể sẽ tác dụng lên thụ thể cảm nhận đau ở thực quản.
Bạc hà
Bạc hà, cũng như dầu cá, là con dao hai lưỡi đối với dạ dày. Trà bạc hà, viên nang dầu bạc hà và thậm chí là kẹo bạc hà thường được sử dụng để làm dịu tình trạng đau bụng, nhưng những giải pháp này có thể sẽ phản tác dụng với những người bị trào ngược dạ dày thực quản. Tác dụng làm dịu và làm tê liệt của menthol có trong bạc hà có thể sẽ làm giãn van ngăn cách giữa dạ dày và thực quản (còn gọi là cơ thắt thực quản dưới). Do vậy, bạc hà có thể khiến axit dạ dày trào ngược lên thực quản dễ dàng hơn và làm nặng thêm tình trạng ợ nóng của bạn.
Thừa cân
Bạn càng thừa nhiều cân, nguy cơ bạn bị ợ nóng càng cao. Một nghiên cứu năm 2003 trên Journal of the American Medical Association chỉ ra rằng, nguy cơ xuất hiện các triệu chứng trào ngược axit sẽ tăng lên cùng với chỉ số khối cơ thể (BMI). Mối liên quan này còn thể hiện mạnh hơn với nữ giới (đặc biệt là ở phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh). Mỡ thừa ở bụng cùng với các chất hóa học được giải phóng ra bởi mỡ có thể có thể là những nguyên nhân lý giải cho mối liên quan giữa thừa cân và chứng ợ nóng.
Gen di truyền
Nếu bạn thắc mắc về nguyên nhân gây ra chứng ợ nóng của bạn, thì có thể cha mẹ (chứ không phải là đồ ăn) sẽ chịu trách nhiệm cho việc này. Trong những năm gần đây, đã có ít nhất 2 nghiên cứu chỉ ra rằng, 30-45% nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản của bạn phụ thuộc vào các yếu tố di truyền. 55-70% còn lại phụ thuộc vào việc bạn thường ăn gì, bạn có hút thuốc hay không, bạn có thường xuyên luyện tập thể thao hay không… Các chuyên gia chưa lý giải được tại sao các yếu tố di truyền lại liên quan tới bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Nhưng có thể là do các yếu tố về mặt thể chất di truyền, ví dụ như bất thường về chức năng dạ dày hoặc rất nhạy cảm với axit dạ dày.
Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam- Theo Health
Viện y học ứng dụng Việt Nam
- 28-05-2018 -