Những cách để giảm phản ứng viêm có hại trong cơ thể

Đã đến lúc bạn cần phải tuân thủ một số lời khuyên sau đây của các chuyên gia nếu tình trạng viêm trở thành mãn tính.

Viêm là gì?

Viêm cấp tính là đáp ứng miễn dịch tự nhiên khi mô tế bào bị tổn thương và như vậy có lợi cho cơ thể. Khi bạn bị chấn thương do tai nạn xe cộ, vết rách da thường sẽ bị sưng, tấy đỏ và xảy ra phản ứng viêm. Tất cả những điều này là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch của bạn đang gửi tín hiệu thông báo đến các tế bào bạch cầu di chuyển tới vị trí bị tổn thương để chữa lành mô đó. Trong trường hợp này, phản ứng viêm là có lợi cho cơ thể.

Ngược lại, viêm mãn tính lại là đáp ứng miễn dịch có hại của cơ thể trước sự tấn công của các tác nhân thuộc về môi trường, thể chất và tinh thần như chế độ ăn nghèo nàn, các hóa chất độc hại và stress. Đây được coi là phản ứng viêm “thầm lặng” bởi có thể diễn biến kéo dài mà người bệnh thậm chí không biết về điều đó. Khi bạn ăn, uống phải quá nhiều chất độc hại, có lối sống quá căng thẳng, ít vận động thể lực hay hút thuốc, uống rượu… những yếu tố này sẽ dần hình thành chuỗi các đáp ứng viêm mạn tính trong cơ thể. Khi phản ứng viêm tích lũy lại đến một mức độ đủ lớn, hệ miễn dịch của bạn sẽ quá tải và dễ nhầm lẫn giữa một bên là tác nhân gây bệnh thực sự và một bên là các tế bào khỏe mạnh, do đó quay lại tấn công chính cơ thể của chúng ta.

Nguyên nhân gây viêm mạn tính

Phản ứng viêm mạn tính được kích thích bởi rất nhiều yếu tố, hầu hết những yếu tố này bạn đều có thể kiểm soát và phòng tránh được.

• Chế độ ăn kém lành mạnh gồm những loại thực phẩm chế biến sẵn, quá nhiều sản phẩm từ động vật, đồ uống có đường, chất béo chuyển hóa, chất béo bão hòa và tiêu thụ quá nhiều rượu.
• Các vấn đề về sức khỏe đường ruột.
• Dị ứng thực phẩm.
• Nhiễm trùng mạn tính (do vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng).
• Stress và lao động quá sức.
• Lối sống tĩnh tại, ít vận động.

Hậu quả của viêm mãn tính

Về lâu dài, tình trạng viêm mãn tính sẽ gây tổn hại đến hệ miễn dịch, dẫn tới các bệnh mạn tính nghiêm trọng như ung thư, hen phế quản, bệnh tự miễn, dị ứng, hội chứng ruột kích thích, viêm khớp, loãng xương và thậm chí là lão hóa (khuôn mặt bạn sẽ trông già hơn tuổi thật). Những căn bệnh này thường chỉ được điều trị bằng thuốc và phẫu thuật, do vậy chỉ có tác dụng giảm triệu chứng tạm thời mà không tác động được đến gốc rễ của căn bệnh. Ngoài ra, những loại thuốc sử dụng (kèm theo những tác dụng phụ) đôi khi còn có thể khiến vấn đề trở nên trầm trọng hơn.

Những biện pháp đơn giản giúp giảm thiểu phản ứng viêm mãn tính

1. Tăng cường tiêu thụ những sản phẩm có nguồn gốc thực vật, giàu dinh dưỡng và thực phẩm toàn bộ

Giảm tiêu thụ những thực phẩm có thể kích thích phản ứng viêm đã đề cập ở trên (đường tinh chế, tinh bột, thực phẩm chế biến sẵn, sản phẩm nguồn gốc động vật); thay thế bằng những thực phẩm toàn bộ và có nguồn gốc từ thực vật vào chế độ ăn của bạn. Đây là những thực phẩm rất giàu các vitamin, chất khoáng, các chất chống ung thư, chống oxy hóa nguồn gốc từ thực vật và chất xơ cần thiết cho cơ thể.

2. Quan tâm đến sức khỏe đường ruột

Khoảng 60-70% các tế bào miễn dịch của cơ thể tập trung tại đường ruột, do vậy duy trì một hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh là một trong những biện pháp quan trọng giúp giảm thiểu phản ứng viêm. Một cách vô cùng đơn giản và hiệu quả đó là sử dụng các sản phẩm chứa probiotic hàng ngày.

3. Phát hiện và xử trí các vấn đề dị ứng thực phẩm và nhiễm trùng mạn tính

Xét về những biện pháp giúp giảm tình trạng viêm mạn tính, bạn sẽ thiếu sót nếu không quan tâm đến tình trạng dị ứng thực phẩm và nhiễm trùng mạn tính. Gluten, đậu nành, các sản phẩm từ sữa, trứng và nấm men là những tác nhân gây dị ứng thực phẩm thường gặp nhất có thể kích thích các đáp ứng miễn dịch mỗi khi nạp chúng vào cơ thể. Những tác nhân dị ứng này có thể nhận biết thông qua xét nghiệm máu. Ngoài ra, chỉ có bạn mới cảm nhận được cơ thể mình khi ăn những thực phẩm đó, và do vậy có thể loại bỏ những thực phẩm mà bạn nghi ngờ.

Một vấn đề khác cần quan tâm đó là tình trạng nhiễm trùng mạn tính do vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng. Những tác nhân gây bệnh này ẩn náu trong cơ thể bạn và kích thích các đáp ứng miễn dịch gây viêm trong cơ thể. Những tác nhân gây bệnh này có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm máu hoặc quan sát các chất tiết của cơ thể (phân, dịch tiết hô hấp).

Ngoài ra, bạn có thể biết được cơ thể có bị viêm mạn tính hay không nhờ hội chứng rò rỉ đường ruột, một triệu chứng có thể gây tổn thương niêm mạc đường ruột. Khi đó, các vi khuẩn, thực phẩm chưa được tiêu hóa và các độc tố khác có thể rò rỉ qua niêm mạc ruột vào máu, kích thích phản ứng tự miễn và các triệu chứng viêm.

4. Nghỉ ngơi thư giãn

Giấc ngủ vào ban đêm là khoảng thời gian cơ thể hoạt động tích cực nhất để tái tạo và sửa chữa những tế bào bị tổn thương. Hầu hết các chuyên gia đều khuyên rằng bạn nên ngủ khoảng 7-8 tiếng/đêm. Tình trạng stress thường là nguyên nhân dẫn đến thiếu ngủ.

Thật không may là nếu bạn luôn gặp stress trong cuộc sống, cơ thể bạn sẽ sản xuất nhiều hormon cortisol – một hormon kích thích các phản ứng viêm của cơ thể. Đó là lý do tại sao bạn có thể dễ dàng giảm thiểu các triệu chứng viêm nhiễm bằng cách giảm stress như ngủ nhiều hơn, tập yoga, tập thiền, đi bộ đường dài, sử dụng ít các thiết bị công nghệ hay đi du lịch.

5. Giảm độc tố trong thực phẩm và hạn chế sử dụng các sản phẩm hóa học cũng như chăm sóc cá nhân

Hệ miễn dịch sẽ gặp rắc rối nếu như cơ thể bạn hấp thụ quá nhiều các hóa chất độc hại và thuốc trừ sâu qua đường tiêu hóa và qua da. Bạn nên giảm tối đa phơi nhiễm với những chất độc này bằng cách tăng cường tiêu thụ các thực phẩm hữu cơ, lựa chọn các sản phẩm chăm sóc cá nhân không độc hại và các sản phẩm tẩy rửa gia dụng từ thiên nhiên.