6 mẹo chạy bộ dành cho người bị hen suyễn

Nếu bạn bị hen suyễn mãn tính hoặc hen do tập luyện, bạn vẫn có thể chạy và thở dễ dàng nhờ những mẹo này.

Chạy bộ và hen suyễn có vẻ không cùng tồn tại, nhưng người ghi danh kỉ lục marathon thế giới - Paula Radcliffe của Anh quốc, được chẩn đoán sẽ bị hen khi tập luyện, là một minh chứng khiến chúng ta phải nghĩ lại.

1. Chắc chắn rằng bạn bị hen suyễn

Chỉ thở khò khè hoặc ho sẽ không đồng nghĩa là bạn bị hen suyễn. Có một vài triệu chứng sẽ giống với hen suyễn, phổ biến nhất là rối loạn chức năng thanh quản. Bạn nên gặp bác sĩ để chẩn đoán xác định bệnh cũng như được điều trị thích đáng.  

2. Dùng thuốc

Cơ chế của thuốc hen suyễn là thư giãn cơ xung quanh đường thở. Đó là khi những cơ này co thắt (tình trạng được gọi là co thắt phế quản), từ đó người bị hen suyễn sẽ thở khò khè, ho và khó thở. 

Một số thuốc giảm hen suyễn nhanh chẳng hạn Albuterol, thường được kê đơn dưới dạng bình xịt định liều khẩn cấp. Những thuốc này được sản xuất nhằm xoa dịu triệu chứng trong vòng vài phút, còn được dùng như thuốc dự phòng. Vì vậy, người chạy bộ bị hen suyễn có thể sử dụng một liều trong vòng vài phút trước khi chạy để chế ngự triệu chứng. 

Nếu bạn bị hen suyễn mãn tính (triệu chứng của bạn không chỉ xảy ra do hoạt động gắng sức), bạn sẽ cần thuốc kiểm soát hằng ngày, chẳng hạn thuốc hít chứa steroid, bên cạnh việc dùng bình xịt định liều khẩn cấp.

3. Khởi động

Một số người chạy bị hen suyễn bỏ qua khởi động do nghĩ rằng làm vậy sẽ giữ lại năng lượng của phổi để dành cho việc chạy. Tuy nhiên, giúp phổi làm quen với hoạt động thể lực trước khi chạy chính thức thực sự có thể giúp bạn tránh cơn hen. Sẽ có một thời kì chống kích thích của co thắt phế quản. Nếu bạn khởi động đủ nhiều để gây ra ho và thở khò khè, thường mất khoảng 4 đến 6 tiếng nữa phế quản mới lại co thắt. 

Điều mấu chốt là chỉ khởi động đủ mạnh để co thắt nhẹ mà không hủy hoại năng lượng của bạn. Bạn có thể chạy ngắn trong vài phút và làm vài động tác.  

4. Tránh phấn hoa hoặc tác nhân kích thích trong không khí

Dị ứng phấn hoa có thể kích thích thành triệu chứng hen suyễn đối với một số người bị hen khi tập thể dục, vì vậy tốt nhất nên chạy vào thời điểm phấn hoa trong không khí ở mức thấp nhất, thường là sáng sớm. Bạn có thể kiểm tra lượng phấn hoa trong không khí ở địa phương mình qua trang web hoặc các phần mềm trên điện thoại. Sau đó, tắm càng sớm càng tốt để loại bỏ phấn trên da và tóc, cho luôn quần áo tập vào máy giặt. 

Nếu lượng phấn trong không khí vẫn cao ngay cả khi trong buổi sáng, hãy cân nhắc chạy bộ bằng máy trong phòng tập hoặc thực hiện các hoạt động ngoài trời khác không đòi hỏi bạn thở mạnh, chẳng hạn chèo thuyền kayak, đạp xe hoặc đi bộ. 

5. Đeo khẩu trang

Ngay cả những người không bị hen cũng bị ho khi chạy ở nhiệt độ thấp. Vì sao vậy? Hít thở không khí lạnh và khố có thể khiến đường thở bị lạnh và khô - kích thích co thắt phế quản.

Bạn nên che chắn mũi và miệng khi chạy, không khí ẩm khi bạn thở ra sẽ giúp làm ẩm không khí hít vào. Tránh dùng khăn badana vải bông, chúng sẽ khiến bạn bị lạnh hơn khi nhiệt độ thấp. Các loại khăn tiện dụng như balaclava hoặc neck gaiter có thể giúp che chắn cả đầu và mặt. 

6. Hãy thông thái

* Luôn luôn mang theo bình xịt định mức khẩn cấp. Một bệnh nhân hen suyễn nên mang theo mọi nơi, không chỉ khi chạy. Bạn có thể tiện cất ở nhiều nơi như túi áo khoác hoặc túi quần.

* Lên kế hoạch. Thảo luận với bác sĩ để có kế hoạch ứng phó với cơn hen. Bạn có nên gọi ngay cho cơ sở y tế để được chẩn đoán độ nặng của cơn hen không? Hoặc bạn có nên dùng thuốc từ bình xịt trong một số trường hợp nhất định không? Nên xịt bao nhiêu và khi nào thì phù hợp?

* Cân nhắc dùng đến dấu hiệu cảnh báo y tế. Một chiếc vòng cổ hoặc dây đeo, nhãn hiệu có thể giúp phản ánh tình trạng hen suyễn của bạn đến người khác. Khi đó họ sẽ có kế hoạch giúp đỡ ứng phó kịp thời.

* Cực kì cẩn thận nếu hen nặng. Nếu bạn đã từng bị tình trạng 'flash attack,' tức từ tình trạng bình thường cho đến kiệt sức diễn ra rất ngắn, bạn nên chạy bộ cùng một người bạn hoặc mang theo điện thoại di động - hoặc cả hai.