Nội soi bàng quang

Tên kỹ thuât y tế: Nội soi bàng quang

Bộ phận cơ thể/mẫu thử: Bàng quang

Tìm hiểu chung

Nội soi bàng quang là gì?

Nội soi bàng quang là thủ thuật cho phép bác sĩ nhìn vào bên trong bàng quang và niệu đạo khi dùng một dụng cụ nhẹ và nhỏ gọi là dụng cụ gọi là ống soi bàng quang.

Ống soi bàng quang được đặt vào trong niệu đạo và sau đó đưa thật chậm lên trên bàng quang. Nội soi bàng quang cho phép bác sĩ nhìn vào trong bàng quang và niệu đạo, những bộ phận không nhìn thấy rõ thông qua chụp X-quang. Những dụng cụ phẫu thuật nhỏ được đặt vào thông qua ống soi bàng quang cho phép bác sĩ sinh thiết mẫu thiết mô hay mẫu thử nước tiểu.

Sỏi trong bàng quang hay những sự phát triển mô nhỏ được cắt bỏ trong lúc nội soi. Đó là lý do bạn không cần thực hiện phẫu thuật lớn hơn.

Khi nào bạn nên thực hiện nội soi bàng quang?

Nội soi bàng quang được thực hiện để tìm ra nguyên nhân của những triệu chứng như:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu thường xuyên;
• Máu trong nước tiểu (haematuria);
• Tiểu không kiểm soát được;
• Tế bào bất thường tìm trong mẫu thử nước tiểu;
• Đau thường xuyên sau khi tiểu;
• Khó khăn trong việc đi tiểu (hạch lớn hơn ở cửa bàng quang hay niệu đạo teo lại).

Đôi khi, kết quả nội soi bàng quang bình thường. Tuy nhiên, nội soi sẽ giúp loại bỏ những nguyên nhân nhất định. Nội soi bàng quang thực hiện để theo dõi tình trạng sức khoẻ. Ví dụ, một vài người thường xuyên nội soi sau khi điều trị khối u bàng quang. Nội soi sẽ giúp phát hiện những biến chứng lặp lại và có thể được điều trị trước khi bộc phát nặng.

Khi sử dụng nhiều dụng cụ đưa vào thông qua ống nội soi, bác sĩ có thể:

• Gỡ bỏ sỏi ra khỏi bàng quang. Nếu sỏi nằm cao ở trong niệu quản, bác sĩ sẽ nới rộng ống soi niệu quản lên trên niệu quản. Niệu quản là những ống dùng để thải nước tiểu từ thận xuống bàng quang;
• Lấy mẫu thử nước tiểu từ từng ống niệu đạo sẽ giúp kiểm tra tình trạng viêm nhiễm hay khối u có thể có trong 1 trong hai quả thận;
• Làm tiêu đi bướu nhỏ hay khối u từ thành bàng quang;
• Đặt stent (một ống nhỏ) vào trong niệu đạo đã hẹp lại sẽ giúp dòng nước tiểu lưu thông dễ dàng khi niệu đạo hẹp lại;
• Chụp X-quang niệu đạo và thận. Bác sĩ sẽ tiêm chất nhuộm vào niệu đạo lên thận. Thuốc cản quang hiện lên trên ảnh chụp x-quang và giúp xác định những vấn đề liên quan đến thận hay niệu đạo;
• Tiêu huỷ tuyến tiền liệt (sử dụng một loại ống soi bàng quang vào cắt bỏ từng phần của tuyến tiền liệt).

Điều cần thận trọng

Bạn nên biết những gì trước khi thực hiện nội soi bàng quang?

Nội soi bàng quang không thường được thực hiện nếu bạn bị viêm nhiễm bàng quang, tuyến tiền liệt hay niệu đạo.

Có hai kiểu nội soi bàng quang:

• Nội soi bàng quang bằng ống mềm là sử dụng một ống mỏng, dẻo được sử dụng chỉ để quan sát bên trong bàng quang của bạn;
• Nội soi bàng quang bằng ống cứng là sử dụng một ống kim loại mỏng, thẳng được sử dụng để đưa các dụng cụ phẫu thuật nhỏ vào bên trong bàng quang của bạn, giúp lấy mẫu mô xét nghiệm hoặc thực hiện các liệu pháp điều trị.

Những phương pháp chụp X-quang, như chụp hệ tiết niệu ngược dòng hay chụp niệu đạo bàng quang, có thể được thực hiện trong lúc nội soi bàng quang.

Trước khi tiến hành kỹ thuật y tế này, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Quy trình thực hiện

Bạn nên chuẩn bị gì trước khi thực hiện nội soi bàng quang?

Tuỳ thuộc vào quy trình thực hiện, bác sĩ sẽ kê toa thuốc kháng thể cho bạn.

Nếu bạn thực hiện nội soi trong phòng mổ với việc sử dụng thuốc tê, nhân viên y tế khoa Ngoại sẽ liên hệ hướng dẫn bạn.

Bạn không nên ăn hay uống bất cứ gì vào đêm trước ngày nội soi. Những năm gần đây, bác sĩ gây mê đã cho phép việc uống nước tối đa trước 4 giờ trước khi nội soi.

Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn:

• Sử dụng thuốc kháng sinh. Bác sĩ có thể kê cho bạn thuốc kháng sinh để sử dụng trước khi thực hiện thủ thuật này, nhất là khi bạn đang bị nhiễm trùng.
• Lấy mẫu nước tiểu. Bác sĩ có thể sẽ chỉ định một xét nghiệm nước tiểu trước khi bạn được thực hiện nội soi bàng quang. Vì vậy, bạn đừng vội đi tiểu vào buổi hẹn nội soi bàng quang.

Với những quy trình thực hiện với loại thuốc tê tại chỗ, bạn không cần phải nhịn ăn.

Dù bạn được gây tê hay gây mê đường tĩnh mạch trong suốt thời gian thực hiện nội soi bàng quang, bạn hãy chuẩn bị cho sự hồi phục sau đó của mình. Bạn hãy nhờ người thân chở bạn về nhà.

Báo cho bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc loãng máu, bao gồm warfarin (Coumadin), aspirin, và ibuprofen.

Quy trình thực hiện nội soi bàng quang như thế nào?

Nội soi bàng quang thực hiện trong ngày và không cần ở lại bệnh viện (ngoại trú). Xét nghiệm có thể thực hiện khi bạn đang tỉnh. Một vài người cần dùng thêm thuốc an thần để thư giãn.

Bạn cần mặc đồng phục y tế và nằm trên băng dài. Đầu niệu đạo (điểm cuối của dương vật hay vùng ngoài âm đạo) và vùng da gần kề sẽ được rửa sạch. Một số loại mỡ sẽ được đưa vào đầu niệu đạo. Các loại mỡ này chứa loại thuốc tê tại chỗ để làm tê vùng niệu đạo, sẽ giúp cho ống soi bàng quang đi vào niệu đạo dễ dàng hơn.

Bác sĩ sẽ nhẹ nhàng đưa ống soi niệu đạo vào trong bàng quang. Bác sĩ sẽ quan sát kỹ lưỡng thành niệu đạo và bàng quang. Nước cất được bơm vào trong ống soi niệu đạo để làm đầy bàng quang. Việc này sẽ giúp bác sĩ nhìn vào thành bàng quang dễ dàng hơn. Khi đã làm đầy bàng quang, bạn sẽ cảm thấy mắc tiểu và thấy khó chịu trong cơ thể.

Nội soi bàng quang sẽ kéo dài từ 5 – 10 phút nếu chỉ quan sát phần trong bàng quang. Nội soi có thể kéo dài lâu hơn nếu bác sĩ thực hiện một quy trình dài hơn như sinh thiết (lấy mẫu thử) từ thành bàng quang. Bác sĩ sẽ báo với bạn những gì bác sĩ thấy trong bàng quang.  Nếu bạn thực hiện sinh thiết, mẫu thử sẽ được gửi đi xét nghiệm và quan sát dưới kính hiển vi. Sẽ mất vài ngày để bản báo cáo sinh thiết gửi đến cho bác sĩ.

Trong vài trường hợp, bác sĩ sẽ tiêm thuốc gây mê khi thực hiện nội soi, nếu bác sĩ sử dụng ống soi bàng quang cứng. Trong vài trường hợp, bạn sẽ được tiêm thuốc tê cột sống để làm tê toàn bộ phần dưới của cơ thể.

Bạn nên làm gì sau khi thực hiện nội soi bàng quang?

Hầu hết những người nội soi bàng quang có thể về nhà ngay trong ngày. Tình trạng hồi sức còn phù thuộc vào loại thuốc tê. Nếu sử dụng thuốc tê tại chỗ, bạn có thể về nhà ngay lập tức. Với số khác, thời gian hồi sức kéo dài từ 1 – 4 tiếng. Trong lúc quan sát, thuốc tê sẽ hết tác dụng, và bạn có thể đi tiểu trước khi ra về.

Hãy dành cho bạn chút thời gian nghỉ ngơi sau khi thực hiện thủ thuật này. Hãy uống nhiều nước để đi tiểu nhiều hơn.

Đừng uống rượu, lái xe, hay vận hành máy móc phức tạp trong suốt phần còn lại của ngày bạn được thực hiện nội soi bàng quang.

Nếu bạn được sinh thiết, bạn sẽ cần thời gian để hồi phục lại. Bạn hãy tránh nâng vật nặng trong vòng 2 tuần tiếp theo.

Hãy hỏi bác sĩ của bạn xem khi nào là an toàn để bạn có thể quan hệ tình dục.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình thực hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Kết quả

Kết quả của bạn có ý nghĩa gì?

Bác sĩ sẽ bàn bạc với bạn về kết quả sau khi nội soi bàng quang. Kết quả sinh thiết sẽ có sau vài ngày.

Kết quả bình thường:    

• Niệu đạo, bàng quang, niệu quản bình thường;
• Không có bướu hay mô bất thường, sung tấy, chảy máu, bị hẹp hay những cấu trúc bất thường.

Kết quả bất thường:

• Sưng tấy và hẹp niệu đạo vì viêm nhiễm hay hở tuyến tiền liệt;
• Xuất hiện khối u bàng quang (lành tính hay ác tính), bướu, ung nhọt, sỏi thận, viêm nhiễm thành bàng quang;
• Bất thường trong cấu trúc ống tiết niệu từ khi sinh ra;
• Ở phụ nữ, bộ phận xương chậu bị xệ xuống.

Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.