Triệu chứng của táo bón ở trẻ
Táo bón rất thường gặp ở trẻ em, tuy nhiên may mắn là hầu như đây chỉ là triệu chứng tạm thời. Cần nhớ là mỗi bé có thói quen đi cầu khác nhau. Có bé đi cầu 3 lần/ngày, cũng có bé 3 ngày đi cầu 1 lần. Dấu hiệu táo bón bao gồm: số lần đi cầu ít hơn so với bình thường của bé, đau khi đi cầu, cảm giác đầy bụng, chướng hơi, sợ đi cầu, có thể thấy có máu trong phân, giấy vệ sinh hay quần lót.
Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ
Nguyên nhân hay gặp của táo bón là do chế độ ăn ít chất xơ và bé không bổ sung đủ lượng nước cần thiết. Bé ăn nhiều phô mai, bánh mì, thịt có thể táo bón khá thường xuyên. Chế độ ăn nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giúp phân không cứng và khô.
Một số thuốc điều trị trầm cảm và bổ sung sắt khi thiếu máu thiếu sắt có thể gây bón. Táo bón cũng có thể xảy ra khi bé thay đổi từ bú sữa mẹ sang bú sữa công thức, hay từ bú sữa sang ăn dặm, hay khi bé ăn nhiều sản phẩm làm từ bơ sữa. Trẻ đang tập ngồi bô cũng dễ “bón”, đôi khi nguyên nhân chỉ là do trẻ bị ép đi cầu khi chưa sẵn sàng.
Một số bé cho dù rất muốn đi cầu, nhưng lại từ chối ngồi toilet, vì ngại đi chỗ lạ không phải ở nhà, ngại xin phép thầy cô, không muốn ngưng chơi giữa chừng.
Táo bón còn có thể do hội chứng ruột kích thích, với khởi phát từ stress hay chế độ ăn nhiều chất béo hay chất cay. Khi bé lo lắng về một vấn đề nào đó, như học trường mới, hay vấn đề ở nhà. Stress rất dễ ảnh hưởng đến đường ruột. Một trẻ hội chứng ruột kích thích có thể bị bón, tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi.
Trong một số ít trường hợp, táo bón do bệnh lý. Cần đưa bé đến gặp bác sĩ nếu táo bón của bé kéo dài quá 2 - 3 tuần hoặc táo bón kèm sốt, ói, sụt cân, chướng bụng, nứt hậu môn...
Điều trị và phòng ngừa táo bón ở trẻ
Để phòng ngừa và điều trị táo bón, cần:
- Cho bé uống nhiều nước: số lượng nước khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và cân nặng. Những trẻ ở tuổi đi học thường cần ít nhất 3 - 4 ly nước mỗi ngày.
- Bổ sung thêm chất xơ: gồm rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Chất xơ có rất nhiều trong các loại thức ăn mỗi ngày của bé như táo, lê, cam, chuối chín, đậu, yến mạch, bánh mì nguyên hạt.
- Tập thể dục: hoạt động thể chất thúc đẩy sự hoạt động của ruột. Có thể chỉ cần những vận động đơn giản như trò chơi đuổi bắt, cưỡi xe đạp...
- Thiết lập thời khóa biểu ăn uống phù hợp: nếu bé của bạn có thói quen đi cầu sau khi ăn và bé ngại đi cầu trong lớp thì nên cho bé ăn sớm một chút để bé còn thời gian ngồi toilet tại nhà trước khi đi học.
- Tập cho trẻ thói quen đi cầu: có thể tập bé ngồi 10 phút trong toilet vào giờ cố định mỗi ngày, lý tưởng nhất là sau bữa ăn, vì ăn cũng kích thích đi cầu tự nhiên cho đường ruột.
Nguồn tham khảo:
Constipation http://kidshealth.org/en/parents/constipation.html…
Constipation in children https://www.mayoclinic.org/…/c…/symptoms-causes/syc-20354242
BS Lưu Hồng Vân
Chuyên khoa Nhi, Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare
- 30-11-2018 -