Biến chứng trên dây rốn, màng ối và nước ối trong thai kỳ

Dây rốn và màng ối đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh của trẻ khi còn trong bụng mẹ. Thường thì quá trình mang thai sẽ diễn biến thuận lợi mà không có vấn đề gì. Tuy nhiên, một số phụ nữ có thể gặp một số biến chứng liên quan đến các cấu trúc này gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả bà mẹ và thai nhi.

Biến chứng dây rốn

Dây rốn chỉ mang một động mạch

Dây rốn bình thường có hai động mạch và một tĩnh mạch có chức năng vận chuyển máu giữa nhau thai và em bé. Tuy nhiên, một số trẻ chỉ có một động mạch dây rốn. Bình thường thì vấn đề này không ảnh hưởng quá nhiều đến sự phát triển của trẻ. Khoảng 30% trẻ sơ sinh có một động mạch dây rốn mắc phải một số bất thường bẩm sinh như sứt môi, bệnh tim mạch hoặc bất thường về nhiễm sắc thể.

Cuống rốn cắm màng và mạch máu tiền đạo

Bình thường thì các mạch máu được bảo vệ bởi cuống rốn sẽ vận chuyển máu từ nhau thai tới thai nhi. Tuy nhiên, 1 – 2% phụ nữ có thai gặp phải một hiện tượng gọi là cuống rốn cắm màng. Trong hội chứng này, các mạch máu sẽ di chuyển mà không được bảo vệ, dọc theo màng bào thai trước khi hợp lại trong cuống rốn. Phụ nữ có thai mắc hội chứng này thường bị sinh non, trẻ đẻ ra nhẹ cân và thường gặp phải rất nhiều những dị tật bẩm sinh. Cuống rốn cắm màng còn có thể gây xuất huyết cho trẻ trong khi được đưa ra khỏi bụng mẹ, sau khi màng ối đã bị vỡ. Các trường hợp được chẩn đoán cuống rốn cắm màng thường được chỉ định mổ lấy thai để phòng khả năng xuất huyết.

Mạch máu tiền đạo là một biến chứng của nhau thai cắm màng xảy ra khi các mạch máu dây rốn vắt ngang qua màng ối và đi qua vị trị nằm giữa thai nhi và cổ tử cung. Đây là một cấp cứu sản khoa rất nguy hiểm bởi một khi màng ối bị vỡ thì các mạch máu này cũng có thể bị đứt và gây xuất huyết nghiêm trọng cho đứa trẻ khiến cho nhịp tim trẻ giảm rất thấp đe dọa đến tính mạng của trẻ. Trong trường hợp người mẹ bị mạch máu tiền đạo với xuất huyết âm đạo nghiêm trọng, các bác sỹ sẽ chỉ định mổ lấy thai để cứu lấy em bé.

Các biến chứng trên màng ối

Viêm màng ối (Chorioamnionitis)

Viêm màng ối là tình trạng nhiễm trùng tại màng ối và nước ối, thường là nhiễm trùng thứ cấp do mẹ hoặc trẻ đã bị mắc một nhiễm trùng nào đó. Các triệu chứng của viêm màng ối bao gồm sốt, tăng nhịp tim ở bà mẹ hoặc thai nhi, đau tử cung, nước ối có mùi hôi. Tình trạng viêm màng ối có thể dẫn đến rách màng ối và đồng thời kéo dài thời gian chuyển dạ. Viêm màng ối thường được chẩn đoán trước giai đoạn chuyển dạ bằng các xét nghiệm máu và chọc dò dịch ối, và được theo dõi trong khi chuyển dạ. Trong trường hợp bạn được chẩn đoán bị viêm màng ối trong thai kỳ, bác sỹ sẽ kê kháng sinh và yêu cầu sản phụ sinh càng sớm càng tốt.

Các vấn đề về thể tích nước ối

Thể tích nước ối bình thường trong tử cung là vào khoảng 1 lít vào tuần thứ 36 thai kỳ và sẽ giảm đáng kể sau khi trẻ được sinh ra. Tuy nhiên có hai vấn đề về thể tích nước ối thường gặp ở phụ nữ có thai:

Dư nước ối: Tình trạng này khá phổ biến ở những phụ nữ bị mắc bệnh tiểu đường. Nguyên nhân của chứng dư nước ối chưa được làm rõ. Dư nước ối có thể được phát hiện bằng siêu âm thông thường. Những phụ nữ bị chứng dư nước ối thường dễ sinh con mắc những dị tật bẩm sinh và gặp phải những vấn đề về nhiễm sắc thể, dễ bị bong nhau thai, sinh non, thai chết lưu hoặc xuất huyết hậu sản. Một số thủ thuật chọc dò dịch ối thường được sử dụng để loại bỏ bớt dịch ối.

Không đủ ối: là tình trạng tử cung chứa quá ít dịch nước ối. Không đủ ối là một trường hợp hiếm gặp trong giai đoạn đầu thai kỳ, tuy nhiên nếu gặp phải tình trạng này, các bà bầu sẽ có nguy cơ cao bị sảy thai, phôi thai chậm phát triển, bong nhau thai, đẻ non, thai nhi dễ mắc phải các dị tật về cơ xương như dị tật chân bẩm sinh, các bất thường ở phổi như thiểu sản phổi và thai chết lưu. Do thể tích nước ối thường giảm dần sau tuần thứ 35 thai kỳ nên tình trạng không đủ ối thường phổ biến hơn ở giai đoạn này.

Không đủ ối trong giai đoạn muộn thai kỳ thường gây ra một số vấn đề đối với thai nhi và người mẹ cần áp dụng phương pháp sinh mổ để đảm bảo an toàn cho đứa trẻ. Hội chứng không đủ ối có thể được điều trị bằng cách bơm một dung dịch tinh thể (crystalloid) vào bên trong tử cung để thay thế cho lượng dịch ối đã mất.