Tìm hiểu về chế độ ăn Paleo

Chế độ ăn Paleo, hoặc chế độ ăn tiền sử, đang ngày càng phổ biến trong giới thể hình như là một phương pháp lành mạnh để giảm cân. Chế độ ăn Paleo là bữa ăn thiết kế dựa trên thói quen ăn uống của thời kì đồ đá, khi tổ tiên chúng ta sống trong hang động.

Đó là cuộc sống săn bắt với thịt, hải sản, rau, quả, quả hạch và hạt cây. Trong khẩu phần Paleo sẽ không có thực phẩm được phát triển trong kỉ nguyên nông nghiệp và công nghiệp như ngũ cốc, thực phẩm từ sữa, các loại đậu, đường tinh chế hoặc bất kì thực phẩm đã qua xử lý nào.

Vì chế độ Paleo có lượng đường bột thấp nên dễ hiểu nó đang ngày càng phổ biến, là cách hiệu quả để giảm cân. Đạm, rau và quả là những nhóm thực phẩm ‘đắt giá’, và việc giảm ngũ cốc, đường tinh luyện và các loại đậu có thể giảm rất nhiều lượng tiêu thụ calo hàng ngày. Câu hỏi đặt ra là chế độ Paleo có thực sự lành mạnh và nên được áp dụng lâu dài hay không.

Mặc dù mức độ phổ biến đang tăng lên, trọng tâm và triết lý cơ bản của chế độ ăn Paleo không phải là giảm cân. Được phát triển vào những năm 70 bởi một chuyên gia tiêu hóa, chế độ Paleo được quảng bá là cải thiện sức khỏe toàn diện. Những người ủng hộ chế độ Paleo nói rằng cơ thể con người chưa được tiến hóa để thích nghi với thực phẩm trong thời kì phát triển nông nghiệp và vì vậy, chúng ta nhạy cảm với các vấn đề sức khỏe hơn, đặc biệt đường tiêu hóa (chẳng hạn hội chứng ruột kích thích, khó tiêu, không dung nạp gluten hoặc lactose). Để ngăn những rối loạn đó, quan điểm đưa ra là chúng ta cần quay trở lại chế độ của thời kì săn bắt hái lượm. Cả các chuyên gia và chuyên gia y tế đểu đứng về hai phe của cuộc tranh cãi, hàng loạt nghiên cứu ra đời ủng hộ cả hai phía.  

Hãy để những quan điểm về tiến hóa sang một bên, giảm cân là một tác dụng phụ (đôi khi được mong đợi) của chế độ Paleo. Bạn đã bao giờ thấy bức khắc họa trên đá về người Neanderthal béo phì chưa? Các nghiên cứu tiếp tục cho thấy khẩu phần giàu đạm và ít đường bột tốt cho giảm cân, không giống như chế độ low carb chỉ dựa vào thịt bacon những năm 90, chế độ Paleo bao gồm thức ăn đạm đa dạng và không quá đặt thịt vào trọng tâm khẩu phần. Vì săn bắt và chài lưới không phải là lựa chọn khả thi với phần lớn chúng ta, chế độ này nhấn mạnh vào thịt động vật được nuôi bằng cỏ, hải sản hoang dã và trứng hữu cơ. So với thịt nuôi công nghiệp, thịt nuôi bằng cỏ ‘gầy’ và ít béo hơn, không có kháng sinh và hormon, giàu axit béo omega 6 và omega 3, ít nguy cơ có E. coli. 

Trong khi tất cả các loại rau quả được cho phép (không giống như những phiên bản trước của chế độ Paleo), chế độ này khuyến khích tránh hoa quả có chỉ số đường huyết cao. Bên cạnh đạm từ động vật, chất béo đến từ dầu trong hạt cây, rau và quả hạch chẳng hạn bơ và dừa. Chế độ Paleo tiếp tục loại bỏ thực phẩm từ sữa, ngũ cốc và giả ngũ cốc (chẳng hạn hạt quinoa), các loại đậu, rau giàu bột, thực phẩm qua xử lý, đường tinh luyện, và thực phẩm mặn. Trên cả mục đích giảm cân, chế độ Paleo cũng là chế độ kiêng tốt nếu bạn nhạy cảm với gluten hoặc sữa. (Để dám chắc thì thử một ít thực phẩm từ sữa và thực phẩm chứa gluten, tăng liều lượng ít một để xem cơ thể có phản ứng không). 

Có nhiều phiên bản của khẩu phần Paleo cho phép ngũ cốc, nhưng cho dù vậy, khẩu phần cũng sẽ không chứa sữa và lượng ngũ cốc rất thấp. Nếu bạn đang thực hiện khẩu phần Paleo, hãy siêng ăn quả và rau giàu chất xơ và canxi, bổ sung đa vitamin để cung cấp vi chất thiếu hụt (chẳng hạn vitamin D) khi tuân theo khẩu phần. Điều quan trọng là bạn đảm bảo có đủ calo cần thiết vì chế độ này có lượng calo thấp hơn nhiều do chứa chủ yếu protein ít béo và rau.

Theo Prevention
Viện y học ứng dụng Việt Nam