Tiểu đường trong giai đoạn mang thai xảy ra khi lượng glucose trong máu tăng cao. Lượng glucose trong máu cao do người mẹ không thể tiết đủ insulin (phụ nữ mang thai cần insulin nhiều gấp hai đến ba lần phụ nữ không mang thai).
Có hai nguyên nhân các bà mẹ cần nhiều insulin:
- Khi mang thai, cơ thể người mẹ tiết ra một số hormone khiến insulin khó thực hiện nhiệm vụ kiểm soát đường huyết ở mức bình thường.
- Vì bào thai lớn dần lên và cần nhiều insulin hơn từ mẹ.
Không giống tiểu đường type 1 và 2, tiểu đường thai kỳ chỉ tạm thời và thường biến mất sau khi mang thai. Tuy nhiên, phụ nữ mắc tiểu đường thai kỳ tăng nguy cơ 50-60% mắc tiểu đường type 2 sau này; vì vậy họ nên kiểm tra tiểu đường type 2 hằng năm sau khi đã sinh con.
Tại sao insulin lại quan trọng
Insulin là một loại hormone tự nhiên được cơ thể tạo ra. Insulin giúp chuyển đường từ máu tới các tế bào trong cơ thể. Nếu cơ thể không thể tiết đủ insulin, đường từ thức ăn sẽ đọng lại trong mạch máu và khiến đường huyết tăng cao.
Tiểu đường thai kỳ ảnh hưởng tới tôi và con thế nào?
Nguy cơ cho mẹ gồm:
- Tăng khả năng phải sinh mổ
- Tăng khả năng phát triển chứng độc huyết; hoặc mang thai gây nên huyết áp cao; xuất hiện đạm trong nước tiểu.
- Tăng khả năng bị nhiễm trùng đường tiết niệu
Nguy cơ cho trẻ gồm:
- To và nặng cân khi chào đời. Trẻ sơ sinh mà quá to hoặc nhiều cân khi chào đời có nguy cơ cao mắc các bệnh nghiêm trọng sau khi sinh.
- Vai bị trật khớp trong quá trình chào đời (vì bé quá to nên không vừa đường sinh)
- Lượng glucose cực thấp ngay sau khi sinh. Tình trạng này có thể xảy ra vì trước khi sinh con bạn hấp thụ lượng glucose rất cao từ máu của bạn (qua nhau thai). Đứa bé thay đổi lượng glucose cao này bằng việc tự tạo ra lượng glucose cao từ chính insulin của bé. Khi nhau thai bị cắt sau khi sinh, lượng glucose cao này (từ bạn) sẽ đột ngột dừng lại. Đứa bé sẽ vẫn giữ lượng insulin cao và như vậy có thể gây ra tình trạng glucose máu bị hạ xuống quá thấp.
- Bệnh vàng da kéo dài khi mới sinh
- Lượng canxi trong máu thấp
- Hội chứng suy hô hấp (có thể rất nguy hiểm)
Tôi có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ không?
Nếu như bạn có một hoặc nhiều hơn một yếu tố dưới đây, bạn có thể sẽ mắc tiểu đường thai kỳ:
- Gia đình có lịch sử mắc tiểu đường type 2 (bố mẹ, anh trai hay chị gái)
- Mắc tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước
- Nếu đứa con trước mắc dị tật bẩm sinh
- Nếu bạn bị thừa cân
- Nếu bạn quá 30 tuổi
- Nếu như trước kia thai của bạn chết lưu hoặc sẩy thai ngoài ý muốn
- Nếu đứa bé trước mập mạp khi chào đời (nặng hơn 4kg)
- Nếu bạn có tiền sử tăng huyết áp cao khi mang thai, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc đa ối (quá nhiều nước ối)
Có thể làm gì khi mắc tiểu đường thai kỳ?
Hầu hết tiểu đường thai kỳ có thể kiểm soát thông qua chế độ ăn uống và luyện tập trong thai kỳ. Thường thì nó sẽ biến mất sau khi em bé ra đời vì nhu cầu cần lượng insulin cao (trong thời kỳ mang thai) không còn.
Một số phụ nữ mắc tiểu đường thai kỳ cần insulin để duy trì đường huyết ổn định trong thai kỳ. Nếu đủ insulin, bạn và con sẽ khỏe mạnh trong thai kỳ.
Nếu được chẩn đoán mắc tiểu đường, tốt nhất thai phụ nên để bác sĩ theo dõi bệnh thường xuyên. Bác sĩ có thể sẽ cung cấp một số mẹo để thai phụ kiểm soát đường huyết trong thai kỳ.
Có thể bạn sẽ phải hỏi bác sĩ về cách:
- Duy trì lượng glucose máu ở mức khỏe mạnh.
- Dùng máy đo glucose máu tại gia để kiểm tra.
- Kiểm soát cân nặng của bạn trong quá trình mang thai. Nhưng nhớ là những dinh dưỡng lành mạnh thì vẫn tốt cho thai kỳ. Chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn đưa ra những chế độ dinh dưỡng cần thiết.
- Cường độ luyện tập khỏe mạnh (luyện tập giúp cải thiện lượng glucose trong máu đối với một số người, quan trọng cho việc cải thiện sự dẻo dai và chuẩn bị cho việc sinh nở)
- Cho con bú. Không có lý gì mà bạn lại không cho con bú. Sữa của bạn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho con.
Hãy nhớ rằng, nếu bạn mắc tiểu đường thai kỳ, bạn nên kiểm tra tiểu đường type 2 hằng năm từ sau khi sinh cho tới cuối đời. Sự bảo vệ tốt nhất chống lại tiểu đường type 2 đó là cố gắng giữ trọng lượng cơ thể ít không quá cao và tập nhiều bài thể dục. Một vài phụ nữ nên nhớ điều này “Giữ dáng và đừng quá nuông chiều bản thân”
- 28-05-2018 -