Sữa chua làm ở nhà hay mua sẵn tốt hơn?

Sữa chua là một trong những món ăn phổ biến và lâu đời nhất trên thế giới. Món ăn này có mặt từ những năm 5000 trước công nguyên. Để đáp ứng nhu cầu của sữa chua ngày nay, người ta đã chế biến món ăn này tại các nhà máy chế biến thực phẩm thay vì cách làm sữa chua ở nhà như xưa. Nhưng liệu sữa chua công nghiệp có thể tốt như sữa chua tự làm ở nhà hay không?

Sữa chua: chế phẩm tuyệt diệu

Sữa chua được các nhà dinh dưỡng gọi là chế phẩm tuyệt diệu của sữa do có đầy đủ các ưu điểm của một loại thực phẩm dinh dưỡng bậc nhất này như hàm lượng canxi cao, chứa nhiều vi chất thiết yếu như phốt pho, kali, riboflavin, vitamin A.

Hơn thế nữa trong sữa chua truyền thống còn có đậm độ dinh dưỡng cao, giàu protein, các lợi khuẩn và a xít linoleic chống lại ung thư. Đặc biệt là sữa chua Hy Lạp là một trong những loại sữa chua được ưa thích nhất trên thế giới bởi loại sữa chua này tách bỏ gần như hết nước đi để lại một hỗn hợp sánh mịn như kem, khẩu vị không hề thay đổi nhưng nhiều chất béo, protein và calo hơn. Do đó sữa chua được coi là một món ăn nhẹ hoàn hảo cho mọi người.

Với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ sữa chua công nghiệp đã ra đời dần thay thế cho sữa chua làm truyền thống. Mặc dù khi nhìn vào sản phẩm này ai cũng cho rằng nó vẫn dinh dưỡng nhưng nếu nhìn kỹ vào bao bì bạn sẽ nhận ra một sự thật là không phải loại sữa chua nào cũng giống nhau, đặc biệt là những loại sữa chua được thêm các hương vị khác nhau để hấp dẫn người ăn hơn. Đa số các loại sữa chua công nghiệp đều chứa nhiều đường, các chất nhân tạo và chất độn và mặc dù thành phần đáng giá nhất là các lợi khuẩn nhưng có vẻ như một chút lợi khuẩn sẽ không bù đắp được những thiệt hại do đường và các chất nhân tạo gây nên. Do vậy mà sữa chua công nghiệp có sẵn ở các cửa hàng tạp hóa sẽ không tốt như bạn tưởng.

Những điều bạn nên biết về sữa chua được làm sẵn

Có rất nhiều yếu tố tác động vào chất lượng của một sản phẩm sữa chua công nghiệp mà hàng ngày bạn vẫn đang ăn. Đó là chất lượng của loại sữa làm ra sữa chua, phương pháp lên men sữa chua. Một trong những tiêu chí không kém phần quan trọng khác để đánh giá một loại sữa chua chất lượng cao là số lượng lợi khuẩn phải đủ để cải thiện được đường tiêu hóa của bạn. Nhưng có vẻ như sữa chua công nghiệp chưa không bao giờ hội tụ đủ cả ba yếu tố trên.

Khi mua một loại sữa chua bạn khó có thể kiểm tra được chất lượng của loại sữa đã làm ra chúng vì đã bị che dấu bởi những chất tạo mùi, hương vị, chất làm ngọt nhân tạo. Chưa kể đến là nguồn sữa có đảm bảo an toàn hay không (đảm bảo về mặt vi sinh vật, các chất dinh dưỡng có đủ hay không…). Hàm lượng đường cũng là một vấn đề mà bạn cần quan tâm vì đường có thể ảnh hưởng không tốt đến hệ vi sinh trong đường ruột, đặc biệt là những loại đường hóa học. Vì vậy bạn nên cân nhắc giữa lợi ích cung cấp thêm lợi khuẩn nhưng lại có đường tiêu diệt lợi khuẩn trong sữa chua làm sẵn.

Tự làm sữa chua tại nhà

Làm sữa chua tại nhà không hề mất nhiều thời gian mà lại còn đảm bảo chất lượng thậm chí là rất dễ làm nữa. Tất cả những gì bạn cần là loại men làm sữa chua chất lượng tốt và một nguồn sữa tươi đảm bảo chất lượng cao. Nếu bạn không muốn nạp nhiều đường vào cơ thể thì nên tránh mua các hộp sữa chua có đường bán sẵn ở các của hàng siêu thị về làm, thay vào đó hãy tìm mua những gói nấm men Kefir hoặc men sống để làm sữa chua.

Điều quan trọng là sản phẩm của bạn phải được để ở nhiệt độ phòng qua đêm ( khoảng 6-8 tiếng) đủ để sữa biến thành sữa chua. Bởi các vi khuẩn lên men thường nhạy cảm với nhiệt độ nên một lưu ý nữa mà bạn cần phải tuân thủ đó là hỗn hợp sữa và men cần phải được làm ấm (khoảng 40⁰C) đây là nhiệt độ cho các vi khuẩn sinh sôi phát triển. Bạn có thể tận dụng sữa chua làm từ hôm trước để làm men cho ngày hôm sau, vừa tận dụng được nguồn lợi khuẩn sẵn có lại vừa không tốn tiền mua men.

Ngoài ra để đảm bảo tối đa lợi ích của sữa chua, các dụng cụ bạn dùng để làn sữa chua đều phải được tiệt trùng. Điều đó không có nghĩa là bạn phải đi mua một chiếc máy khử trùng tại nhà mà đơn giản chỉ là hãy luộc những dụng cụ đó trong nước sôi rồi để ráo. Sữa chua làm tại nhà chỉ nến sử dụng ngay trong vòng 5-6 tiếng ở nhiệt độ phòng hoặc để lạnh nhưng chỉ nên để cùng lắm là 1 tuần.

Sữa chua làm tại nhà có thể không mịn và đặc như sữa chua mua ở của hàng nhưng hương vị đậm mùi sữa và thành phần dinh dưỡng thì đậm đặc hơn nhiều. Nếu bạn muốn ăn ngọt thì bạn có thể trộn sữa chua với những chất ngọt tự nhiên hoặc chút hoa quả ưa thích để tăng cường thêm các vitamin hoặc nếu như bạn thích hương vị béo ngậy nhưng ít ngọt của nước cốt dừa thì bạn cũng có thể trộn thêm vào. Ngoài ra một số người còn sử dụng sữa chua để làm nước xốt cho món ăn. Người ta trộn thêm tỏi, thì là và một số gia vị khác cho giống với những món salat kiểu tây hơn.

Tóm lại sữa chua vốn dĩ là một thực phẩm giàu dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên một số loại sữa chua bán sẵn có thể không tốt như những gì chúng ta vẫn nghĩ do vậy hãy cố gắng làm sữa chua tại nhà để đảm bảo tối ưu hóa các lợi ích của sữa chua.

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Mercola
Viện y học ứng dụng Việt Nam