Tắc tia sữa hay gặp ở các bà mẹ đang nuôi con bú, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
Trong 2-5 ngày đầu sau sinh, ngực của bạn sẽ trở nên lớn hơn, nặng hơn, và hơi đau khi bắt đầu sản xuất sữa. Một số có cảm giác căng tức là do máu và bạch huyết trong vú. Cảm giác căng tức giảm đi trong vòng 2-3 tuần đầu sau sinh và ngực của bạn sẽ trở nên mềm hơn ngay cả khi sữa về nhiều.
Nhưng nếu ngực của bạn cảm thấy cứng, sưng, đau nhói, lổn nhổn, khó chịu và đau nhiều, bạn rất có thể bị tắc tia sữa. Sưng có thể lan lên nách, và bạn có thể bị sốt nhẹ.
Tắc tia sữa có thể gây ảnh hưởng đến việc bú của đứa trẻ. Quầng vú cứng có thể làm cho trẻ khó ngậm sâu, có thể dẫn đến đau núm vú và ít sữa. Tắc tia sữa có thể dẫn đến những vấn để sức khỏe nặng nề hơn. Hãy gọi cho bác sĩ nếu ngực bạn trở nên cứng và đau hơn, sốt trên 38OC, hoặc đứa bé gặp vấn đề khi bú.
Nguyên nhân
Bạn có thể bị tắc tia sữa nếu bạn không cho con bú thường xuyên và đầy đủ để làm trống ngực của bạn trong những ngày đầu sau sinh. Điều này rất quan trọng dù bạn mới chỉ có ít sữa sau sinh. Tuy nhiên nhiều phụ nữ vẫn bị tắc tia sữa dù cho con bú thường xuyên và đầy đủ.
Bạn cũng có thể bị tắc tia sữa nếu ống dẫn sữa bị tắc. Điều này có thể xảy ra nếu bạn đã nâng ngực và cấy ghép quá nhiều chỗ mà không để lại không gian cho phát triển máu, bạch huyết và tuyến sữa ở vú. Ống dẫn sữa cũng có thể bị tắc nếu bạn thường xuyên mặc áo ngực quá chật.
Phòng ngừa
Không phải tất cả các bà mẹ sau sinh đều bị tắc tia sữa. Một số bà mẹ chỉ thấy ngực hơi đầy lên trong khi một số khác lại thấy ngực phát triển đáng kinh ngạc và cứng.
Một số phương pháp có thể giúp bạn giảm nguy cơ bị tắc tia sữa:
- Cho con bú thường xuyên: 8-12 lần một ngày trong 24h đầu tiên. Có thể trong ngày đầu tiên bé sẽ bú không đến 8 lần. Hãy tìm dấu hiệu đói của bé, giữ bé xích lại gần và áp vào da bạn sẽ giúp khuyến khích bé bú sữa mẹ. Đánh thức bé dậy nếu quá 3 tiếng từ khi bắt đầu bữa bú trước đến bữa bú tiếp theo.
- Cho bé bú hết một bên vú trước khi chuyển sang bên kia. Mỗi bữa bú của bé hết từ 10-20 phút. Nếu bé của bạn không bú được ít nhất là 10 phút, hãy hỏi chuyên gia tư vấn cách để cho bé bú được lâu hơn. Nếu đứa bé của bạn không bú đến bên vú còn lại thì hãy cho bé vào bữa bú tiếp theo.
- Tránh đưa cho trẻ bú bằng bình hoặc vú da trong tháng đầu tiên trừ khi có lí do y tế cần phải làm như vậy. Các cơ sử dụng để bú bình hoặc vú da khác so với cơ dùng để bú sữa từ vú mẹ, vì vậy đứa trẻ có thể gặp khó khăn trong việc bú mẹ sau khi đã bú bình.
- Nếu bác sĩ khuyên bạn cho trẻ bú bình thì hãy vắt sữa ra thay vì sử dụng sữa công thức.
- Nếu một bữa bú bị bỏ qua hay con bạn bú không tốt, hãy dùng tay hoặc máy vắt sữa để vắt hết sữa ra ngoài.
Điều trị
Dưới đây là các phương pháp giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và giảm tắc tia sữa:
- Trước khi cho bú, đặt một miếng gạc ấm lên ngực vài phút để sữa chảy ra. Bạn cũng có thể tắm qua với nước ấm hoặc dùng vòi hoa sen xịt những tia nước ấm lên bầu vú. Không sử dụng nhiệt quá 3 phút vì quá nóng cũng có thể làm tăng sưng và khó khăn cho việc tiết sữa. Nếu bạn bị tắc tia sữa đến mức mà sữa không ra được thì không sử dụng gạc ấm.
- Cho bú thường xuyên, nhưng không nhiều hơn 2-3 tiếng một lần. Nếu ngực của bạn quá căng tức và đứa bé đang ngủ thì hãy thử vắt bớt đi một ít sữa. Có thể dễ dàng hơn nếu tự vắt sữa trong phòng tắm. Nhiều phụ nữ thấy đau và khó chịu khi vắt sữa, nhưng ngực của bạn sẽ giảm căng tức nếu vắt bớt sữa đi.
- Khi đứa trẻ đang bú, hãy xoa bóp nhẹ nhàng bên ngực bé đang bú để kích thích sữa chảy ra và giảm bớt sự căng tức, khó chịu.
- Khi đứa bé của bạn khó khăn trong việc ngậm núm vú, hãy vắt sữa ra. Đầu tiên có thể dùng máy vắt sau đó dùng tay đến khi quầng vú của bạn xẹp bớt đủ để em bé ngậm vào.
- Để làm giảm đau và sưng, hãy dùng túi chườm lạnh lên ngực trước khi cho con bú. Bạn có thể sử dụng đá bào bọc trong túi nilon và bên ngoài bọc một lớp vải mỏng.
- Nhiều phụ nữ tìm thấy hiệu quả từ một chiếc áo ngực hỗ trợ cho con bú. Bạn thậm chí có thể muốn mặc chúng vào ban đêm, nhưng hãy chắc chắc chúng vừa và không có gọng vì gọng có thể gây co thắt và tắc ống dẫn sữa.
- Cân nhắc sử dụng các thuốc giảm đau an toàn khi cho con bú như Acetaminophen hay Ibuprofen.
- Nếu bạn có các triệu chứng giống như cảm cúm, hoặc sốt trên 38 độ, hãy gọi bác sĩ vì bạn có thể nhiễm khuẩn vú.
Tắc tia sữa thường kéo dài bao lâu?
Nếu bạn vẫn cho con bú hay vắt sữa ít nhất 2-3h một lần thì cảm giác căng tức sẽ dần giảm đi trong vòng 24-48h. Nếu không dược điều trị, tắc tia sữa có thể kéo dài đến 10 ngày. Khi không còn tắc tia sữa, ngực của bạn sẽ mềm hơn mặc dù vẫn đầy sữa.
Nếu bạn không cho con bú thì cũng có thể vắt sữa ra ngoài để làm giảm áp lực ở ngực và giảm nguy cơ nhiễm trùng vú. Hãy hỏi nhân viên ý tế để được tư vấn, hướng dẫn thích hợp.
Tắc tia sữa có thể gây thiếu sữa, tắc ống dẫn sữa, viêm vú, hoặc áp xe vú, vì vậy hãy cho con bú thường xuyên ngay từ đầu khi thấy có hiện tượng tắc tia sữa.
Tắc tia sữa có ảnh hưởng đến đứa trẻ không?
Tắc tia sữa có thể làm cho con bạn khó ngậm vú. Hãy nói với bác sĩ nếu con bạn không nhận được đủ sữa.
- 28-05-2018 -