Đứt dây chằng chéo trước là chấn thương dây chằng ở khớp gối khiến xương chày trượt ra trước.
Dây chằng chéo trước giúp ổn định khớp gối, vì vậy đứt một phần hoặc hoàn toàn dây chằng này có thể gây đau và sưng. Đây là một chấn thương thường gặp trong thể thao. Bỏ qua đứt dây chằng khớp gối có thể dẫn đến chấn thương khác.
Chấn thương dây chằng chéo trước gặp nhiều ở các cầu thủ bóng rổ, bóng đá, là những người thường phải nhảy hoặc tương tác với các cầu thủ khác.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Đứt dây chằng chéo trước thường xảy ra ở những người vận động nhiều. Một số hoạt động có thể gây chấn thương dây chằng chéo trước bao gồm:
- Tiếp đất bằng cả bàn chân sau một cú nhảy
- Kéo dãn khớp gối quá nhiều
- Thay đổi hướng đột ngột
- Thay đổi tốc độ khi đang chạy
Bạn cũng có thể bị chấn thương dây chằng chéo trước nếu bị va đập vào một bên gối do tai nạn ô tô hoặc cản đối phương dắt bóng (bóng đá).
Đứt dây chằng chéo trước là một chấn thương thể thao thường gặp. Bóng rổ, trượt tuyết, bóng đá và một số môn thể thao khác có thể khiến các cầu thủ dễ bị chấn thương khớp gối do các hoạt động như nhảy và tranh bóng. Theo Hiệp hội phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ, chấn thương dây chằng chéo trước xảy ra ở vận động viên nam nhiều hơn 2-10 lần so với nữ.
Triệu chứng
Người bị thương dây chằng chéo trước thường nghe thấy âm thanh ngay khi dây chằng bị đứt. Sưng khớp gối thường xuất hiện trong vòng 6 giờ sau chấn thương và có thể khá nghiêm trọng. Tình trạng này có thể gây đau, đặc biệt là khi đi bộ, xoắn vặn, di chuyển chân bị chấn thương. Bạn cũng sẽ cảm thấy khớp gối không ổn định, giống như bị đưa ra phía trước.
Chẩn đoán
Đứt dây chằng chéo trước cần được khám bởi bác sĩ chuyên khoa khớp hoặc phẫu thuật chỉnh hình. Bác sĩ sẽ xem xét lại tiền sử của bạn và hỏi về chấn thương lần này; khám và đánh giá sự ổn định, biên độ hoạt động của khớp gối. Bác sĩ cũng có thể chỉ định một số xét nghiệm sau:
- Chụp Xquang để phát hiện gãy xương
- Chụp cộng hưởng từ để chẩn đoán đứt dây chằng chéo trước và quan sát các dây chằng, cấu trúc khác của khớp gối
- Nếu muốn đánh giá các gãy xương nhỏ ở khớp gối, bác sĩ có thể cho bạn chụp cắt lớp vi tính khớp gối
Điều trị
Điều trị đứt dây chằng chéo trước tùy thuộc vào loại chấn thương và mục tiêu đặc biệt, mức độ cần thiết của bạn. Một số người có thể tiếp tục các hoạt động bình thường với một chấn thương dây chằng chéo trước nhưng sau đó sẽ có những chấn thương khớp gối khác. Với vận động viên, phẫu thuật và vật lí trị liệu có thể là giải pháp tốt nhất để có thể trở lại tập luyện nhanh chóng.
Trong tất cả các trường hợp, điều quan trọng là cần đến khám bác sĩ ngay lập tức để đảm bảo không có gãy xương hoặc tổn thương những dây chằng khác. Nếu khớp gối của bạn có màu xanh tím, cần tìm kiếm hỗ trợ ngay lập tức bởi vì các mạch máu của bạn có thể đã bị thương.
Phẫu thuật
Đôi khi đứt dây chằng chéo trước đòi hỏi phải phẫu thuật để tạo hình lại hoàn toàn bằng gân từ xương bánh chè hoặc gân khoeo.
Khi bạn bị chấn thương lần đầu, bác sĩ có thể kê cho bạn các thuốc giảm đau không kê đơn (ví dụ như ibuprofen). Nếu bạn cần phẫu thuật, bác sĩ sẽ kê cho bạn các thuốc trước và sau khi phẫu thuật. Trước khi phẫu thuật, bạn có thể cần ngừng uống những thuốc ảnh hưởng đến khả năng đông máu như aspirrin.
Sau phẫu thuật, bạn có thể cần tập vật lí trị liệu khoảng 6 tháng để có thể hồi phục lại biên độ cử động của khớp và sức mạnh của cẳng chân.
Phẫu thuật tạo hình thường có tiên lượng tốt, giúp bạn giảm đau và ổn định khớp gối cũng như sức mạnh của cảnh chân. Với điều trị phù hợp, bạn sẽ có khả năng hồi phục tốt nhưng bạn cũng có nguy cơ bị viêm khớp gối. Bệnh có thể xấu đi nếu phẫu thuật không được tiến hành và bạn lại quay trở lại với hoạt động thể thao.
Phòng bệnh
Cơ thể khỏa mạnh và nhanh nhẹn sẽ giúp bạn giảm nguy cơ bị đứt dây chằng chéo trước. Nếu bạn là vẫn động viên, hãy học và tập luyện các kĩ thuật phòng ngừa để giáp áp lực lên khớp gối. Tiếp đất bằng mũi chân thay vì cả bàn chân sẽ cho phép các cơ ở cẳng chân nâng đỡ cơ thể, giảm áp lực không cần thiết đến khớp gối.
- 28-05-2018 -