Việc khám phá ra một chế độ ăn mới hứa hẹn giúp giảm cân nhanh chóng có lẽ đã từng đem lại niềm hi vọng không nhỏ đối với bạn.
Chẳng hạn, chế độ ăn đơn món đã trở thành từ khóa tìm kiếm phổ biến của Google trong năm 2016. Kế hoạch giảm cân lạ lùng này đòi hỏi bạn chỉ ăn một loại thức ăn (ví dụ, táo) hoặc một loại thực phẩm (thông thường là hoa quả hoặc rau) và không ăn gì khác.
Chế độ ăn này trở nên nổi tiếng một phần vì một người dùng Youtube đã chia sẻ video về quá trình ăn gần 30 quả chuối mỗi ngày. Nhà ảo thuật Penn Jillette đã giảm khoảng 45kg nhờ việc không ăn gì ngoài khoai tây. Hay Matt Damon chỉ ăn ức gà để giảm cân phục vụ cho một vai diễn.
Chế độ ăn này tác động đến cơ thể như thế nào?
Chỉ cần tìm kiếm qua Instagram hoặc Google, bạn sẽ thấy mọi người lựa chọn vô số loại rau và quả cho chế độ ăn đơn món – dưa hấu, xoài, súp lơ, cải chân vịt hoặc thậm chí pizza. Những người ủng hộ chế độ ăn này khẳng định rằng chỉ ăn một loại thực phẩm trong một khoảng thời gian có thể trợ giúp hệ tiêu hóa, và vì cơ thể phải chuyển hóa ít loại dưỡng chất hơn, số enzyme cần để tiêu hóa sẽ ít hơn. Từ đó, cơ thể sẽ ít gánh nặng hơn, đầy hơi được cho rằng sẽ giảm đi và việc hấp thu dưỡng chất sẽ được tăng tối đa. Nhu cầu của cơ thể bạn sẽ được đáp ứng với lượng calo ít hơn và thậm chí khiến bạn không còn thèm đồ ăn giàu calo nữa. Tuy nhiên, chưa có đủ bằng chứng khoa học làm cơ sở cho chế độ ăn này.
Chế độ ăn này có giúp giảm cân không?
Một trong những điều hấp dẫn nhất của chế độ ăn đơn món là nó có thể giúp giảm cân đáng kể và thần tốc vì lượng calo ăn vào thường rất thấp. Một số người cũng tin rằng nghiêm khắc giới hạn loại thực phẩm ăn vào có thể giúp bạn giảm cơn thèm những món có đường tinh luyện, muối và chất béo. Tuy nhiên bạn sẽ phải trả giá bằng cơ thể của mình. Phụ thuộc vào loại thực phẩm, thành phần các chất hóa học trong cơ thể bạn sẽ biến đổi đáng kể, thậm chí chỉ sau một hoặc hai tuần áp dụng chế độ ăn hà khắc đó.
Nó có an toàn không?
Mặc dù bạn có thể giảm cân nhờ chế độ ăn này, bạn sẽ gần như phải chịu đựng việc thiếu chất và tiêu cơ. Tiêu cơ sẽ đồng nghĩa với việc chuyển hóa chất chậm hơn. Điều này có nghĩa rằng bạn sẽ gặp khó khăn để giảm cân hơn trong tương lai, và những gì bạn mất đi trong chế độ ăn này sẽ quay trở lại khi bạn ăn uống bình thường.
Với việc chỉ ăn một loại thực phẩm, chẳng hạn chuối, bạn đang rút đi những chất rất quan trọng trong cơ thể. Một khẩu phần ăn lành mạnh nên bao gồm cả ba loại chất sinh năng lượng – đạm, đường bột và chất béo.
Mặt khác, ăn nhiều một loại thực phẩm đơn điệu có thể khiến bạn bị thừa chất, trong một số trường hợp có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Ví dụ, quá thừa kali từ chuối có thể dẫn đến biến chứng tim mạch (chẳng hạn đau tim), và thừa đường có thể tăng nguy cơ tiểu đường tuýp 2 và gây rối loạn mức insulin. Khẩu vị và sự thèm ăn thực phẩm có hại sẽ bị ảnh hưởng. Một khi bạn mệt mỏi vì cứ ăn một loại thực phẩm ngày qua ngày, điều lạ là bạn sẽ bắt đầu ăn vô độ những thực ăn mà bạn đang cố gắng tránh xa.
Bạn có tăng cân trở lại khi kết thúc chế độ ăn này không?
Một trong những điều đáng quan tâm khác là tình trạng giảm cân từ chế độ ăn này có kéo dài không. Nếu bạn không thành lập thói quen ăn uống lành mạnh sau khi kết thúc chế độ đơn món, rất nhiều khả năng bạn sẽ quay trở về cân nặng ban đầu, hoặc thậm chí còn hơn thế.
Chiến lược tốt hơn là bạn hãy bỏ những loại đồ ăn yêu thích nhưng không giúp giảm cân và thay thế những lựa chọn lành mành hơn. Hãy thử nhiều loại hoa quả tươi thay cho đường tinh luyện, hoặc thử thêm tỏi, hành và thảo mộc vào món ăn thay cho muối. Nếu bạn coi ăn uống lá cách giải tỏa stress, hãy tìm phương pháp thay thế có thể vừa giúp thư giãn vừa giúp đốt cháy calo, chẳng hạn yoga hoặc đi bộ.
Kết luận: Sự đơn giản trong việc thực hiện chế độ ăn đơn món sẽ hấp dẫn những tín đồ giảm cân, nhưng cuối cùng, giảm cân nhanh chóng không phải là cách bền vững. Thay vào đó, hãy thử tìm kiếm các khẩu phần giảm tối đa khó khăn và có nhiều khả năng áp dụng lâu dài hơn. Bạn có thể sẽ cần nhiều công sức để chuẩn bị thức ăn hơn nhưng điều đó sẽ dạy bạn ăn uống lành mạnh. Sau một vài tuần thích nghi, bạn sẽ vượt qua việc khó khăn, đồng thời sẽ có lối sống mới lành mạnh hơn.
Ngọc Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Prevention
Viện y học ứng dụng Việt Nam
- 28-05-2018 -