Thắt nghẹt bao quy đầu

Thắt nghẹt bao quy đầu (paraphimosis) là gì?

Thắt nghẹt bao quy đầu (paraphimosis) là tình trạng bao quy đầu sau khi tuột xuống thì không thể trở lại vị trí bình thường để che phủ đầu dương vật. 

Hiện tượng này thường gặp ở những người có bao quy đầu hẹp nhẹ. Vì bao quy đầu chỉ hẹp nhẹ nên vẫn có thể tụt bao quy đầu ra khỏi quy đầu nhưng lại không tự tụt trở lại vị trí bình thường được (thường gặp lúc dương vật cương), tạo ra một vòng thắt ở bao quy đầu và khấc quy đầu gây ứ dịch phù nề bao quy đầu.

Nguyên nhân gây ra thắt nghẹt bao quy đầu

Nguyên nhân là do hẹp miệng bao quy đầu khiến bao quy đầu không thể di chuyển sau khi tuột xuống quá mạnh, tình trạng này dẫn đến ứ trệ tuần hoàn của dương vật, nếu không điều trị kịp thời có thể gây hoại tử dương vật.

Nguyên nhân gây thắt nghẹt bao quy đầu ở người lớn chủ yếu là do sau các can thiệp y tế, bao gồm các thủ thuật can thiệp vào niệu đạo như đặt ống sonde tiểu Foley hoặc mở thông bàng quang. Trước khi thực hiện các thủ thuật này bao quy đầu thường được kéo xuống để bộc lộ đầu dương vật, vì vậy tất cả nhân viên y tế cần phải nhận thức được nguy cơ này, luôn có thói quen kéo bao quy đầu trở lại vị trí bình thường sau thủ thuật. Nếu bao quy đầu không được kéo lại vị trí ban đầu sau thủ thuật và miệng bao bị hẹp thì nó có thể bị kẹt lại ở rãnh quy đầu. Vòng thắt này đóng vai trò như một dây chằng, gây rối loạn lưu thông máu và bạch huyết ở dương vật. Sự co thắt này trong một số trường hợp rất nghiêm trọng, có thể dẫn đến hoại tử dương vật.

Nếu bệnh nhân đã được cắt bao quy đầu đúng cách từ trước, nguyên nhân của thắt nghẹt bao quy đầu thường là do các vật dụng hình tròn được đeo vào dương vật hoặc ở trẻ em nguyên nhân có thể gặp là do tóc quấn quanh dương vật.

Chẩn đoán thắt nghẹt bao quy đầu

Chẩn đoán thắt nghẹt bao quy đầu chủ yếu dựa vào thăm khám trực tiếp, biểu hiện qua tình trạng da quy đầu bị kéo tuột xuống qua rãnh dương vật và có hiện tượng phù nề. Phần lớn trường hợp gặp ở người lớn vẫn còn đặt sonde niệu đạo Foley. Nếu trong thời gian thăm khám, đầu dương vật trở nên cứng và có màu đen, việc điều trị cần được ưu tiên ngay để ngăn ngừa tình trạng hoại tử của dương vật.

Điều trị thắt nghẹt bao quy đầu

Thắt nghẹt bao quy đầu là một cấp cứu cần được tiến hành gấp rút nhằm ngăn ngừa tình trạng thiếu máu cục bộ và hoại tử dương vật. Điều trị thắt nghẹt bao quy đầu theo nguyên tắc dựa trên việc kéo bao quy đầu về lại vị trí bình thường và giải quyết nguyên nhân gây ra tình trạng co thắt.

Các thao tác thực hiện để điều trị thắt nghẹt bao quy đầu gây đau cho bệnh nhân. Ở trẻ em, sử dụng thuốc bôi gây tê tại chỗ quanh dương vật và đầu dương vật (2% lidocaine gel hoặc kem lidocaine 5%, hoặc EMLA Cream®: 2,5% prilocaine plus 2,5% lidocaine) trong 15 - 30 phút cho phép thực hiện thủ thuật gần như không gây đau. Có thể sử dụng các phương pháp giảm đau khác trước khi thực hiện thủ thuật như gây tê vùng cùng cụt.

Điều trị thắt nghẹt bao quy đầu trước tiên cần giảm được tình trạng phù nề. Điều này có thể đạt được bằng nhiều phương pháp, mỗi phương pháp có thể được áp dụng nếu phương pháp trước thất bại:

Có thể nhanh chóng giảm tình trạng phù nề bằng cách tiêm 1ml dung dịch hyaluronidase (150U/ ml  như Wydase®, Wyeth-Ayerst, USA) vào một hoặc nhiều điểm trên bao quy đầu đang sưng bằng ống tiêm.

Sau khi đã giảm được tình trạng phù nề, thao tác tiếp theo để giải quyết tình trạng thắt nghẹt bao quy đầu theo kinh điển là dùng tay để ép và đẩy khối nghẹt bao quy đầu về lại vị trí bình thường. Nếu không thể dùng tay để đẩy bao quy đầu xuống được thì dùng 4 panh không mấu kẹp vào các vị trí 3, 6, 9, 12 giờ của vòng nghẹt, kéo nhẹ nhàng và đối xứng.

Nếu thao tác này không thành công, sau khi sát khuẩn dương vật bằng dung dịch polividone iodine, rạch một vết trên khối vòng nghẹt, thường rạch ở vị trí 12 giờ. Điều này làm giảm tính di động của khối nghẹt và bao quy đầu và cho phép định vị lại vị trí của nó.

Nếu tính trạng phù nề nhẹ thì sau khi giải quyết tình trạng thắt nghẹt bao quy đầu có thể tiến hành cắt bao quy đầu luôn. Trong trường hợp phù nề nặng, việc cắt bao quy đầu có thể hoãn lại cho đến khi hết phù nề, thường mất vài ngày.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ Nam khoa để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.