Suy hô hấp do sinh mổ chưa chuyển dạ

Trẻ sơ sinh được sinh mổ khi chưa chuyển dạ (mổ chủ động, chọn ngày đẹp...) có nguy cơ bị suy hô hấp sau sinh cao hơn trẻ được sinh mổ khi đã khởi phát chuyển dạ và cao hơn so với trẻ sanh thường ở cùng tuổi thai và cân nặng.

Suy hô hấp do sinh mổ chưa chuyển dạ

Trẻ sơ sinh được sinh mổ khi chưa chuyển dạ (mổ chủ động, chọn ngày đẹp...) có nguy cơ bị suy hô hấp sau sinh cao hơn trẻ được sinh mổ khi đã khởi phát chuyển dạ và cao hơn so với trẻ sanh thường ở cùng tuổi thai và cân nặng.
Thai không được đi qua ngã âm đạo, lồng ngực trẻ không được ép cơ học trong quá trình di chuyển do đó các chất dịch chứa trong phế nang không thoát ra được, làm giảm thể tích phổi => cản trở trao đổi khí => suy hô hấp.
Thiếu một số nội tiết tố sản sinh trong quá trình chuyển dạ: ProstaGlandine I2, E2, NO, stress Hormon... các chất này giúp tăng bài tiết chất hoạt diện phổi (surfactan), giúp tái hấp thu dịch phế nang, giảm cao áp phổi, ngoài ra các chất này còn giúp trẻ chống lại stress vài giờ trong và sau sinh.

(Ảnh minh họa)

Mổ lấy thai dù chưa chuyển dạ. (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân mổ lấy thai dù chưa chuyển dạ

  • Sẹo mổ trên tử cung của mẹ, nếu đợi chuyển dạ nguy cơ bị vỡ tử cung.
  • Con quý hiếm, mẹ lớn tuổi.
  • Do thai kì bất thường: nhau tiền đạo, ngôi bất thường, thai quá ngày...
  • Mẹ bị bệnh: bệnh tim, basedow, sản giật, tiểu đường...
  • Nguyên nhân tâm lí xã hội: chọn ngày giờ tốt, sợ đau, tránh tổn thương sinh dục ngoài, lợi nhuận...

Chẩn đoán suy hô hấp do sinh mổ chưa chuyển dạ

Trẻ đủ tháng hoặc gần đủ tháng, sau mổ bắt con mà chưa có chuyển dạ không tự thở cần hồi sức ngay tại phòng sinh hoặc ngay sau sinh vài giờ xuất hiện suy hô hấp: thở nhanh, thở rên, co lõm ngực, phập phồng cánh mũi, tím.

Cần phân biệt với tim bẩm sinh có tím và viêm phổi bẩm sinh.

Xử trí đối với trẻ bị suy hô hấp do sinh mổ chưa chuyển dạ

  • Hỗ trợ hô hấp tùy thuộc bệnh cảnh nào nổi bật. 
  • Xử trí hạ huyết áp trong bệnh cảnh suy hô hấp.
  • Điều trị bệnh màng trong (nếu có): dùng surfactan
  • Giãn mạch máu phổi nếu có cao áp phổi tồn tại.
  • Điều trị nhiễm trùng bệnh viện (nếu có hay nghi ngờ).

Khuyến cáo trường hợp mổ khi chưa chuyển dạ

Trừ trường hợp phải chấm dứt thai kì khẩn cấp do thai kì bất thường (sản giật nặng) hoặc mẹ có bệnh lý, các trường hợp mổ bắt con nên tuân thủ một số khuyến cáo sau đây để giảm tỉ lệ suy hô hấp sau sinh hoặc giảm độ nặng của suy hô hấp:

  • Đúng chỉ định.
  • Đã khởi phát chuyển dạ tự nhiên hoặc can thiệp)/vỡ ối.
  • Tuổi thai đến 39 tuần.
  • Cần chuẩn bị hồi sức sau sanh tại phòng sinh.
  • Theo dõi sát trẻ sau sinh mổ phát hiện sớm suy hô hấp sau sinh, sử dụng NCPAP sớm khi có suy hô hấp.

BS Trần Văn Công

Phòng khám Victoria Healthcare

- 28-05-2018 -

Bài viết liên quan