Nói lắp ở trẻ em có đáng lo ngại không?

Nói lắp là một vấn đề về ngôn ngữ rất phức tạp đối với các bác sỹ. Với những người mắc tật nói lắp thì đó là một điều rất đáng sợ.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về tật nói lắp, khi nào tật nói lắp trở nên đáng lo ngại.

Nói lắp là gì?

Nói lắp là tình trạng phát ngôn không trôi chảy. Trôi chảy là có khả năng nói một cách trơn tru, chính xác và tự tin. Không trôi chảy là tình trạng ngược lại: người nói gặp vấn đề về phát âm và các vấn đề về mặt thể chất khi thực hiện quá trình nói. Những người bị tật nói lắp đôi khi cảm thấy căng tức các cơ vùng mặt, cổ và đầu. Họ thậm chí sẽ bị mất giọng trong một vài giây khi gặp vấn đề về từ ngữ.

Trong quá trình học nói, rất nhiều trẻ em sẽ nói không được trôi chảy. Từ tháng thứ 18 hoặc sớm hơn, trẻ sẽ bắt đầu nói và đôi khi sẽ bao gồm cả nói lắp, nếu trẻ nghe thấy một âm thanh hoặc từ ngữ mới.

Thông thường, loại nói không trôi chảy này sẽ bao gồm cả việc nói lặp lại một từ. Và việc này có vẻ như không ảnh hưởng đến trẻ khi nó xảy ra. Ví dụ, con bạn có thể sẽ nói :”Con – con – con tên là Bin” nhưng không có bất cứ dấu hiệu căng thẳng hay gặp vấn đề gì. Bạn có thể sẽ để ý thấy trẻ thường nói không lưu loát khi trẻ mệt hoặc khi trẻ bị hỏi dồn, phải suy nghĩ tranh hơn trước khi nói.

Trẻ bị tật nói lắp thường gặp vấn đề khi phát âm một âm tiết hơn là gặp khó khăn khi phát âm cả từ, và trẻ sẽ có xu hướng lặp lại âm tiết đó nhiều lần. Trẻ cũng có thể sẽ hỏi bạn tại sao con lại khó phát âm âm tiết đó đến vậy

Nếu trẻ gặp khó khăn khi nói, bạn có thể sẽ quan sát thấy mắt, cổ và miệng của trẻ bị căng ra hơn khi trẻ cố nói. Các dấu hiệu như vậy thường xảy ra khá nhất quán và dường như không gắn với việc trẻ bị mệt mỏi hoặc bị kích thích. Tất nhiên, các dấu hiệu này có thể biểu hiện nhẹ ở một số trẻ nhưng sẽ biểu hiện nặng hơn ở một số trẻ khác.

Tật nói lắp của trẻ có cần điều trị không?

Trị liệu sẽ khác nhau về mặt thời điểm để điều trị nói lắp. Một bài báo được xuất bản cách đây vài năm tại Mỹ đã rất thu hút giới truyền thông bởi nó chỉ ra rằng, trẻ em không cần bất cứ loại điều trị nào mà tật nói lắp sẽ tự biến mất khi trẻ lớn lên.

Nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng chỉ có một số trẻ không cần trị liệu mà tật nói lắp sẽ tự biến mất.

Lượng giá tật nói lắp phải dựa vào một số thông tin cụ thể, bao gồm:

• Tuổi của trẻ. Nếu trẻ vẫn bị nói lắp sau 5 tuổi hoặc bắt đầu nói lắp sau năm 3 tuổi thì rất có thể, trẻ cần được trị liệu
• Giới của trẻ. Các bé trai thường sẽ nói lắp trong khoảng thời gian lâu hơn các bé gái
• Tiền sử gia đình. Nói lắp có xu hướng do gen và sẽ di truyền trong gia đình.
• Mức độ nghiêm trọng của tật nói lắp của trẻ. Những trẻ càng gặp khó khăn khi nói thì sẽ cần trị liệu nhiều hơn và sẽ tiến bộ sau khi được trị liệu
• Nguyên nhân của tật nói lắp. Nếu trẻ có một thời gian dài bị căng thẳng thì rất có thể trẻ sẽ bắt đầu nói lắp. Do vậy, biết được có chuyện gì đã xảy ra với trẻ là một điều vô cùng cần thiết để lượng giá xem liệu trị liệu về ngôn ngữ có tác dụng với trẻ hay không.

Khi nào cần trị liệu

Bạn có thể sẽ thắc mắc rằng, tại sao tất cả các trẻ bị nói lắp lại không đi trị liệu, nếu trị liệu tốt như vậy? Một số nghiên cứu cho rằng, việc cha mẹ hoặc thầy cô càng tập trung vào tật nói lắp của trẻ thì sẽ càng làm vấn đề trở nên tệ hơn với trẻ.

Nói lắp thường sẽ tự biến mất, cho dù trẻ có được trị liệu hay không. Nếu trẻ đã được lượng giá và không cần phải trị liệu, thì tốt hơn hết, bạn hãy để trẻ tự vượt qua vấn đề. Rất nhiều trẻ bị nói lắp vào thời điểm trẻ bắt đầu học để ghép nhiều từ thành một câu dài. Đa số trẻ sẽ khắc phục được tật nói lắp trong khoảng từ 3-5 tuổi mà không cần điều trị. Với những trẻ vẫn bị nói lắp trong độ tuổi này, tốt nhất, bạn nên để trẻ có thời gian để kết thúc những gì trẻ đang nói và đừng cố để sửa từ ngữ hoặc kết thúc câu nói cho trẻ.

Lưu ý

Các nhà nghiên cứu đã tổng kết rằng, cha mẹ thường buồn phiền về tật nói lắp còn nhiều hơn trẻ.

Nếu bạn thấy con mình bắt đầu nói lắp, bạn nên dành thời gian tìm hiểu xem đó chỉ là một giai đoạn khi trẻ đang phát triển ngôn ngữ hay đó thực sự là vấn đề ngôn ngữ mà trẻ mắc phải.

Nếu bạn nghĩ nói lặp thực sự là vấn đề đáng lo ngại với trẻ, bạn hãy trao đổi với bác sỹ để giải quyết vấn đề càng sớm càng tốt.