Mang thai là một tình trạng bình thường và khỏe mạnh mà rất nhiều người phụ nữ mong muốn. Tuy nhiên, mang thai cũng sẽ làm phụ nữ nhạy cảm hơn với một số loại nhiễm trùng hoặc có thể làm tình trạng nhiễm trùng nặng hơn. Kể cả những trường hợp nhiễm trùng rất đơn giản cũng có thể sẽ dẫn đến một tình trạng nguy hiểm nếu đang mang thai.
Một số tình trạng nhiễm trùng xảy ra trong suốt thời kỳ mang thai sẽ gây ra những nguy cơ nhất định cho người mẹ. Các tình trạng nhiễm trùng khác, có thể sẽ lây sang con thông qua nhau thai hoặc trong khi sinh. Khi tình trạng này xảy ra, em bé sẽ có nguy cơ gặp phải các biến chứng về sức khỏe.
Một số tình trạng nhiễm trùng phát triển trong thai kỳ có thể dẫn đến xảy thai, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh. Các tình trạng này thậm chí có thể sẽ đẹ dọa tính mạng người mẹ. Phức tạp hơn, những loại thuốc dùng để điều trị các bệnh nhiễm trùng này còn có thể gây ra những tác dụng phụ rất nghiêm trọng, đặc biệt là với em bé.
Do vậy, việc dự phòng nhiễm trùng trong thai kỳ là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ cho cả mẹ và bé.
Tại sao phụ nữ mang thai lại dễ bị nhiễm trùng hơn?
Mang thai ảnh hưởng đến tất cả các hệ thống trong cơ thể. Thay đổi về hàm lượng hormone và chức năng hệ miễn dịch có thể làm bạn dễ bị nhiễm trùng hơn và gặp những biến chứng nguy hiểm hơn. Quá trình đau đẻ và sinh nở là khoảng thời gian đặc biệt nhạy cảm cho cả mẹ và bé.
Thay đổi hệ miễn dịch
Hệ miễn dịch sẽ bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ chống lại tất cả các tác nhân, từ vi khuẩn đến các tế bào ung thư cho đến các cơ quan được cấy ghép. Và có rất nhiều thành phần của cơ thể sẽ cùng tham gia vào cơ chế nhận diện và loại bỏ các tác nhân ngoại lai xâm nhập vào cơ thể.
Trong quá trình mang thai, hệ miễn dịch sẽ thay đổi để có thể bảo vệ được cả bạn và em bé khỏi các loại bệnh tật. Một số phần của hệ miễn dịch sẽ được tăng cường chức năng, trong khi một số phần khác lại suy giảm chức năng. Việc này sẽ tạo ra sự cân bằng giúp phòng chống nhiễm trùng ở em bé mà không gây ra tác hại với cơ thể người mẹ
Những thay đổi này cũng sẽ giúp bảo vệ em bé khỏi hàng rào bảo vệ của cơ thể bạn. Về lý thuyết, cơ thể bạn sẽ thải loại em bé như một “vật thể lạ” nhưng cơ thể lại không làm như vậy. Cũng giống như việc cấy ghép một cơ quan mới, cơ thể sẽ coi em bé một phần là người lạ, một phần là bản thân cơ thể. Việc này sẽ giúp giữ cho hệ miễn dịch không tấn công em bé.
Mặc dù có cơ chế bảo vệ như vậy, nhưng bạn sẽ dễ bị nhiễm trùng hơn, đặc biệt là các tình trạng nhiễm trùng không gây bệnh. Trong suốt quá trình mang thai, hệ miễn dịch sẽ phải làm việc chăm chỉ hơn vì nó sẽ bảo vệ cho 2 người. Việc này sẽ làm bạn dễ mắc phải một số tình trạng nhiễm trùng nhất định.
Thay đổi các hệ cơ quan trong cơ thể
Ngoài việc thay đổi chức năng miễn dịch, thay đổi hormone cũng sẽ khiến bạn có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn. Sự thay đổi hormone thường sẽ ảnh hưởng đến hệ tiết niệu, bao gồm:
- Thận, cơ quan chịu trách nhiệm sản xuất nước tiểu
- Niệu quản, ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang
- Bàng quang, nơi dự trữ nước tiểu
- Niệu đạo, ống dẫn nước tiểu ra ngoài cơ thể
Vì tử cung sẽ lớn hơn trong suốt thai kỳ, nên sẽ tạo ra một áp lực rất lớn lên niệu quản. Cùng lúc đó, cơ thể sẽ tiết ra hormone progesterone, có tác dụng làm thư giãn cơ niệu quản và bàng quang. Hậu quả là, nước tiểu có thể sẽ tích tụ trong bàng quang quá lâu. Việc này sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Thay đổi hormone cũng có thể sẽ làm bạn nhạy cảm hơn với việc nhiễm nấm candida. Lượng estrogen tăng cao trong hệ sinh dục cũng sẽ làm bạn dễ nhiễm nấm hơn.
Thêm vào đó, thay đổi về lượng dịch trong phổi có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng phổi, ví dụ như bệnh viêm phổi. Phổi có chứa rất nhiều dịch trong suốt quá trình mang thai và việc tăng lượng dịch sẽ làm tăng áp lực lên phổi và bụng. Tình trạng này sẽ gây ra khó khăn cho cơ thể trong việc làm sạch các dịch này, dẫn đến việc tích tụ dịch trong phổi. Lượng dịch thừa sẽ kích thích vi khuẩn phát triển và cản trở khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể.
Nguy cơ cho mẹ
Một số tình trạng nhiễm trùng xảy ra trong khi mang thai sẽ gây ra một số vấn đề lớn cho người mẹ. Những tình trạng này bao gồm nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm âm đạo và nhiễm trùng hậu sản
Nguy cơ cho em bé
Các nhiễm trùng loại khác đặc biệt sẽ là các vấn đề lớn với trẻ. Ví dụ, cytomegalovirus, toxoplasmosis, và parvovirus có thể sẽ truyền từ mẹ sang con. Nếu tình trạng này xảy ra, nó sẽ gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.
Chưa có phương pháp điều trị hiệu quả nào cho tình trạng nhiễm cytomegalovirus khi sinh. Kháng sinh có thể thích hợp để điều trị nhiễm toxoplasmosis. Mặc dù chưa có kháng sinh điều trị parvovirus, nhưng tình trạng nhiễm trùng này có thể điều trị được bằng việc truyền máu.
Nguy cơ cho cả mẹ và bé
Một số tình trạng nhiễm trùng đặc biệt nguy hiểm cho cả mẹ và bé, bao gồm:
- Giang mai
- Viêm gan
- HIV
- Nhiễm listeria
- Nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B
Kháng sinh có thể sẽ điều trị hiệu quả tình trạng giang mai và nhiễm listeria ở mẹ và bé, nếu được chẩn đoán kịp thời. Mặc dù chưa có kháng sinh điều trị virus viêm gan, nhưng tiêm vắc xin có thể dự phòng được nhiễm virus viêm gan A và viêm gan B.
Nhiễm HIV
Nhiễm HIV trong khi mang thai là một tình trạng nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, việc phối hợp các loại thuốc mới hiện nay có thể kéo dài đáng kể tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của người bệnh HIV. Cùng với việc đẻ mổ, những loại thuốc này đặc biệt hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con.
Liên cầu khuẩn nhóm B
Vào những tháng cuối thai kỳ, bác sỹ sẽ khám để kiểm tra xem bạn có nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B hay không. Tình trạng nhiễm trùng này gây ra do một loại vi khuẩn phổ biến tên là liên cầu khuẩn nhóm B. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, cứ 4 phụ nữ thì có 1 người bị nhiễm trùng liên cầu khuẩn nhóm B. Tình trạng nhiễm trùng này sẽ dễ lây hơn trong khi sinh thường, vì vi khuẩn có thể xuất hiện trong âm đạo hoặc trực tràng của người mẹ. Ở phụ nữ mang thai, tình trạng nhiễm trùng có thể gây viêm ở bên trong và gây thai chết lưu. Trẻ sơ sinh bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B có thể sẽ phát triển tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng thậm chí là những tình trạng nhiễm trùng đe dọa tính mạng. Bao gồm : nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi và viêm màng não. Khi không được điều trị, những tình trạng nhiễm trùng này có thể gây ra các dị tật bẩm sinh ở trẻ nhỏ, bao gồm mất thị lực hoặc thính lực, khiếm khuyết về mặt học tập và các ảnh hưởng mãn tính lên sức khỏe tinh thần.
Hiểu biết về các phương pháp chăm sóc và điều trị là vô cùng quan trọng
Mối liên quan giữa bạn và bác sỹ trong suốt thai kỳ là vô cùng quan trọng. Biết được về các nguy cơ nhiễm trùng trong thai kỳ cùng với các yếu tố có thể gây hại cho bạn và em bé có thể sẽ giúp bạn phòng ngừa được sự lây truyền. Có ý thức về các loại nhiễm trùng khác nhau có thể tăng cao sẽ giúp bạn sớm nhận ra được các triệu chứng. Nếu bạn bị ốm, bạn nên đi khám ngay để được chẩn đoán kịp thời và điều trị hiệu quả. Hai việc này có thể sẽ ngăn chặn được các biến chứng phát triển. Đảm bảo rằng bạn đã trao đổi với bác sỹ về bất cứ mối lo ngại nào hoặc câu hỏi nào mà bạn còn đang phân vân trong suốt thai kỳ.
Nhiễm trùng trong thai kỳ là hoàn toàn có thể ngăn chặn được. Thay đổi từng chút một, thực hiện hàng ngày có thể sẽ giúp bạn giảm được đáng kể các yếu tố nguy cơ có thể gây hại cho bạn và em bé. Để ngăn chặn tình trạng nhiễm trùng trong suốt thai kỳ, bạn nên:
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch. Điều này đặc biệt quan trọng sau khi bạn đi vệ sinh, sau khi chế biến thịt sống và rau và khi chơi với trẻ.
- Nấu chín thịt. Không bao giờ ăn thịt chưa được nấu chín, ví dụ như xúc xích hotdog hoặc thịt nguội, trừ khi chúng được nấu lại.
- Không tiêu thụ các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng
- Không dùng chung các dụng cụ ăn uống, ly, cốc, bát và thực phẩm với người khác
- Tránh tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc động vật gặm nhấm, hoặc phân súc vật
- Thực hiện tình dục an toàn và kiểm tra các bệnh lây truyền qua đường tình dục
- Đảm bảo rằng bạn đã tiêm đủ vắc xin theo lịch
Nếu bạn cảm thấy khôn gkhỏe hoặc bạn nghĩ rằng mình mắc bệnh truyền nhiễm, hãy đi khám bác sỹ ngay. Tình trạng nhiễm trùng càng được chẩn đoán và điều trị sớm, thì triển vọng cho bạn và em bé càng tốt.
- 28-05-2018 -