Dành cho năm đầu đời của bé - Tuần 26

Bé phát triển như thế nào?

Ngôn ngữ ký hiệu dành cho bé

Nếu bạn muốn dạy cho bé ngôn ngữ ký hiệu thì đây là thời điểm thích hợp. Khả năng hiểu ngôn ngữ và kỹ năng vận động của bé phát triển nhanh hơn khả năng nói. Ví dụ hầu hết các bé đều biết vẫy tay (lúc khoảng 9 tháng tuổi) và chỉ tay (vào lúc 1 tuổi) trước khi biết nói “bye bye” hoặc nói “nhìn kìa”.
Cho bé phương tiện để diễn tả ý muốn của bản thân sẽ làm bé đỡ bực bội hơn. Chưa chắc ngôn ngữ ký hiệu sẽ làm bé không khóc và cáu kỉnh nhưng bé sẽ “ra dấu” rất tốt khi được dạy ngôn ngữ này.
Để bắt đầu, bạn hãy thử ra dấu mỗi khi nói một từ thông dụng chẳng hạn như “sách” (chụm hai tay lại và mở lòng bàn tay ra) hoặc “đói bụng” (đặt ngón tay lên môi). Sau này, bé có thể diễn tả những suy nghĩ phức tạp hơn như “Con uống nước trái cây xong rồi!” bằng cách giơ tay ngang vai.
Đừng lo lắng: ngôn ngữ ký hiệu không ảnh hưởng gì đến quá trình học nói của bé. Thực tế nó còn hỗ trợ bé phát triển các kỹ năng ngôn ngữ.

Thuận tay nào?

Bé có xu hướng cầm nắm đồ vật bằng tay này một lúc rồi sau đó lại chuyển sang tay kia. Bạn không thể biết chắc bé thuận tay nào cho đến khi bé được 2 - 3 tuổi.
Đừng cố ép bé phải thuận tay nào (vì điều này đã được quy định từ khi bé còn trong bụng mẹ). Buộc bé phải sử dụng tay phải trong khi bé thuận tay trái có thể khiến bé lẫn lộn và gây ra các vấn đề về phối hợp giữa tay và mắt, sự khéo léo và chữ viết sau này.

Chơi trò chơi

Bé thích các trò chơi thay phiên nhau, đặc biệt là những trò liên quan đến âm thanh và ngôn ngữ. Thỉnh thoảng nên nhường cho bé làm người dẫn dắt trò chơi và bắt chước cách nói của bé. Khi đến phiên bạn là người điều khiển, bạn hãy chơi trò bắt chước tiếng động vật kêu (gâu gâu, quạc quạc) vì đó là một cách hay để dạy bé học và làm bé vui.
Ưu điểm của trò chơi này là có thể chơi được bất cứ nơi đâu. Bé có thể thỏa thích với tiếng nước bắn tung tóe trong bồn tắm hay tiếng gõ các khối xếp hình trên nền nhà. Hướng dẫn bé cách tạo ra các âm thanh vui nhộn (thỉnh thoảng gây ồn ào) rồi sau đó để bé thử làm.

Vitamins và thực phẩm bổ sung

Cho bé uống vitamin hoặc thực phẩm bổ sung có quá sớm không?

Vitamin D được khuyến nghị bổ sung cho trẻ đang bú sữa mẹ hoặc trẻ uống ít hơn 950ml sữa công thức mỗi ngày ngay từ khi mới sinh ra. (Chỉ có một lượng nhỏ vitamin D được chuyển hóa trong sữa mẹ, trong khi sữa công thức có hàm lượng vitamin D cao hơn).
Mặc dù cơ thể chúng ta tổng hợp vitamin D nhờ da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nhưng tốt nhất nên hạn chế cho bé phơi nắng. Làn da của trẻ sơ sinh cực kỳ mỏng manh và nhạy cảm. Cứ mỗi phút tiếp xúc với ánh nắng làm tăng nguy cơ ung thư da và lão hóa da sau này - ngay cả khi da bé không bị cháy nắng. Kem chống nắng giúp bảo vệ làn da bé an toàn dưới ánh nắng mặt trời nhưng đồng thời cũng ngăn luôn các tia giúp cơ thể tổng hợp vitamin D.
Đối với các loại vitamin khác, tùy trường hợp bác sĩ sẽ đề nghị cho bé dùng thêm vitamin bổ sung vì chế độ ăn của bé dần dần có thêm nhiều loại thức ăn rắn. Những trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm thường không cần thực phẩm bổ sung, ngoại trừ một số trường hợp. Ví dụ, việc bổ sung vitamin là cần thiết đối với trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc nhỏ hơn so với tuổi thai, bú ít hơn so với trẻ cùng tuổi và không ăn thêm thực phẩm khác, hoặc mắc các bệnh mãn tính làm ảnh hưởng đến khả năng ăn uống. Nếu bạn lo lắng, hãy Gọi thoại - Gọi video với bác sĩ Nhi khoa trực tuyến để được tư vấn thêm.

Làm sao để biết bé có cần bổ sung vitamin không?

Tốt nhất là tham khảo ý kiến bác sĩ của bé hoặc gọi ngay bác sĩ Nhi khoa trực tuyến nếu bạn thắc mắc về việc cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cho bé. Không bao giờ cho bé dùng vitamin hoặc thực phẩm bổ sung dành cho người lớn, ngay cả với liều lượng thấp.

Cho bé bổ sung vitamin có được không nếu tôi thực sự lo lắng?

Không. Vitamins chỉ nên bổ sung theo sự hướng dẫn của bác sĩ, như các loại thuốc khác. Cho bé uống quá liều vitamin có thể cản trở khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng khác hoặc thậm chí nguy hiểm đến sức khỏe, tùy thuộc từng loại vitamin.

Cuộc sống của bạn: So sánh con mình với con người khác

Phần lớn cha mẹ đều lén nhìn con của bạn bè hoặc một đứa trẻ họ bắt gặp trong siêu thị để so sánh với con mình. Khi nghe có một đứa trẻ phát triển hơn bé ở một khía cạnh nào đó thì tự nhiên đâm ra lo lắng hoặc băn khoăn không biết con mình có phát triển bình thường không.
Kiểu suy nghĩ như vậy hoàn toàn không giúp ích gì. Mỗi bé tăng trưởng và phát triển với tốc độ khác nhau. Đặc biệt từ khoảng 6 tháng tuổi trở đi, cột mốc đánh dấu sự khác biệt rất lớn về thể chất và khả năng ngôn ngữ giữa các bé.
Nếu bạn lo lắng về bé, hãy tìm hiểu và tham khảo các mốc phát triển triển bình thường của trẻ thay vì đi so sánh với các bé khác. Thậm chí biểu đồ tăng trưởng cũng chỉ là bảng hướng dẫn chung. Bé có thể phát triển hơi khác so với bảng tiêu chuẩn vì tạm thời bé đang tập trung vào một kỹ năng nào đó hơn các kỹ năng khác hoặc do bé cần thêm một chút thời gian.
Khả năng bé bị chậm phát triển là rất thấp, vì vậy hãy thoải mái biết nếu bé có vẻ chậm hơn trong một kỹ năng nào đó. Bạn cũng nên tin vào trực giác của mình - nếu bạn vẫn thấy lo lắng, hãy gọi bác sĩ Nhi khoa để được tư vấn kịp thời.