Phân biệt vàng da thực sự và vàng da do carotene

Hướng dẫn cách phân biệt vàng da do bilirubin và vàng da do carotene để tránh chẩn đoán lầm, xét nghiệm và chữa trị không cần thiết. 

Vàng da trong y khoa dùng để mô tả tình trạng da có màu vàng, dưới lưỡi vàng và VÀNG MẮT gây ra bởi tăng hàm lượng bilirubin trong máu do một số bệnh gây ra.

Vàng da là bệnh rất phổ biến ở trẻ sơ sinh, tuy nhiên bệnh thường tự thuyên giảm và biến mất sau vài ngày. Bạn nên gọi bác sĩ Nhi Khoa nếu bé có các dấu hiệu như: vàng da ở bụng, cánh tay và chân; vàng da kéo dài hơn 3 tuần; vàng mắt; bé mệt mỏi hoặc khó tỉnh dậy; bé không tăng cân hoặc biếng ăn; bé hay khóc ré.   

Đối với người lớn, vàng da có thể là triệu chứng của một số bệnh nguy hiểm như viêm gan hoặc ung thư.

Vàng da do carotene
Ăn nhiều thức ăn có màu đỏ hay vàng như cà rốt, bí đỏ có thể làm tăng beta-carotene trong máu (Ảnh minh họa)

"Có một bệnh lý có thể gây vàng da mà không phải do bilirubin, đó là tình trạng tăng beta-carotene trong máu do ăn nhiều thức ăn có màu đỏ hay vàng. Carotene là tiền chất vitamin A, có nhiều trong các loại thức ăn hay được cho bé ăn nhiều vì được cho là bổ máu. Bênh hay gặp ở trẻ nhỏ khi bị ép buộc ăn hoài mấy thứ này làm tăng lượng carotene trong cơ thể, mà gan trẻ chưa chuyển hoá hết được. Khi lượng carotene tăng khoảng 3-4 lần bình thường sẽ làm da ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu, mặt chuyển màu vàng cam mà MẮT VÀ DƯỚI LƯỠI KHÔNG VÀNG. 

Có nhiều loại thức ăn có màu đỏ hay vàng có thể gây bệnh này, nhưng mấy thủ phạm hàng đầu là carot, bí đỏ và đu đủ vì hai thứ này hay cho ăn mỗi ngày. 

Bệnh này không gây tác hại gì cho cơ thể, sẽ tự hết khi ngưng ăn. Tuy nhiên khi khám bệnh cần phân biệt vàng da thực sự và vàng da do carotene để tránh chẩn đoán lầm, xét nghiệm, chữa trị không cần thiết." (theo Bs Trương Hoàng Hưng)

Bs Trương Hoàng Hưng

(Phòng khám Nhi MD KIDS PEDIATRICS, TP Irving, Texas, Hoa Kỳ)

BS Trương Hoàng Hưng tốt nghiệp Đại học Y Dược TP HCM năm 2000, sau đó làm nội trú Nhi khoa tại Đại học Y Dược TP HCM và Texas Tech University (TTU). Hiện đang hành nghề BS Nhi khoa và BS giảng dạy lâm sàng tại TTU, Texas, Hoa Kỳ.

Theo Bs. Trương Hoàng Hưng

- 08-03-2019 -