Khi nào người phụ nữ cần chụp nhũ ảnh

Hiện tại, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là hai nơi có tỷ lệ phụ nữ mắc ung thư vú cao nhất nước. Mỗi năm, cứ 100.000 phụ nữ ở Hà Nội thì có 30 người mắc ung thư mới của vú, ở TPHCM, tỷ lệ này là 20/100.000 phụ nữ.

Có ba phương pháp chính để tầm soát, phát hiện sớm nhất ung thư vú: tự mình khám vú, khám thầy thuốc, và chụp nhũ ảnh. Chụp nhũ ảnh là chụp tuyến vú bằng tia X. Ngoài ra, có những kỹ thuật mới khác giúp cho phát hiện và chẩn đoán ung thư vú: siêu âm vú, chụp cộng hưởng từ vú, chọc u vú bằng kim nhỏ, làm sinh thiết u vú và hạch nách nếu có.

Mục đích 

Phát hiện ung thư vú khi người bệnh mới có hay chưa hề có triệu chứng, căn cứ trên những thay đổi về mô bệnh học khi kiểm tra. 

Những vấn đề cơ bản cần biết khi chụp nhũ ảnh

Chụp nhũ ảnh có thể xác định được khối u ở vú cho cả những trường hợp có đường kính nhỏ hơn 5 mm mà không thể sờ nắn được qua thăm khám, do đó có thể phát hiện và điều trị ung thư vú ở giai đoạn sớm nhất. Điều trị sớm giúp giảm tỉ lệ tử vong cũng như tránh cho người bệnh phải phẫu thuật cắt bỏ vú. Cắt bỏ vú sẽ làm cho người phụ nữ mặc cảm trong giao tiếp và cả trong quan hệ ân ái. 

Trên nhũ ảnh, khối u ác tính có độ đậm đặc không đồng nhất và đường viền không đều. Có thể có những chấm vôi hóa nhỏ. Khối u lành tính có độ đậm đặc đồng đều và đường viền xung quanh đều.

Đối tượng nào được chụp nhũ ảnh

- Kiểm tra tầm soát ung thư vú: người ta khuyến cáo phụ nữ ≥ 50 tuổi phải kiểm tra nhũ ảnh 2 năm/lần và tiếp tục cho đến 74 tuổi.

- Tuyến vú dày, nhiều mỡ, siêu âm và lâm sàng không phát hiện được các tổn thương nhỏ.

- Khi siêu âm “thấy” có tổn thương nhưng không rõ ràng.

- Triệu chứng đau hay bất đối xứng của 2 vú.

- Nếu thấy có chảy dịch ở đầu vú.

- Thấy bất thường về màu da, quầng vú, kích thước giữa 2 vú.

- Gia đình có người ung thư vú.

- Phụ nữ bị ung thư vú đã cắt một bên vú, để theo dõi tái phát ở vú bên kia.

* Cần lưu ý:

Chụp nhũ ảnh không có giá trị hơn siêu âm trong các trường hợp tuyến vú mỏng, ít mỡ.

Kết quả nhũ ảnh bình thường không có nghĩa là bệnh nhân không bị ung thư vú.

Kết quả nhũ ảnh bất thường không có nghĩa chắc chắn là bệnh nhân bị ung thư vú, cần được xác định bằng chọc hút kim nhỏ hay làm sinh thiết.

Thực hiện chụp nhũ ảnh như thế nào? 

Chụp X-quang từng vú ở nhiều góc độ khác nhau. Người được chụp đứng hay ngồi trước máy X-quang với vú được đặt trên mặt cát xét phẳng, một tấm phẳng khác ép phía trên vú. Như vậy vú sẽ được ép giữa hai mặt phẳng để giữ cho mô vú cố định ở một tư thế. Vú được chụp từng bên một.

Khi nào người phụ nữ cần chụp nhũ ảnh
Các yếu tố gây nhiễu hình ảnh: Trang sức, quần áo, đồ lót nữ, mô sẹo do những phẫu thuật làm trước đó, phấn, kem, hay chất khử mùi trên da, nâng vú bằng silicone.

Chăm sóc điều dưỡng

Trước khi chụp: hướng dẫn người bệnh khi đi chụp không sử dụng các bột phấn, kem thoa da hay chất khử mùi. Phải loại bỏ các chất kim loại ra khỏi vùng chụp, không mặc áo ngực và để ngực trần khi chụp.

Trong khi chụp: giải thích cho người bệnh về khả năng bị đau khi chụp các tư thế (vú bị ép giữa 2 mặt phẳng) giúp người bệnh an tâm và hợp tác tốt. 

Chăm sóc sức khỏe

Phụ nữ nên thường xuyên học cách tự thăm khám vú mỗi ngày, mỗi tuần để phát hiện sớm ung thư vú. Y văn thế giới cũng khuyên rằng những phụ nữ từ 40-50 tuổi nên thực hiện chụp nhũ ảnh mỗi năm. Những người có người thân bị ung thư vú, có những khối u lành tính khám thấy trong những lần trước cũng cần kiểm tra nhũ ảnh thường xuyên. 

- 28-05-2018 -