Điện não đồ (EEG)

Điện não đồ là một thử nghiệm hữu ích để giúp chẩn đoán bệnh động kinh. Nó ghi lại hoạt động điện của não. Tuy nhiên, một kết quả điện não đồ bình thường chưa loại trừ được bệnh động kinh.

Lưu ý: Những thông tin dưới đây chỉ là hướng dẫn chung. Việc sắp xếp và cách thực hiện có thể thay đổi khác nhau giữa các bệnh viện. Luôn phải làm theo các hướng dẫn của các bác sĩ hoặc bệnh viện địa phương của bạn.

Điện não đồ (EEG) là gì?

Não bình thường phát các tín hiệu điện nhỏ đến từ các tế bào não và tế bào thần kinh dẫn truyền thông tin cho nhau. Những tín hiệu điện có thể được phát hiện và ghi lại bởi điện não đồ (EEG). Đo điện não đồ không gây đau và vô hại. (Các máy đo điện não đồ ghi lại các tín hiệu điện từ não của bạn – nó không mang dòng điện nào vào não hoặc cơ thể của bạn).

Bạn có thể được tư vấn để đo điện não đồ nếu bạn đã có các triệu chứng động kinh. (Từ ngữ cũ của cơn động kinh là co giật hoặc là “giật kinh phong”). Điện não đồ rất hữu ích trong việc chẩn đoán các bệnh động kinh.

Làm thế nào để đo điện não đồ?

Khi bạn cần được đo điện não đồ, các kỹ thuật viên sẽ dán một số điện cực nhỏ lên da đầu của bạn. Dây điện từ các điện cực được kết nối với máy điện não đồ. Máy phát hiện và khuếch đại các tín hiệu điện được ghi lại trên một tờ giấy hoặc trên máy tính. Đo điện não đồ  kéo dài khoảng 20-30 phút. Các điện cực được tháo ra sau khi đo xong.

Trong suốt thời gian thử nghiệm, bạn có thể được yêu cầu ngồi trong một chiếc ghế hoặc nằm trên một chiếc ghế dài. Tại một số thời điểm bạn có thể được yêu cầu nhắm / mở mắt rất nhiều lần, hoặc hít thở sâu. Điều này có thể gây kích thích hoạt động điện trong não thường kết hợp với một số loại bệnh động kinh.

Điện não đồ có thể hiển thị những gì?

Một kết quả điện não đồ bình thường (âm tính)

Kết quả điện não đồ bình thường cho thấy hoạt động điện điển hình từ não bộ. Hầu hết những người không có động kinh và nhiều người bị động kinh đều có kết quả bình thường. Bởi vì điện não đồ chỉ cho thấy các hoạt động điện của não trong lúc thực hiện đo điện não đồ. Với nhiều loại động kinh, bạn chỉ có hoạt động điện bất thường trong thời gian có cơn động kinh. Khi không có cơn động kinh, điện não đồ là bình thường .

Một kết quả bất thường (dương tính)

Kết quả điện não đồ bất thường cho thấy bất thường hoạt động điện của não. Một số người bị một số loại động kinh có điện não đồ bất thường mọi thời đểm, không chỉ lúc đang có cơn động kinh. (Mặc dù, trong một cơn động kinh hoạt động điện của não thậm chí còn bất thường hơn). Ví dụ, trẻ em không có cơn  ‘vắng ý thức’ điển hình thường có một điện não đồ điển hình giúp để chẩn đoán xác định loại động kinh này.

Tuy nhiên, một số ít người không bao giờ có cơn động kinh, và những người không có bệnh động kinh, vẫn có một số bất thường của hoạt động điện trong não.

Do đó, nếu bạn có những triệu chứng được cho là co giật, một kết quả EEG bất thường thì chẩn đoán có khả năng là bệnh động kinh. Tuy nhiên, kết quả bình thường cũng không loại trừ động kinh, và một kết quả bất thường không nhất thiết có nghĩa là bạn có bệnh động kinh.

Trẻ em và điện não đồ

Việc đọc kết quả điện não đồ của trẻ em là khó khăn hơn. Điều này là do những thay đổi EEG trong thời thơ ấu. Người lớn thường phát triển ở tuổi 15. Như mô hình điện não đồ ở trẻ sơ sinh và trẻ em có thể thay đổi đáng kể, đọc kết quả điện não đồ cẩn thận là cần thiết.

Một số phương thức hoạt hoá đặc biệt của điện não đồ

Kích thích ánh sáng ngắt quảng (Strobe lighting)

Trong một số trường hợp, kích thích ánh sáng ngắt quảng có thể được sử dụng trong lúc đo điện não đồ. Điều này nhằm mục đích phát hiện thay đổi hoạt động điện trong não do ánh sáng kích thích gây ra (Thông thường ít dùng. Tuy nhiên, một số ít người có cơn động kinh gây ra bởi kích thích ánh sáng ngắt quảng và điều này có thể giúp chẩn đoán xác định ở những người này).

Điện não đồ trong giấc ngủ (Sleep EEG)

Là điện não đồ được đo trong khi bạn đang ngủ. Điều này thường được thực hiện khi bạn đang ở trong bệnh viện. Bạn có thể cần phải có điện não đồ trong giấc ngủ nếu cơn động kinh của bạn xảy ra khi bạn đang ngủ hoặc khi bạn đang mệt mỏi.

Điện não đồ mất ngủ hay thiếu ngủ (Sleep deprived EEG)

Có thể có cơ hội tốt hơn để phát hiện hoạt động điện bất thường của não sau một khoảng thời gian bạn đang bị mất ngủ. Vì vậy, đôi khi kiểm tra điện não đồ được thực hiện sau khi bạn thức khuya. Nó được thực hiện trong cùng một cách như đo điện não đồ bình thường, nhưng lúc bạn buồn ngủ – sau thời gian ‘mất ngủ’ .

Điện não đồ lưu động (Ambulatory EEG)

Có thể được khuyên dùng trong trường hợp chẩn đoán không rõ ràng . Nó sử dụng một máy đo điện não đồ di động ghi lại hoạt động điện của não khi bạn đang hoạt động bình thường. Các điện cực thường có thể được ẩn dưới mái tóc của bạn, và các dây được kết nối với một máy nhỏ mà bạn mang ở hông (giống như mang một máy nghe nhạc mp3). Bạn có thể được yêu cầu viết nhật ký: khi nào ăn, đi ngủ, và có bất kỳ triệu chứng có thể là một cơn động kinh. Các sóng điện não có thể được phân tích để xem sự thay đổi của chúng khi các triệu chứng xảy ra. Điều này có thể giúp xác định các triệu chứng do cơn động kinh gây ra.

Điện não đồ video từ xa (Video-telemetry)

Trong trường hợp có nghi ngờ về chẩn đoán bệnh động kinh, hoặc các loại co giật là không rõ ràng, video từ xa có thể hữu ích. Phương pháp này sử dụng một máy quay video liên kết với máy đo điện não đồ. Chiếc máy quay video này sẽ ghi lại chuyển động thấy được của bạn, và cùng một lúc, máy điện não đồ sẽ ghi lại sóng điện não của bạn. Cả hai video và điện não đồ được lưu trữ trên một máy tính để xem lại khi thử nghiệm kết thúc. Bác sĩ sẽ có thể nhìn thấy bất kỳ cơn động kinh mà bạn có thể đã có, cũng như bất kỳ thay đổi trong điện não đồ của bạn tại thời điểm đó. Thử nghiệm này thường được thực hiện trong một số ngày để tăng cơ hội ghi được một trong những cơn động kinh của bạn.

Tôi nên làm gì để chuẩn bị cho việc đo điện não đồ?

Bác sĩ của bạn sẽ hướng dẫn bạn về những điều cần làm để chuẩn bị cho một điện não đồ. Thường không cần thiết chuẩn bị gì. Bạn không nên ngừng uống bất kỳ loại thuốc bạn đang dùng trừ khi có lời khuyên của bác sĩ. Khám online (gọi thoại - gọi video) với các bác sĩ Ngoại thần kinh để được tư vấn về đo điện não đồ, chẩn đoán kết quả và đưa ra phác đồ điều trị. 

Tài liệu tham khảo:
http://www.patient.co.uk/healt...
http://www.thankinhhoc.com/eeg...
http://www.nhs.uk/Conditions/E...
http://www.bvngoaithankinhqt.org.vn/modules.php?name=News&op=viewst&>
http://www.bvngoaithankinhqt.org.vn/modules.php?name=News&op=viewst&>