Dựa trên các dấu hiệu nhận biết và mức độ nguy cơ về hành vi tự sát, chúng ta sẽ có các cách phòng ngừa khác nhau.
1. Phòng ngừa bậc 1: Nhằm mục đích phát hiện sớm các trường hợp có ý tưởng hoặc mưu toan tự sát, bao gồm:
- Đánh giá đúng những yếu tố nguy cơ và những tình huống dễ đưa tới tự sát như: hay xảy ra ở tuổi trẻ (thanh, thiếu niên) và người cao tuổi; những giai đoạn khủng hoảng (xa cách nhau, phải thay đổi nghề nghiệp không như ý muốn, thay đổi chỗ ở bất ngờ); những chấn thương tâm lý trực tiếp (tình yêu đổ vỡ, xung đột gia đình, bệnh tật, thất bại trong học hành và nghề nghiệp…).
- Tăng cường những yếu tố bảo vệ như: trợ giúp hội nhập xã hội thông qua học tập, phong trào thể dục thể thao, lễ hội, đoàn thể; giúp lấy lại sự tự tin vào bản thân và người khác; phải biết cách trình bày những khó khăn của mình và yêu cầu giúp đỡ khi cần thiết.
- Những thầy cô giáo, bác sĩ gia đình, bác sĩ tuyến y tế cơ sở, các nhà tư vấn tâm lý được phổ biến những biểu hiện của trầm cảm và các yếu tố nguy cơ tự sát.
- Nên có đường dây nóng trợ giúp nhanh chóng những người đang có nguy cơ tự sát, liên hệ để yêu cầu giúp đỡ.
- Thông qua các phương tiện truyền tin, truyền thông phổ biến các hiểu biết cơ bản về tự sát.
2. Phòng ngừa bậc 2: Nhằm mục đích ngăn ngừa sự thực hiện mưu toan tự sát hoặc đã xảy ra hành vi tự sát nhưng không thành công cũng như các trường hợp đe doạ tự sát:
- Nhập viện, theo dõi 24/24 nhất là ban đêm, bệnh nhân phải trong tầm quan sát của nhân viên y tế, người thân ở lại cùng người bệnh.
- Người bệnh nên nằm trong phòng yên tĩnh sáng sủa, không có dụng cụ nguy hiểm, ban đêm cũng có đèn, không cho bệnh nhân đắp chăn quá mặt.
- Điều trị tích cực các bệnh lý tâm thần đi kèm, kiểm soát chặt chẽ vấn đề uống thuốc của người bệnh.
- Tâm lý trị liệu nâng đỡ bao gồm trị liệu cá nhân và trị liệu nhóm.
3. Phòng ngừa bậc 3: Nhằm mục đích ngăn ngừa tự sát tái diễn:
- Sửa chữa hoặc điều chỉnh các yếu tố nguy cơ.
- Tâm lý trị liệu cá nhân, nhóm, gia đình.
- Điều trị tích cực, nghiêm túc nhằm chống tái phát các bệnh lý tâm thần.
>>> Xem thêm: Nhận diện những người có nguy cơ cao về hành vi tự tử
Theo Bs Phan Văn Mạnh
- 05-03-2019 -