Đau cổ tay sau khi sinh: làm sao để chữa khỏi?

Hiểu về nguy cơ diễn biến bệnh đau cổ tay sau sinh 

Có gần 60% các bà mẹ trên thế giới sẽ gặp điều này trong lúc mang thai và sau khi sinh nở. Triệu chứng tùy vào chỗ tổn thương mà diễn tiến bệnh khác nhau. Hai bệnh diễn tiến thường gặp là viêm màng gân của deQuervain (De Quervain's tenosynovitis) và Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome). Ban đầu chỉ viêm tại chỗ, nhưng về sau khi tiến triển bệnh, gây mất chức năng và đau.

Bệnh viêm màng gân de Quervain thường liên quan đến tổn thương ngón tay cái gây rất đau và khó chịu vùng ngón cái và lan xuống cổ tay khi gập ngón tay cái. Bệnh nhân có thể tự kiểm tra bằng cách gập ngón tay cái vào trong thì có cảm giác đau, nên đi khám sớm khi có những dấu hiệu ban đầu. 

Hội chứng ống cổ tay thường liên quan đến sự chèn ép dây thần kinh giữa nằm ở cổ tay, gây mất chức năng co gập các ngón và đau cổ tay, ban đầu của bệnh sẽ làm các đầu ngón tay ngứa như kiến cắn, rồi tê tê, và dần mất cảm giác. Triệu chứng bệnh thường nặng hơn vào buổi chiều tối. Đây là dạng tổn thương thần kinh cơ xương khớp, chẩn đoán sớm để được điều trị, tránh tổn thương nặng lên xương và khớp.

Ngoài ra, còn có các bệnh tổn thương ở những vùng khác như khớp đốt ngón tay chẳng hạn, triệu chứng thường trùng lấp như gây đau và khó chịu vùng cổ tay. Nên nhiều bạn không chú ý, mà chỉ dùng thuốc giảm đau bình thường hoặc cao dán thì không thể giải quyết được triệt để. 

Ai là nhóm nguy cơ? 

Triệu chứng xuất hiện sớm ở giai đọan mang thai và dần tiến triển nặng tùy vào tổn thương ở đâu mà sau sinh sẽ tiến triển thành bệnh đó.

Phòng ngừa các vấn đề liên quan đến cổ tay 

Dinh dưỡng  

Có chế độ ăn cân bằng các chất dinh dưỡng gồm chất chất đạm, chất béo, tinh bột và chất xơ. 

Do trong những giai đoạn này, mẹ phải chia sẻ một phần những chất dinh dưỡng quan trọng cho thai nhi và cho con bú, một phần khác do áp lực trong việc chăm sóc các bé đã làm nhiều bà mẹ ăn uống thất thường, ăn ít, ăn nhanh và vội thường dẫn đến hấp thu chất dinh dưỡng kém và thiếu hụt chất dinh dưỡng. Sự thiếu hụt những nhóm chất dinh dưỡng quan trọng trong thần kinh và xương khớp có thể là nguyên nhân dẫn đến các tổn thương liên quan đến cơ xương khớp ở cổ tay mẹ. 
Chúng tôi vẫn thường khuyên các bà mẹ nên bổ sung Vitamin tổng hợp chứa những chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin nhóm B (đặc biệt vitamin B12), Folic Acid, vitamin D, Choline Bitartrate, Magnesium, cụ thể như sau:

1. Tốt nhất nên tư vấn bác sĩ dinh dưỡng về các loại vitamin tổng hợp bổ sung. Nếu tự chọn vitamin tổng hợp, thì nên chú ý các thành phần và liều lượng dự phòng một số chất dinh dưỡng sau:

Trước mang thai 5 tuần & trong quá trình mang thai 

• Folic acid: 400µg
• Vitamin B12: 25µg
• Vitamin B6 20mg
• Magnesium 65mg
• Choline Bitartrate 100mg
• Vitamin D 400iu 
• Vitamin A không nên có trong 2 tháng đầu mang thai hoặc không nên vượt quá 6000iu gồm retinol và beta-carotenoid 

Sau khi sinh và cho con bú đến 6 tháng tuổi 

• Vitamin A & Beta Carotene (900-1100 µg)
• Folic acid: 400µg
• Thiamin/B1: 1.4 mg
• Vitamin B12: 2.6µg
• Magnesium 100mg
• Choline Bitartrate 100mg
• Vitamin D 400iu 

2.  Trước mang thai 4 tuần cho đến khi bé được 6 tháng tuổi: nên duy trì chế độ ăn đa dạng các loại cá có dầu như cá chép, lươn, cá hồi, cá thu; 2-3 ngày/tuần.

Chú ý trong giai đoạn trước mang thai 4 tuần và kì cuối mang thai kéo dài đến 4 tháng sau sinh: chúng tôi khuyên mẹ có thể bổ sung thêm chất béo omega-3 tầm 500-550mg/ngày chứa 120-160mg DHA vì giai đoạn này nhu cầu omega-3 cho cả mẹ và bé là cao, nếu chế độ ăn của mẹ là không đủ do mẹ mệt mỏi và biếng ăn. 

Chế độ luyện tập và vận động đúng 

Khi có dấu hiệu đau cổ tay, nên nghỉ ngơi, tránh các vận động nặng gây đau thường xuyên. Bạn luôn để cổ tay thẳng để tránh những tổn thương xa hơn. 

Nếu đau nhiều thì dùng khăn ướp đá lạnh đắp vào 10 phút. 

Ngay từ sớm có những dấu hiệu đau kể trên, nên sớm tư vấn với bác sĩ Nội cơ xương khớp. Và tập những động tác hỗ trợ chức năng. Tư thế cho con bú cũng nên chú ý để tránh tổn thương cổ tay. 

Khi có các dấu hiệu đau và khó vùng cổ tay hơn 3 tuần thì nên đi khám và chụp hình ở khoa cơ xương khớp BV để được cho lời khuyên là dùng thuốc, tiêm hoặc tiểu phẫu. 

• Howell, E. R. (2012). Conservative care of De Quervain’s tenosynovitis/ tendinopathy in a warehouse worker and recreational cyclist: a case report. The Journal of the Canadian Chiropractic Association, 56(2), 121–127.
• Mother's hospital (2015) Pregnancy—thumb and wrist pain Thumb and wrist pain during and after pregnancy—De Quervain's tenosynovitis
• University hospital Southampton (2012) Carpal tunnel syndrome during pregnancy
• The Royal Women’s Hospital Fact Sheet (2012) Pregnancy related Carpal Tunnel Syndrome