Cẩm nang mang thai - Thai kỳ tuần thứ 11

Em bé đang phát triển trong bụng mẹ

Bé dài gần 4cm và có kích thước của một trái vả (trong ảnh), bé gần như đã phát triển đầy đủ. Bàn tay sắp có thể mở ra và nắm lại, chồi răng nhỏ đang bắt đầu xuất hiện dưới nướu, một số xương cũng đang bắt đầu cứng lại.
Bé cứ đá và vươn người suốt, từng chuyển động nhỏ của bé đều diễn ra một cách dễ dàng, trông giống như múa ba lê dưới nước vậy. Những hoạt động này sẽ ngày càng trở nên thường xuyên hơn khi cơ thể bé lớn lên và các chức năng phát triển hơn. Nhưng bạn chưa thể cảm nhận được những màn nhào lộn của bé trong một hoặc hai tháng sắp tới - bạn cũng chưa cảm  nhận được mỗi lần bé nấc cục do cơ hoành của bé đang hình thành.

Cuộc sống của bạn đang thay đổi ra sao?

Nếu bạn giống như hầu hết phụ nữ, bạn sẽ bắt đầu hơi có cảm giác tràn đầy năng lượng, có thể cũng đã bớt buồn nôn. Nhưng thật không may, bạn lại bắt đầu bị táo bón (do những thay đổi về nội tiết tố sẽ làm chậm quá trình tiêu hóa) và ợ nóng (bởi những thay đổi về hormone, van giữa dạ dày và thực quản của bạn sẽ bị dãn ra). Bạn chỉ cần nhớ, tất cả những phiền toái này đều có một lý do chính đáng: bạn đang nuôi dưỡng một thiên thần trong cơ thể mình!
Đừng lo lắng nếu vì buồn nôn mà bạn không thể ăn nhiều loại thực phẩm lành mạnh, hoặc nếu bạn vẫn chưa tăng cân nhiều (hầu hết phụ nữ chỉ tăng từ 1-2.5kg trong tam cá nguyệt đầu tiên). Bạn có thể sẽ sớm thèm ăn trở lại, và sẽ bắt đầu tăng khoảng 0.5 kg mỗi tuần.

Triệu chứng nào là bình thường và dấu hiệu nhận biết những bất ổn trong cơ thể bạn.

Bạn có thể có lúc băn khoăn, liệu mình có nên tiếp tục đi học nhảy? Các túi khí trong xe ô tô có thể làm tổn thương em bé không? Những viên thuốc cảm có an toàn không? Hãy tìm hiểu những gì an toàn và những gì không an toàn khi mang thai.

Ba câu hỏi về an toàn thực phẩm khi mang thai

Bạn có thể đã nghe rất nhiều lời cảnh báo về thực phẩm nguy hiểm trong thai kỳ. Mặc dù sự thật là có một số loại thức ăn gây nguy hại cho em bé, nhưng phần lớn là an toàn và nguy cơ xảy ra biến chứng thai kỳ do thực phẩm là rất thấp. Dưới đây là các yếu tố cốt lõi giúp bạn có những lựa chọn khôn ngoan và vì thế không cần phải lo lắng vô ích.

Tôi nên tránh xa những loại thực phẩm nào khi mang thai?

Có một số loại hải sản bạn nên tránh trong thời kỳ mang thai vì chúng có thể chứa một lượng lớn các chất gây ô nhiễm như thủy ngân - chất có thể sẽ gây hại cho sự phát triển trí não của trẻ. Tuy nhiên, hải sản lại có những lợi ích khác, như: là nguồn protein và là nguồn gốc chính của các axit béo omega-3 đem lại lợi ích cho sự phát triển thị giác và trí não của bé. Điều quan trọng là bạn phải chọn những loại cá có ít chất gây ô nhiễm nhất và ăn với lượng vừa phải thôi.
Để hạn chế tối đa việc tiếp xúc với thủy ngân, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm của Hoa Kỳ đã khuyên rằng bạn nên tuyệt đối tránh ăn cá mập, cá kiếm, cá thu và cá kình (còn gọi là vàng hoặc cá hồng trắng). Họ nói rằng, để an toàn, phụ nữ mang thai chỉ có thể ăn tối đa 350gr (khoảng hai phần ăn) các loại cá này trong một tuần. Tuy nhiên, điều này sẽ bao gồm không quá 170gr đối với cá ngừ vây dài hoặc cá ngừ lớn, 2 loại cá chứa nhiều thủy ngân hơn cá ngừ trắng đóng hộp. Mặt khác, một số chuyên gia cho rằng ngưỡng này là quá cao và đề nghị thai phụ hạn chế tiêu thụ cá ngừ: không quá 170gr cá ngừ trắng đóng hộp và tránh hoàn toàn các loại cá ngừ khác.
Ngoài ra, không nên ăn bất kỳ loại cá nào được đánh bắt tự nhiên từ gia đình hoặc bạn bè mà không kiểm tra trước với các khuyến cáo y tế địa phương để đảm bảo cá không sống ở vùng biển bị ô nhiễm thủy ngân và các chất khác ở mức độ không an toàn. Cuối cùng, bạn không nên ăn cá sống hoặc cá chưa nấu chín (bao gồm cả cá hun khói hoặc ngâm dấm) khi mang thai. Các thức ăn này có thể chứa các loại vi khuẩn hoặc ký sinh trùng khiến cho bạn bị bệnh và ảnh hưởng đến em bé.
Những thực phẩm khác nên tránh bao gồm phô mai mềm chưa tiệt trùng, patê bảo quản lạnh, thịt và gia cầm sống hoặc nấu chưa chín, thịt nguội và các loại thực phẩm có chứa trứng sống (như nước sốt Caesar salad, sốt hollandaise và bột bánh cookie) vì chúng có thể chứa vi khuẩn có hại.

Nên tránh uống gì khi mang thai?

Bạn nên tuyệt đối tránh rượu trong quá trình mang thai. Rượu được truyền trực tiếp một cách nhanh chóng từ máu đến bé, thậm chí uống một ly mỗi ngày có thể làm cho sức khỏe của bé có vấn đề. Không có bất kỳ khuyến cáo nào về lượng rượu an toàn cho thai phụ, vì vậy tốt nhất là nên tránh hoàn toàn. Các thức uống khác nên tránh là nước trái cây và sữa chưa được tiệt trùng và cocktail eggnog - loại đồ uống này có thể có chứa vi khuẩn E.coli hoặc các loại vi khuẩn khác nguy hại cho bạn và bé.
Mặc dù bạn có thể đã nghe nói rằng caffeine là một trong những chất cấm kị khi mang thai, thực ra bạn vẫn có thể tiêu thụ trong chừng mực. Sau nhiều năm tranh cãi, hầu hết các nhà nghiên cứu tin rằng, mặc dù caffeine không truyền qua nhau thai, một lượng vừa phải (dưới 300 mg một ngày) sẽ không gây tổn hại cho em bé. Lượng đó tương đương với 2-3 cốc cà phê, loại cốc có thể tích khoảng 250ml (hoặc chỉ một cốc đối với loại cà phê mạnh). Bạn cũng nên lưu ý rằng caffeine hiện diện cả ở những nơi khác, chẳng hạn như sô cô la, trà, cola và nhiều loại nước ngọt khác.

Làm thế nào bạn có thể tự bảo vệ mình khỏi bị ngộ độc thực phẩm?

Nấu chín kỹ tất cả: thịt, gia cầm, cá. Sử dụng một nhiệt kế thực phẩm để kiểm tra nhiệt độ bên trong thịt, nấu cho đến khi thịt không còn màu hồng ở giữa.

• Không ăn thịt đông lạnh hoặc thịt nguội, patê đông lạnh hoặc thịt phết, hoặc cá hun khói đông lạnh hay cá ngâm trừ khi được nấu nóng đến mức bay hơi (chẳng hạn như được nướng trên một chiếc bánh pizza hoặc trong món đút lò hoặc bánh sandwich nóng).
• Đừng ăn thức ăn đã để nguội trên hai tiếng đồng hồ. Hâm nóng chúng lại cho đến khi hơi nước bốc lên rồi hẵng ăn.
• Trữ riêng thịt chưa nấu khỏi các loại thực phẩm khác.
• Rửa thật sạch hoặc lột vỏ tất cả các loại trái cây và rau quả;
• Sử dụng nước xà phòng nóng để rửa tay và bất kỳ chỗ nào tiếp xúc với thực phẩm chưa rửa sạch, thịt sống, gia cầm, hải sản, trứng, xúc xích và thịt nguội - trước khi bạn chạm vào đồ ăn chín để tránh bị ngộ độc thực phẩm.
• Tiêu thụ thức ăn dễ hư và các loại thức ăn chế biến sẵn càng sớm càng tốt ngay sau khi mua, đặc biệt là khi đã mở bao bì, kể cả là chưa hết hạn. Hạn sử dụng chỉ áp dụng nếu thực phẩm chưa được khui ra mà thôi.

Hoạt động của tuần này

Hãy học hỏi từ các bà mẹ khác - kể cả mẹ của bạn. Những phụ nữ đã làm mẹ đều có thể có những lời khuyên tốt dành cho bạn, là một bờ vai an ủi, và là những người gắn bó, cùng sẻ chia kinh nghiệm với bạn. Nếu bạn và mẹ có quan hệ tốt đẹp, thì đó chính là người nâng đỡ bạn tốt nhất. Trong thực tế, việc mang thai đã mang nhiều phụ nữ đến gần hơn với mẹ của mình hơn. Nếu bạn không biết bắt đầu từ đâu, hãy nhờ mẹ của mình hoặc một người bạn kể về những kỷ niệm đẹp nhất và kinh khủng nhất khi họ mang thai.