Kratom – Thảo dược giảm đau nguy hiểm không kém thuốc phiện

Kratom là một loại thảo dược được đánh giá là có tác dụng giảm lo âu, giảm đau và dùng làm liệu pháp thay thế cho người nghiện ma túy. Tuy nhiên, mới đây Cơ quan Quản lý thực phẩm và thuốc Mỹ (FDA) đã có cảnh báo về tác dụng phụ nguy hiểm của thảo dược này.

Cây kratom là gì?

Kratom tên khoa học là mitragyna speciosa, có nguồn gốc từ một loại cây ở vùng Đông Nam Á thuộc họ cà phê dùng để giảm đau. Bột hoặc lá của loại cây này giúp tiêu hóa tốt và thường được chế biến dưới dạng chè hoặc thuốc hút, đôi khi còn nhai trực tiếp. Chỉ cần vài gram kratom có thể làm cho người ta say ngây ngất tới 3 giờ.

Cây kratom độc hại không kém thuốc phiện

Cây Kratom hiện nay đang được dùng khá phổ biến ở Hoa Kỳ dưới dạng thực phẩm bổ sung (supplement) dạng viên nang và bột.

Tuy nhiên, mới đây loại thuốc này được FDA cho rằng gây hại chẳng khác gì thuốc phiện, bao gồm cả khả năng gây nghiện và gây tử vong. Từ năm 2010 - 2015, đã có 36 người chết liên quan đến các sản phẩm làm từ kratom và hàng trăm ca nhiễm độc có liên quan đến chất này. Con số này đã tăng lên 10 lần từ năm 2010 đến 2015.

Do những nguy hại mà chúng gây ra, FDA đã ban lệnh chặn các lô hàng kratom từ khâu nhập khẩu, đồng thời bắt giữ và phá hủy các chuyến hàng kratom tại các cơ sở bưu điện quốc tế tại Mỹ.

FDA cũng cho biết thêm, đến nay, kratom vẫn còn hợp pháp theo luật liên bang của Mỹ. Tuy nhiên ở một số tiểu bang đã cấm sử dụng như Alabama, Arkansas, Indiana, Tennessee và Wisconsin. Những tác dụng phụ của kratom đã xuất hiện từ lâu nhưng phần lớn không đáng kể trừ khả năng gây nghiện. Tuy nhiên, đến tháng 8/2017, loại thảo dược này thực sự gây chấn động sau khi gây ra cái chết của một viên cảnh sát 27 tuổi tên là Sergeant Matthew Dana (New York, Mỹ).

Sergeant Matthew Dana là một cảnh sát làm việc trong lĩnh vực khám phá các vụ buôn bán ma túy, qua đời vào ngày 6/8/2017. Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy anh này chết vì lạm dụng kratom. Điều bi kịch là, Sergeant Matthew Dana lại chết vì thông tin không đầy đủ về một loại thuốc giảm đau, giảm căng thẳng lo âu, một chất cai nghiện thay thế khiến một người có hiểu biết về lĩnh vực ma túy chết vì nó.

Kratom tiếp tục gây tranh cãi

Theo kết quả khám nghiệm tử thi, trong phổi của Sergeant Matthew Dana có máu và các chất lỏng khác chứng tỏ anh đã trải qua trạng thái phù phổi xuất huyết. Đây là nguyên nhân khiến FDA xem xét các phản ứng phụ của sản phẩm kratom. Trước đó vào năm 2016, Ủy ban quản lý lưu hành thuốc của Mỹ (DEA) đã có kế hoạch đưa cây kratom vào danh sách các loại thuốc bị cấm, tương tự như cần sa, heroin. Tuy nhiên, kế hoạch này không thành công do ý kiến phản đối của công luận, bao gồm một bức thư do 62 thành viên của Quốc hội ký và một cuộc biểu tình tại Nhà Trắng do Hiệp hội Kratom Hoa Kỳ tổ chức.

Lý do họ phản đối là loại thảo dược này có ít tác dụng phụ hơn các loại giảm đau, giảm lo lắng, điều trị nghiện sử dụng dược chất có nguồn gốc ma túy. Họ cho rằng nếu kratom trở thành chất bất hợp pháp sẽ cản trở nghiên cứu y học về các ứng dụng điều trị tiềm tàng của nó. Đại diện DEA cho biết, vào tháng 10/2016 họ sẽ hoãn kết luận về kratom cho đến khi FDA ra khuyến cáo. Đến thời điểm này, nhiều cuộc biểu tình phản đối quyết định của FDA vẫn đang diễn ra tại Mỹ.

Kratom có được sử dụng ở Việt Nam không?

Tại Việt Nam, kratom không được biết đến, thậm chí đối với cả người dân bản địa. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu lại thấy giống cây này phát triển cực kỳ mạnh mẽ trong các khu rừng trải dọc 200 dặm sông Mekong ở Việt Nam. Loại cây này phát triển mạnh mẽ ở các nước Malaysia, Thái Lan, indo, Borneo và cả Maeng Đà Kratom nổi tiếng.

Chính phủ Việt Nam không biết hoặc đã tảng lờ đi loại thực vật này dù rằng lợi ích kinh tế đem lại là không hề nhỏ. Và cũng bởi vậy nên Kratom nằm ngoài danh mục chất cấm của Việt Nam và khó có thể khép tội người trồng hoặc sử dụng Kratom.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Thủy (Bệnh viện Châm cứu Trung ương) cho biết, hiện nay ở Việt Nam không dùng kratom trong điều trị cho bệnh nhân bị trầm cảm, lo âu hay điều trị thay thế cho người nghiện ma túy. Mặc dù vậy người dân cũng nên lưu ý, dù Kratom không đang không sử dụng tại Việt Nam, nhưng có rất nhiều loại ma túy khác đổ ào ạt và thị trường qua nhiều con đường phạm pháp khác nhau.

Dù là trong gia đình có bất kể người thân nào đang sử dụng ma túy cũng cần phải tìm các biện pháp cai cho họ. Từ việc đi trung tâm, hoặc Gọi thoại - Gọi video với bác sĩ chuyên khoa Cai nghiện trên hệ thống khám từ xa Wellcare để được tư vấn cách cai nghiện tại nhà. Không nên chủ quan vì khi nghiện nặng hơn sẽ gây ra nhiều hậu quả khó lường.